حزب الدعوة الاسلامیة: تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:حزب-الدعوة-الاسلامية.jpg|100px|وسط]]

|شخصیت های برجسته= [[سید محمد باقر صدر]]{{سخ}}[[سید مرتضی عسکری]]{{سخ}}[[سید محمد باقر حکیم]]{{سخ}}[[ابراهیم جعفری]] و ...

حزب الدعوة در اساسنامه‌اش، خط مشی خود را انقلابی اعلام کرد و تحقق اهداف حزب را در چهار مرحله دانست:

رهبر کل (القیادة العامة) بالاترین منصب در ساختار تشکیلاتی حزب الدعوة است. شمار اعضای رهبری کل ۷ تن است که هر ۲ سال یک بار از سوی کنگرۀ عمومی حزب انتخاب می‌شوند. اعضای رهبری کل از میان خود یک تن را به ریاست برمی‌گزینند. هر یک از اجزای تشکیلاتی حزب '''حلقه''' نام دارد. پایین‌ترین حلقه ۵ عضو دارد که '''داعیه''' (دعوت کننده) نامیده می‌شوند و زیر نظر دعوت کنندۀ ناظر (داعیۀ مشرف) فعالیت می‌کنند. ناظر هر حلقه رابط میان حزب و اعضای حلقۀ خود است. کمیتۀ محله (لجنة المحلة) بر فعالیت چند حلقه در محدودۀ جغرافیایی مشخص نظارت می‌کند. کمیته‌های محله زیر نظر کمیتة منطقه (لجنة المنطقه) فعالیت می‌کنند که اعضای آن را رهبری اقلیم (قیادة الاقلیم) برمی‌گزیند. رهبری اقلیم را نیز کنگرۀ اقلیمی دعوت (مؤتمر الدعوة الاقلیمی) برمی‌گزیند. اعضای رهبری اقلیم و رهبری کل هر ۲ سال یک بار انتخاب می‌شوند و با یکدیگر در ارتباطند. کنگرۀ اقلیمی الدعوة، متشکل از مسئولان حزب در هر اقلیم، بالاترین ساختار حزبی در هر اقلیم است که سالانه برگزار می‌شود.<ref>همو، ۱۴۱۹، ص۵۹۰ - ۶۰۲؛ شبّر، ج۲، ص۴۲۳ - ۴۲۶</ref>

پس از ریاست جمهوری عبدالرحمان عارف در ۱۳۴۵ش / ۱۹۶۶ و ایجاد فضای باز سیاسی، نفوذ حزب در سراسر عراق، به ویژه در دانشگاه‌ها، افزایش یافت؛ اما با قدرت یافتن جناح افراطی [[حزب بعث]] و ریاست جمهوری [[احمد حسن البکر]] در ۱۳۴۷ش / ۱۹۶۸، فعالیت احزاب و گروه‌های اسلام گرای شیعی، از جمله حزب الدعوة، محدود شد و بسیاری از فعالان سیاسی دستگیر و زندانی شدند.<ref>علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۷۸، ۸۶ - ۸۷؛ عجلی، ص۱۱۶ - ۱۱۷</ref> در مرداد – شهریور ۱۳۵۰ / سپتامبر ۱۹۷۱، رژیم بعث عبدالصاحب دخیّل نفر دوم حزب الدعوة را دستگیر کرد و پس از شکنجه به شهادت رساند. یک سال بعد، رژیم بعث محمد صالح ادیب، مسئول شاخۀ کربلاف و چند تن دیگر را نیز دستگیر کرد، اما محمدهادی سبیتی و شیخ محمدمهدی آصفی، مسئول شاخۀ نجف، از عراق گریختند.<ref>عادل رؤوف، ص۲۵؛ خرسان، ص۱۷۷ – ۱۷۹؛ علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۱۳۹ - ۱۴۲</ref>

در ۱۱ دی ۱۳۶۶ / اول ژانویۀ ۱۹۸۸ برای حل اختلافات کنگره‌ای در تهران برپا شد. در این کنگره، اکثریت به لغو شورای فقهی رأی دادند. بنا بر این، اعضای موافق بقای شورای فقهی به رهبری سید کاظم حائری از حزب منشعب شدند و حزب الدعوة الاسلامیة – المجلس الفقهی را تأسیس کردند که بعدها به حزب الدعوة الاسلامیة ولایة الفقیه تغییر نام داد.<ref>خرسان، ص۴۰۹ – ۴۱۹؛ عادل رؤوف، ص۴۲، ۴۴</ref> در نتیجۀ این اختلافات، محمد آصفی در کنگرۀ عمومی حزب در ۱۳۶۸ش / ۱۹۸۹ از سخنگویی حزب کناره گیری کرد و اعضای حزب ضمن حذف منصب سخنگو، به جای آن دفتر سیاسی را تشکیل دادند که شامل ۳ سخنگو می‌شد: علی ادیب در ایران، ابراهیم جعفری در لندن و نوری مالکی در سوریه .<ref>خرسان، ص۴۱۹</ref>

انتخابات دورۀ بعدی مجلس عراق در ۱۶ اسفند ۱۳۸۸ / ۷ مارس ۲۰۱۰ برگزار شد. پیش از انتخابات، میان احزاب شیعی موجود در ائتلاف یکپارچۀ عراق اختلاف افتاد. بنا بر این، نوری مالکی ائتلاف جدیدی شامل ۷ حزب به نام ائتلاف دولت قانون (ائتلاف دولة القانون) تشکیل داد. این ائتلاف در انتخابات مجلس ۸۹ کرسی را به دست آورد و پس از فهرست العراقیة (قائمة العراقیة) به رهبری [[ایاد علاوی]] که ۹۱ کرسی را به خود اختصاص داده بود، قرار گرفت. این مجلس نیز بار دیگر مالکی را به نخست وزیری برگزید.<ref> «‌ائتلاف دولة القانون بزعامة نوری المالکی»، ۲۰۱۲، عباس عبود سالم، ۲۰۱۰؛ «‌قائمة علاوی تحتلّ الموقع الاول فی الانتخابات العراقیة »، ۲۰۱۰</ref>

{{پانویس|2}}

* لیام آندرسون و گرت استنزفیلد، عراق المستقبل: دکتاتوریة، دیمقراطیة أم تقسیم؟، ترجمة رمزی ق. بدر، مراجعة و تقدیم و تعلیق ماجد شبّر، لندن ۲۰۰۵؛

* «‌الحکومة العراقیة الانتقالیة »، المعرفة.او آر جی؛

* «‌الحکومة العراقیة الموقتة »، ۲۰۰۴، BBCعربی؛

* ________، «‌من الشروق الی السطوح حزب الدعوة و اشکالیات التأسیس و الانتشار و السلطة »، ۲۰۱۱، اخبارک.نت؛

* فارس عمر، «‌هل ینسحب "الدعوة" من الائتلاف العراقی الموحد؟ »، ۲۰۰۹، اذاعة العراق الحر؛