پرش به محتوا

الهدایة الکبری (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
| برگرداننده      =
| برگرداننده      =
| تصویر          = کتاب الهدایة الکبری.jpg
| تصویر          = کتاب الهدایة الکبری.jpg
| اندازه تصویر  = 220px
| اندازه تصویر  = 180px
| زیرنویس تصویر  = [[پرونده:کتاب الهدایة الکبری.jpg|بندانگشتی]]
| زیرنویس تصویر  = [[پرونده:کتاب الهدایة الکبری.jpg|بندانگشتی]]
| نویسنده        = [[حسین بن حمدان خصیبی]]
| نویسنده        = [[حسین بن حمدان خصیبی]]
خط ۲۷: خط ۲۷:
}}
}}


'''الهدايةُ الكُبرى''' کتابی درباره زندگى و [[کرامت|كرامات]] [[چهارده معصوم]] (ع) اثر[[حسین بن حمدان خصیبی]] (متوفی ۳۴۶ ق). این اثر از قدیمی‌ترین متونی است که با ذکر سلسله اسناد در صدد اثبات [[امامت]] و وصایت یکایک [[ائمه]] از راه بیان [[معجزه|معجزات]] است. با این حال بعضی از رجال‌شناسان متقدم [[شیعه]] و برخی از محققان معاصر درباره شخصیت نویسنده و پاره‌ای از مطالب کتاب موضع انتقادی گرفته و او را تضعیف و روایات کتاب را [[غلو|غالیانه]] دانسته‌اند.
'''الهدایةُ الکبری''' کتابی درباره زندگی و [[کرامت|کرامات]] [[چهارده معصوم]](ع) اثر[[حسین بن حمدان خصیبی]] (متوفی ۳۴۶ ق). این اثر از قدیمی‌ترین متونی است که با ذکر سلسله اسناد در صدد اثبات [[امامت]] و وصایت یکایک [[ائمه]] از راه بیان [[معجزه|معجزات]] است. با این حال بعضی از رجال‌شناسان متقدم [[شیعه]] و برخی از محققان معاصر درباره شخصیت نویسنده و پاره‌ای از مطالب کتاب موضع انتقادی گرفته و او را تضعیف و روایات کتاب را [[غلو|غالیانه]] دانسته‌اند.


== درباره مؤلف ==
== درباره مؤلف ==
{{اصلی|حسین بن حمدان خصیبی}}
{{اصلی|حسین بن حمدان خصیبی}}
ابوعبدالله حسين بن حمدان جنبلائى خصيبي يا حضينى [[محدث]] و [[راوی]] [[شیعه]] [[امامیه|اماميه]] در عصر [[غیبت صغری]] و سال ۲۶۰ق متولد شد.
ابوعبدالله حسین بن حمدان جنبلائی خصیبی یا حضینی [[محدث]] و [[راوی]] [[شیعه]] [[امامیه|امامیه]] در عصر [[غیبت صغری]] و سال ۲۶۰ق متولد شد.


بسيارى از [[علم رجال|رجاليون]] و فهرست‌نويسان شيعه مانند [[نجاشی]] او را به شدت تضعيف كرده‏‌اند. نجاشى درباره او عبارت «فاسد المذهب» آورده است. از سوی دیگر برخى نیز در صدد توجيه و تصحيح عقيده خصيبى و آثار او برآمده و از او به نيكى ياد کرده‌اند.
بسیاری از [[علم رجال|رجالیون]] و فهرست‌نویسان شیعه مانند [[نجاشی]] او را به شدت تضعیف کردهاند. نجاشی درباره او عبارت «فاسد المذهب» آورده است. از سوی دیگر برخی نیز در صدد توجیه و تصحیح عقیده خصیبی و آثار او برآمده و از او به نیکی یاد کرده‌اند.


پیروان فرقه [[نصیریه|نُصیریه]] او را از بزرگان خود مى‏‌دانند و معتقدند او با [[محمد بن نصیر]]، رئيس اين فرقه، مرتبط بوده و او را باب [[امام دوازدهم]] مى‌‌دانسته است‏.<ref> حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری، مقدمه کتاب، ص ۵ به بعد.</ref>
پیروان فرقه [[نصیریه|نُصیریه]] او را از بزرگان خود میدانند و معتقدند او با [[محمد بن نصیر]]، رئیس این فرقه، مرتبط بوده و او را باب [[امام دوازدهم]] میدانسته است.<ref> حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری، مقدمه کتاب، ص ۵ به بعد.</ref>


== محتوای کتاب ==
== محتوای کتاب ==
مطالب تاريخى كتاب به شيوه [[حدیث|حديثى]] بيان شده و مؤلف سلسله اسناد خود را بيان كرده است. ابواب ۱۴گانه كتاب به اعتبار [[چهارده معصوم]] تنظيم شده و هر باب به دو قسمت اصلی تقسيم می‌‏شود:
مطالب تاریخی کتاب به شیوه [[حدیث|حدیثی]] بیان شده و مؤلف سلسله اسناد خود را بیان کرده است. ابواب ۱۴گانه کتاب به اعتبار [[چهارده معصوم]] تنظیم شده و هر باب به دو قسمت اصلی تقسیم میشود:


قسمت اول كلياتی درباره هر معصوم از احوال شخصى است و قسمت دوم به ذكر روايات مختلف با ذكر سلسله اسناد مشخص می‌پردازد كه غالب اسناد به ائمه منتهى مى‌‏شود و در آنها [[معجزه|معجزات]] و [[کرامت|كرامات]] هر معصوم شامل تعيين مصاديق [[علم غیب]] او، تصرف او در نظام تكوين همچون زنده كردن مردگان و [[طی الارض]] خود و يا با همراهی اصحابش و نيز سخن گفتن به زبان‌های گوناگون و نيز سخن گفتن با حيوانات، نباتات و جمادات ذكر می‌‏شود.
قسمت اول کلیاتی درباره هر معصوم از احوال شخصی است و قسمت دوم به ذکر روایات مختلف با ذکر سلسله اسناد مشخص می‌پردازد که غالب اسناد به ائمه منتهی میشود و در آنها [[معجزه|معجزات]] و [[کرامت|کرامات]] هر معصوم شامل تعیین مصادیق [[علم غیب]] او، تصرف او در نظام تکوین همچون زنده کردن مردگان و [[طی الارض]] خود و یا با همراهی اصحابش و نیز سخن گفتن به زبان‌های گوناگون و نیز سخن گفتن با حیوانات، نباتات و جمادات ذکر میشود.


حجم مطالب درباره هر معصوم متفاوت است؛ چنانكه به [[امام دوازدهم]] حجم بيشتری اختصاص داده شده است و رواياتی درباره [[رجعت]]، به ويژه روايت مفصل [[مفضل‏ بن‏ عمر]] از [[امام صادق]](ع) نقل شده است. از مطالب ارزشمند اين كتاب، ذكر تفصيلی ديدگاه‌ها و اعمال ياران [[فارس‏ بن‏ حاتم قزوینی]] است كه در كمتر كتاب رجالی و تاريخی شيعه يافت می‌شود. وضعيت جامعه شيعی بعد از شهادت [[امام عسکری(ع)|امام عسكری]] (ع) و فعاليت‌های [[جعفر کذاب]] هم در کتاب آمده است.<ref>حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری.</ref>
حجم مطالب درباره هر معصوم متفاوت است؛ چنانکه به [[امام دوازدهم]] حجم بیشتری اختصاص داده شده است و روایاتی درباره [[رجعت]]، به ویژه روایت مفصل [[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]](ع) نقل شده است. از مطالب ارزشمند این کتاب، ذکر تفصیلی دیدگاه‌ها و اعمال یاران [[فارس بن حاتم قزوینی]] است که در کمتر کتاب رجالی و تاریخی شیعه یافت می‌شود. وضعیت جامعه شیعی بعد از شهادت [[امام عسکری(ع)|امام عسکری]](ع) و فعالیت‌های [[جعفر کذاب]] هم در کتاب آمده است.<ref>حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری.</ref>


== جایگاه کتاب ==
== جایگاه کتاب ==
درباره اين كتاب از گذشته اظهارنظرهاى شديدى وجود داشته است. برخی آن را غيرمعتبر و [[غلو]]آميز دانسته و برخى آن را از كتب فرقه نصيريه می‌‏دانند. در عين حال كتاب حاضر جايگاه مناسبى در ميان آثار بعدى [[امامیه]] يافته و از آن نقل كرده‌‏اند.<ref>نرم افزار سیره معصومان.</ref>
درباره این کتاب از گذشته اظهارنظرهای شدیدی وجود داشته است. برخی آن را غیرمعتبر و [[غلو]]آمیز دانسته و برخی آن را از کتب فرقه نصیریه میدانند. در عین حال کتاب حاضر جایگاه مناسبی در میان آثار بعدی [[امامیه]] یافته و از آن نقل کردهاند.<ref>نرم افزار سیره معصومان.</ref>


در سال‏‌هاى اخير مقاله‌اى از [[نعمت‏ الله صفری فروشانی]] در نقد اين اثر (از حیث سند و محتوا) منتشر شده. نویسنده در این مقاله، کتاب را از آثار مؤثر در شيعه اماميه و برگرفته از روايات [[غلو|غاليان]] دانسته و معتقد است چهره‏‌اى مشوه از تاريخ تشيع را نشان می‌دهد. صفری فروشانی برخی از روایات را به عنوان شاهد مثال بیان می‌کند.<ref>حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری.</ref>
در سالهای اخیر مقاله‌ای از [[نعمت الله صفری فروشانی]] در نقد این اثر (از حیث سند و محتوا) منتشر شده. نویسنده در این مقاله، کتاب را از آثار مؤثر در شیعه امامیه و برگرفته از روایات [[غلو|غالیان]] دانسته و معتقد است چهرهای مشوه از تاریخ تشیع را نشان می‌دهد. صفری فروشانی برخی از روایات را به عنوان شاهد مثال بیان می‌کند.<ref>حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری.</ref>


از سوی دیگر برخی از محققان به نقد مقاله مذکور پرداخته و به شبهات درباره شخصیت حسین بن حمدان و روایات اعجاز ائمه پاسخ داده‌اند.<ref>سید محمد نجفی یزدی، اعجاز ائمه و روایات مربوط به آن.</ref>
از سوی دیگر برخی از محققان به نقد مقاله مذکور پرداخته و به شبهات درباره شخصیت حسین بن حمدان و روایات اعجاز ائمه پاسخ داده‌اند.<ref>سید محمد نجفی یزدی، اعجاز ائمه و روایات مربوط به آن.</ref>
خط ۵۸: خط ۵۸:
* تاریخ کتابت: ۱۳۱۵ق، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. همین نسخه مبنای چاپ کتاب بوده است.
* تاریخ کتابت: ۱۳۱۵ق، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. همین نسخه مبنای چاپ کتاب بوده است.
* تاریخ کتابت: ۱۳۱۹ق، کتابخانه مجلسی<ref>حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری.</ref>
* تاریخ کتابت: ۱۳۱۹ق، کتابخانه مجلسی<ref>حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری.</ref>
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس۲}}
 
== منبع ==
== منبع ==
* خصیبی، حسين بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۱۱ ق.
* خصیبی، حسین بن حمدان، الهدایة الکبری، بیروت، مؤسسة البلاغ، ۱۴۱۱ ق.
* کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه ای علوم اسلامی نور.
* کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.
 
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327180321-3048-47.pdf حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20120327180321-3048-47.pdf حسین بن حمدان خصیبی و کتاب الهدایة الکبری]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵

ویرایش