پرش به محتوا

عمرو بن عبدود: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۱۶۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ اوت ۲۰۱۸
جز
افزایش مطلب مربوط به اشعار درباره وی
جز (افزایش جعبه اطلاعات)
جز (افزایش مطلب مربوط به اشعار درباره وی)
خط ۳۱: خط ۳۱:


==کشته شدن در جنگ خندق==
==کشته شدن در جنگ خندق==
درباره تولد و زندگی عمرو بن عبدود، اطلاعاتی در منابع تاریخی و روایی وجود ندارد، جز اینکه او از تیره بنی عامر بن لؤی از [[قریش]] بوده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن هشام الحمیری، سیرة النبی، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۷۳۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۷۸؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۸۱.</ref> وی چنانکه در منابع شیعه و سنی آمده، در [[جنگ احزاب]] (خندق) در [[سال پنجم هجری قمری]]، همراه با [[عکرمة بن ابی جهل]]، [[هبیرة بن ابی وهب]]، [[نوفل بن عبدالله|نوفل بن عبدالله بن مغیرة]] و [[ضرار بن خطاب]]، به سختی از خندقی که مسلمانان کنده بودند گذشت.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> عمر بن عبدود که سومین جنگجوی قریش،<ref>الحاکم النیسابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۴، ح۴۳۲۹.</ref> و مساوی با هزار جنگجو دانسته می‌شد،<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۳۷۵ق، ج۲، ص۳۲۴.</ref> مبارز می‌طلبید و مسلمانان را تحقیر کرد و گفت: «و لقد بححت من النداء بجمعهم هل من مبارز»؛<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> یعنی صدایم گرفت از بس فریاد مبارزطلبی در میان آنان سر دادم.<ref>شیخ مفید، ترجمه ارشاد شیخ مفید، ۱۳۸۸ش، ص۹۲.</ref> بنابر نقل منابع، [[علی بن ابیطالب]]، پس از هر بار مبارزطلبیِ عمرو بن عبدود، برای جنگیدن با وی بلند می‌شد،؛ اما به خواست پیامبر، می‌نشست؛ تا آنکه پیامبر به [[امام علی(ع)]] اجازه مبارزه داد و [[عمامه]] خود را بر سر او بست و شمشیرش را به وی داد تا با عَمرو بجنگد.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref>
درباره تولد و زندگی عمرو بن عبدود، اطلاعاتی در منابع تاریخی و روایی وجود ندارد، جز اینکه او از تیره بنی عامر بن لؤی از [[قریش]] بوده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: ابن هشام الحمیری، سیرة النبی، ۱۳۸۳ق، ج۳، ص۷۳۲؛ ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۴۲، ص۷۸؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۱۸۱.</ref> وی چنانکه در منابع شیعه و سنی آمده، در [[جنگ احزاب]] (خندق) در [[سال پنجم هجری قمری]]، همراه با [[عکرمة بن ابی جهل]]، [[هبیرة بن ابی وهب]]، [[نوفل بن عبدالله|نوفل بن عبدالله بن مغیرة]] و [[ضرار بن خطاب]]، به سختی از خندقی که مسلمانان کنده بودند گذشت.<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴؛ شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> عمر بن عبدود که سومین جنگجوی قریش،<ref>الحاکم النیسابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۴، ح۴۳۲۹.</ref> و مساوی با هزار جنگجو دانسته می‌شد،<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب، ۱۳۷۵ق، ج۲، ص۳۲۴.</ref> مبارز می‌طلبید و مسلمانان را تحقیر کرد و گفت: «و لقد بححت من النداء بجمعهم هل من مبارز»؛<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref> یعنی صدایم گرفت از بس فریاد مبارزطلبی در میان آنان سر دادم.<ref>شیخ مفید، ترجمه ارشاد شیخ مفید، ۱۳۸۸ش، ص۹۲.</ref> بنابر نقل منابع، [[علی بن ابیطالب]]، پس از هر بار مبارزطلبیِ عمرو بن عبدود، برای جنگیدن با وی بلند می‌شد،؛ اما به خواست پیامبر، می‌نشست؛ تا آنکه پیامبر به [[امام علی(ع)]] اجازه مبارزه داد و [[عمامه]] خود را بر سر او بست و شمشیرش را به وی داد تا با عَمرو بجنگد.<ref>شیخ مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۰.</ref>


===ضربه امام علی(ع)===
===ضربه امام علی(ع)===
خط ۳۹: خط ۳۹:


==تشکیک در وجود عمرو==
==تشکیک در وجود عمرو==
[[ابن تیمیه]] عالم اهل سنت و پایه‌گذار [[سلفیه]] در وجود عمرو بن عبدود تردید وارد کرده است؛<ref>ابن تیمیة، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۱۰۵-۱۱۰.</ref> به باور او، در هیچ‌کدام از غزوه‌های [[بدر]] و [[احد]] و همچنین در [[غزوه|غزوه‌های]] دیگر و [[سریه|سریه‌ها]]، اثری از نام عمرو بن عبدود نیست و آنچه درباره او در [[جنگ خندق]] نقل شده، در هیچ‌کدام از صحیحَین، یعنی [[صحیح مسلم]] و [[صحیح بخاری]]، نیامده است.<ref>ابن تیمیة، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۱۰۹.</ref> با این‌حال، حضور عمرو بن عبدود در غزوه خندق، در منابع تاریخی مانند تاریخ طبری<ref>طبری، تاریخ الطبري، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳.</ref> و تاریخ الاسلام ذهبی<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۹۰.</ref> ذکر شده و حاکم نیشابوری از عالمان [[اهل سنت]]، در کتاب المستدرک علی الصحیحین، روایتی حاکی از حضور عمرو بن عبدود در غزوه [[بدر]] و مجروح شدن او نقل کرده است.<ref>الحاکم النیسابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۴، ح۴۳۲۹.</ref> برخی پژوهشگران این تردید وارد کردنِ ابن تیمیه را ناشی از انگیزه او برای انکار فضایل [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، امام علی(ع)، سازمان حج و زیارت، ج۲، ص۱۴۸.</ref>
[[ابن تیمیه]] عالم اهل سنت و پایه‌گذار [[سلفیه]] در وجود عمرو بن عبدود تردید وارد کرده است؛<ref>ابن تیمیة، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۱۰۵-۱۱۰.</ref> به باور او، در هیچ‌کدام از غزوه‌های [[بدر]] و [[احد]] و همچنین در [[غزوه|غزوه‌های]] دیگر و [[سریه|سریه‌ها]]، اثری از نام عمرو بن عبدود نیست و آنچه درباره او در [[جنگ خندق]] نقل شده، در هیچ‌کدام از صحیحَین، یعنی [[صحیح مسلم]] و [[صحیح بخاری]]، نیامده است.<ref>ابن تیمیة، منهاج السنة النبویة، ۱۴۰۶ق، ج۸، ص۱۰۹.</ref> با این‌حال، حضور عمرو بن عبدود در غزوه خندق، در منابع تاریخی مانند تاریخ طبری<ref>طبری، تاریخ الطبري، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳.</ref> و تاریخ الاسلام ذهبی<ref>ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۹۰.</ref> ذکر شده و حاکم نیشابوری از عالمان [[اهل سنت]]، در کتاب المستدرک علی الصحیحین، روایتی حاکی از حضور عمرو بن عبدود در غزوه [[بدر]] و مجروح شدن او نقل کرده است.<ref>الحاکم النیسابوری، المستدرک علی الصحیحین، ۱۴۱۱ق، ج۳، ص۳۴، ح۴۳۲۹.</ref> همچنین در منابع تاریخی اشعاری از [[حسان بن ثابت]] صحابی پیامبر درباره افتخار کردن به قتل عمرو به دست امام علی،<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ص۲۶۸-۲۶۹.</ref> و نیز اشعاری در سوگ او از مسافع بن عبدمناف،<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۲۶۶-۲۶۷.</ref> هبیرة بن ابی‌وهب<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، دار المعرفه، ج۲، ص۲۶۷-۲۶۸.</ref> از همراهان عمرو بن عبدود که از خندق عبور کرده بود،<ref>طبری، تاریخ الطبری، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۵۷۳-۵۷۴.</ref>  و خواهر عمرو<ref>شیخ مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۰۶-۱۰۹.</ref> نقل شده است.
 
برخی پژوهشگران این تردید وارد کردنِ ابن تیمیه را ناشی از انگیزه او برای انکار فضایل [[امام علی(ع)]] دانسته‌اند.<ref>جمعی از نویسندگان، امام علی(ع)، سازمان حج و زیارت، ج۲، ص۱۴۸.</ref>


==بردباری امام علی در کشتن عمرو==
==بردباری امام علی در کشتن عمرو==
خط ۵۳: خط ۵۵:
*ابن عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
*ابن عساکر، علی بن الحسن، تاریخ مدینة دمشق، بیروت، دار الفکر، ۱۴۱۵ق/۱۹۹۵م.
*ابن هشام الحمیری، عبدالملک، سیرة النبی، تحقیق محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتب محمدعلی صبیح، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م.
*ابن هشام الحمیری، عبدالملک، سیرة النبی، تحقیق محمد محیی الدین عبدالحمید، قاهره، مکتب محمدعلی صبیح، ۱۳۸۳ق/۱۹۶۳م.
* ابن هشام الحمیری، عبدالملک،السیرة النبویة، تحقیق مصطفی السقا و ابراهیم الابیاری و عبدالحفیظ شلبی، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا.
*جمعی از نویسندگان، امام علی(ع)، قم، سازمان حج و زیارت، بی‌تا.
*جمعی از نویسندگان، امام علی(ع)، قم، سازمان حج و زیارت، بی‌تا.
*الحاکم النیسابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق مصطفی عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۰م.
*الحاکم النیسابوری، محمد بن عبدالله، المستدرک علی الصحیحین، تحقیق مصطفی عبد القادر عطا، بیروت، دار الکتب العلمية، ۱۴۱۱ق/۱۹۹۰م.