کاربر ناشناس
مسجد شجره: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Ahmadian جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Ahmadian جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:مسجد ذوالحلیفه.jpg|بندانگشتی|مسجد ذوالحلیفه در مسیر مدینه به مکه]] | [[پرونده:مسجد ذوالحلیفه.jpg|بندانگشتی|مسجد ذوالحلیفه در مسیر مدینه به مکه]] | ||
مسجد ذوالحلیفه از مساجد تاریخی و بسیار مهم مدینه است که در منطقۀ «ذوالحلیفه» یا «آبارعلی» در فاصله هشت کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی در مسیر مکه قرار دارد. ذوالحليفه در حال اختيار، ميقات عمره تمتّع و عمره مفرده براى مردم مدينه و كسانى است كه از مدينه به مكّه مى‌روند. این محل با نام های دیگری همچون مسجد شجره و مسجد الاحرام نیز شناخته می شود.پیامبر اکرم نیز در سفرهای عمره و حج تمتع در این میقات، محرم شدند. | مسجد ذوالحلیفه از مساجد تاریخی و بسیار مهم [[مدینه]] است که در منطقۀ «ذوالحلیفه» یا «آبارعلی» در فاصله هشت کیلومتری جنوب غربی [[مسجدالنبی]] در مسیر [[مکه]] قرار دارد. ذوالحليفه در حال اختيار، [[ميقات]] [[عمره تمتع|عمره تمتّع]] و [[عمره مفرده]] براى مردم مدينه و كسانى است كه از مدينه به مكّه مى‌روند. این محل با نام های دیگری همچون [[مسجد شجره]] و [[مسجد الاحرام]] نیز شناخته می شود. [[پیامبر اکرم]] نیز در سفرهای عمره و حج تمتع در این میقات، [[محرم]] شدند. | ||
==موقعیت جغرافیایی== | ==موقعیت جغرافیایی== | ||
[[پرونده:مسجد ذوالحلیفه 2.jpg|بندانگشتی|مسجد ذوالحلیفه در نزدیکی مدینه]] | [[پرونده:مسجد ذوالحلیفه 2.jpg|بندانگشتی|مسجد ذوالحلیفه در نزدیکی مدینه]] | ||
مسجد ذوالحلیفه از مساجد تاریخی و بسیار مهم مدینه است که در منطقۀ «ذوالحلیفه» یا «آبارعلی» در فاصله هشت کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی در مسیر مکه قرار دارد که اکنون با گسترش شهر، این مسافت کمتر شده است. <ref>رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص275</ref> | مسجد ذوالحلیفه از مساجد تاریخی و بسیار مهم مدینه است که در منطقۀ «ذوالحلیفه» یا «آبارعلی» در فاصله هشت کیلومتری جنوب غربی مسجدالنبی در مسیر مکه قرار دارد که اکنون با گسترش شهر، این مسافت کمتر شده است. <ref>رسول جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ص275</ref> | ||
==نام های دیگر== | ==نام های دیگر== | ||
این جایگاه از دیدگاه های مختلف به نام های گوناگون مشهور شده است که عبارت اند از: | این جایگاه از دیدگاه های مختلف به نام های گوناگون مشهور شده است که عبارت اند از: | ||
* مسجد شجره: وجه تسمیه آن به شجره این است که پیامبر اکرم در جریان سفر سال ششم هجرت که منتهی به امضای معاهده حدیبیه شد. در این مکان، کنار درختی (شجره) به نام ‹‹سَمَره›› فرود آمده و احرام بستند. همین طور در سال هفتم جهت عمرة القضاء و نیز درسال دهم براى | * مسجد شجره: وجه تسمیه آن به شجره این است که پیامبر اکرم در جریان سفر سال ششم هجرت که منتهی به امضای [[معاهده حدیبیه]] شد. در این مکان، کنار درختی (شجره) به نام ‹‹سَمَره›› فرود آمده و احرام بستند. همین طور در سال هفتم جهت [[عمرة القضاء]] و نیز درسال دهم براى [[حجة الوداع]] در این مسجد احرام پوشید. <ref>رسول جعفریان، همان، ص275</ref> | ||
*مسجد الاحرام: به علت اینکه این مکان، محل احرام حاجیان است به نام احرام نامیده شده است. | *مسجد الاحرام: به علت اینکه این مکان، محل احرام حاجیان است به نام احرام نامیده شده است. | ||
*مسجد المیقات: این نام هم بدین علت است که این جایگاه یکی از میقات های حج و عمره حاجیان به شمار می آید. | *مسجد المیقات: این نام هم بدین علت است که این جایگاه یکی از میقات های حج و عمره حاجیان به شمار می آید. | ||
*مسجد ابیار علی یا مسجد چاه های علی(ع): این نام از شهرت فراوانی برخوردار است. گفته می شود علت این نام گذاری آن است که پس از رحلت حضرت رسول (ص) و غصب خلافت، امام علی (ع) چاه های متعددی برای نخلستان های خود در این منطقه حفر نمود و به آبیاری آنها پرداخت. <ref>اصغر قائدان،تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه،409.</ref> | *مسجد ابیار علی یا مسجد چاه های [[علی(ع)]]: این نام از شهرت فراوانی برخوردار است. گفته می شود علت این نام گذاری آن است که پس از رحلت حضرت رسول (ص) و غصب خلافت، امام علی (ع) چاه های متعددی برای نخلستان های خود در این منطقه حفر نمود و به آبیاری آنها پرداخت. <ref>اصغر قائدان،تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه،409.</ref> | ||
بنا یر روایتی از امام صادق (ع) این ناحیه به | بنا یر روایتی از [[امام صادق (ع)]] این ناحیه به [[اقطاع]]، به امام علی (ع) واگذار گردید. به همین جهت، چاه های آن نیزکه متعلق به آن حضرت بود، به نام آبار علی شناخته شده است. | ||
==میقات ایرانیان== | ==میقات ایرانیان== | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۰: | ||
مسجد ذو الحلیفه، به عنوان یکی از میقات ها و مساجد احرام از اهمیت بسزایی برخوردار است. | مسجد ذو الحلیفه، به عنوان یکی از میقات ها و مساجد احرام از اهمیت بسزایی برخوردار است. | ||
حاجیان ایرانى که پیش از اعمال عمره به مدینه مى روند در مسجد شجره احرام مى بندند. در واقع کسانی که قصد ورود به مکه و بیت الله الحرام را دارند چه ساکن و چه مسافر باشند، بدون بستن احرام حق ورود به این شهر را ندارند. | حاجیان ایرانى که پیش از اعمال عمره به مدینه مى روند در مسجد شجره احرام مى بندند. در واقع کسانی که قصد ورود به [[مکه]] و [[بیت الله الحرام]] را دارند چه ساکن و چه مسافر باشند، بدون بستن احرام حق ورود به این شهر را ندارند. | ||
==احرام پیامبر در این مسجد== | ==احرام پیامبر در این مسجد== | ||
پیامبر اکرم نیز در سفرهای عمره و حج تمتع در این میقات محرم شدند: | پیامبر اکرم نیز در سفرهای عمره و حج تمتع در این میقات محرم شدند: | ||
در سال صلح حدیبیه که موفق به انجام عمره نشدند (ششم هجری). | در سال [[صلح حدیبیه]] که موفق به انجام عمره نشدند (ششم هجری). | ||
در سال هفتم هجری، در جریان عمرة القضا. | در سال هفتم هجری، در جریان [[عمرة القضا]]. | ||
حجة الوداع در سال دهم هجری. <ref>رسول جعفریان، همان، ص275</ref> | [[حجة الوداع]] در سال دهم هجری. <ref>رسول جعفریان، همان، ص275</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۳: | ||
اگرچه این مسجد در قرن هشتم دچار خرابى شد، اما همچنان مورد استفاده بوده است. گویا در بناى اولیه، شبستان و صحن داشته، اما در قرون هشتم و نهم تنها دیوارى گرد آن بوده است. | اگرچه این مسجد در قرن هشتم دچار خرابى شد، اما همچنان مورد استفاده بوده است. گویا در بناى اولیه، شبستان و صحن داشته، اما در قرون هشتم و نهم تنها دیوارى گرد آن بوده است. | ||
===در قرن دهم=== | ===در قرن دهم=== | ||
زین الدین الاستدار» در سال 961 هـ. ق بنای مسجد را بازسازی کرد و اطراف آن دیواری بزرگ کشید که تا پایان دوره عثمانی همچنان پا برجا بود. وی مأذنه گوشه شمال غربی آن را نیز بازسازی نمود و سبب این که مکان محراب اصلی مشخص نبود، محراب دیگری در وسط دیوار قبله قرار داد که شاید مکان اصلی محراب باشد. همچنین پله هایی نیز در سه جهت برای مسجد ساخت تا از ورود چهارپایان به داخل جلوگیری شود. <ref>محمد باقر نجفی،مدینه شناسی،ج1،ص 167و168/اصغر قائدان،تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ص410</ref> | زین الدین الاستدار» در سال 961 هـ. ق بنای مسجد را بازسازی کرد و اطراف آن دیواری بزرگ کشید که تا پایان [[دوره عثمانی]] همچنان پا برجا بود. وی مأذنه گوشه شمال غربی آن را نیز بازسازی نمود و سبب این که مکان محراب اصلی مشخص نبود، محراب دیگری در وسط دیوار قبله قرار داد که شاید مکان اصلی محراب باشد. همچنین پله هایی نیز در سه جهت برای مسجد ساخت تا از ورود چهارپایان به داخل جلوگیری شود. <ref>محمد باقر نجفی،مدینه شناسی،ج1،ص 167و168/اصغر قائدان،تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه، ص410</ref> | ||
===در دوره عثمانی=== | ===در دوره عثمانی=== | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
مسجد شجره در دوره عثمانى در سال 1058 قمرى، به دست یکى از هندیان مسلمان بازسازى و منارهاى براى آن ساخته شد. <ref>محمد باقر نجفی،مدینه شناسی،ج1، ص268/رسول جعفریان، همان، ص276</ref> | مسجد شجره در دوره عثمانى در سال 1058 قمرى، به دست یکى از هندیان مسلمان بازسازى و منارهاى براى آن ساخته شد. <ref>محمد باقر نجفی،مدینه شناسی،ج1، ص268/رسول جعفریان، همان، ص276</ref> | ||
===دوره معاصر=== | ===دوره معاصر=== | ||
طول این مسجد از جنوب تا شمال 25 متر از شرق به غرب نیز به همین مقدار بوده است. در سال های اخیر در دوران سعودی این مسجد به طرز زیبایی بازسازی شده، مساحت آن به 88000 متر مربع رسیده است. <ref>اصغر قائدان،تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه،ص410</ref> | طول این مسجد از جنوب تا شمال 25 متر از شرق به غرب نیز به همین مقدار بوده است. در سال های اخیر در [[دوران سعودی]] این مسجد به طرز زیبایی بازسازی شده، مساحت آن به 88000 متر مربع رسیده است. <ref>اصغر قائدان،تاریخ و آثار اسلامی مکه ومدینه،ص410</ref> | ||
==احکام فقهی میقات ذوالحُلَيفَه== | ==احکام فقهی میقات ذوالحُلَيفَه== | ||
فقهای امامیه در کتاب های فقهی خود احکام شرعی مربوط به این مسجد را به عنوان یکی از میقات های حج به تفصیل آورده اند، برخی احکام متعلق به این مسجد وموقعیت آن عبارت ا ند از: | [[فقها|فقهای]] [[امامیه]] در کتاب های فقهی خود احکام شرعی مربوط به این مسجد را به عنوان یکی از میقات های [[حج]] به تفصیل آورده اند، برخی احکام متعلق به این مسجد وموقعیت آن عبارت ا ند از: | ||
* ذوالحليفه در حال اختيار (بدون ضرورت) ميقات عمره تمتّع و عمره مفرده براى مردم مدينه و كسانى است كه از مدينه به مكّه مى‌روند.<ref>محمد کاظم طباطبایی یزدی،عروه،ج2،ص551 /خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج1، ص109</ref> در اينكه ميقات، خصوص مسجدِ واقع در اين محل است كه معروف به «مسجد شجره» است يا اعم از مسجد و اطراف آن، اختلاف است. <ref>محمد کاظم طباطبایی یزدی،عروه،ج2،ص551</ref> | * ذوالحليفه در حال اختيار (بدون ضرورت) ميقات عمره تمتّع و عمره مفرده براى مردم مدينه و كسانى است كه از مدينه به مكّه مى‌روند.<ref>محمد کاظم طباطبایی یزدی،عروه،ج2،ص551 /خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج1، ص109</ref> در اينكه ميقات، خصوص مسجدِ واقع در اين محل است كه معروف به «مسجد شجره» است يا اعم از مسجد و اطراف آن، اختلاف است. <ref>محمد کاظم طباطبایی یزدی،عروه،ج2،ص551</ref> | ||
*بنابر قول نخست، جنب و حائض، بنابر تصريح گروهى از فقها بايد در حال عبور از مسجد محرم شوند و در صورت عدم امكان، از بيرون مسجد محرم مى‌گردند.<ref>خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج1، ص109</ref> | *بنابر قول نخست، جنب و حائض، بنابر تصريح گروهى از فقها بايد در حال عبور از مسجد محرم شوند و در صورت عدم امكان، از بيرون مسجد محرم مى‌گردند.<ref>خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج1، ص109</ref> | ||
برخى احتياط را در جمع بين آن دو (احرام از بيرون مسجد و تجديد آن در جحفه) دانسته‌اند.<ref>مناسک حج (محشی)، ص158</ref> | برخى احتياط را در جمع بين آن دو (احرام از بيرون مسجد و تجديد آن در [[جحفه|جُحفِه]]) دانسته‌اند.<ref>مناسک حج (محشی)، ص158</ref> | ||
*ميقات مردم مدينه در حال ضرورت، مانند بيمارى و ناتوانى، جحفه است.<ref>محمد کاظم طباطبایی یزدی،عروه،ج2،ص552</ref> | *ميقات مردم مدينه در حال ضرورت، مانند بيمارى و ناتوانى، جحفه است.<ref>محمد کاظم طباطبایی یزدی،عروه،ج2،ص552</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references /> | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
* خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، موسسه مطبوعات دار العلم، اول، بی تا | * خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، قم، موسسه مطبوعات دار العلم، اول، بی تا | ||