پرش به محتوا

حزب الدعوة الاسلامیة: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Lohrasbi
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Lohrasbi
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۹: خط ۷۹:


حزب در ۱۳۶۰ش / ۱۹۸۱ کنگرۀ عمومی را در تهران برگزار کرد. در این کنگره، کمیته‌ای ۱۲ نفره برای تدوین اساسنامۀ حزب تشکیل شد. این کمیته پیش نویس اساسنامه را تدوین کرد، که به تصویب رهبری حزب رسید. اعضای شاخۀ بصره که از هواداران محمدهادی سبیتی - رهبر سابق حزب – بودند و با اعضای رهبری حزب در ایران اختلاف داشتند، در این کنگره شرکت نکردند. در نتیجه، اختلافات میان این دو طیف افزایش یافت.<ref>علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۳۶۵؛ خرسان، ص۳۹۹</ref>در تیر – مرداد ۱۳۶۱ / ژوئیه ۱۹۸۲ شاخۀ نظامی حزب پس از سوء قصد ناموفق به صدام حسین در شهر دُجَیل، کشف شد و ۱۱۷ تن از اعضای آن اعدام یا زندانی شدند.<ref>زهیر کاظم عبود، ص۱۵ – ۱۶؛ طحّان، ص۳۶۲، ۳۶۹؛ علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۴۵۱ - ۴۵۳</ref>
حزب در ۱۳۶۰ش / ۱۹۸۱ کنگرۀ عمومی را در تهران برگزار کرد. در این کنگره، کمیته‌ای ۱۲ نفره برای تدوین اساسنامۀ حزب تشکیل شد. این کمیته پیش نویس اساسنامه را تدوین کرد، که به تصویب رهبری حزب رسید. اعضای شاخۀ بصره که از هواداران محمدهادی سبیتی - رهبر سابق حزب – بودند و با اعضای رهبری حزب در ایران اختلاف داشتند، در این کنگره شرکت نکردند. در نتیجه، اختلافات میان این دو طیف افزایش یافت.<ref>علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۳۶۵؛ خرسان، ص۳۹۹</ref>در تیر – مرداد ۱۳۶۱ / ژوئیه ۱۹۸۲ شاخۀ نظامی حزب پس از سوء قصد ناموفق به صدام حسین در شهر دُجَیل، کشف شد و ۱۱۷ تن از اعضای آن اعدام یا زندانی شدند.<ref>زهیر کاظم عبود، ص۱۵ – ۱۶؛ طحّان، ص۳۶۲، ۳۶۹؛ علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۴۵۱ - ۴۵۳</ref>
== تشکیل مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق ==
[[سید محمد باقر حکیم]] در ۲۶ آبان ۱۳۶۱ / ۱۷ نوامبر ۱۹۸۲ با حمایت ایران، [[مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق]] را متشکل از گروه‌ها و احزاب شیعی در تهران تأسیس کرد. حزب الدعوة نیز به این تشکل پیوست و کمیتۀ اجرایی آن به [[ابراهیم جعفری]] از حزب الدعوة سپرده شد.<ref>جعفری، ۱۳۹۰ش ب، ص۲۵۷؛ آندرسون و استنزفیلد، ص۲۳۱</ref>
{{اصلی|مجلس اعلای انقلاب اسلامی عراق}}
== حزب الدعوة الاسلامیة ولایة الفقیه ==
در اسفند ۱۳۶۲ / اواخر فوریه ۱۹۸۴ کنگرۀ عمومی حزب برگزار شد. در این کنگره منصب فقیه الدعوة از اساسنامۀ حزب حذف و به جای آن شورای فقهی به ریاست [[سید کاظم حائری]] و عضویت محمد مهدی آصفی و محمدعلی تسخیری تشکیل شد. اما پس از مدتی بین شورای فقهی و اعضای رهبری حزب اختلاف افتاد. سید کاظم حائری معتقد بود که شورای فقهی باید رهبری حزب را در دست داشته باشد، اما اعضای رهبری، شورا را صرفاً مرجعی برای حل مسائل دینی می‌دانستند.<ref>علی مؤمن، ۲۰۰۴، ص۳۶۱ – ۳۶۲؛ خرسان، ص۴۰۹ – ۴۱۳؛ عادل رؤوف، ص۴۳</ref>
در ۱۱ دی ۱۳۶۶ / اول ژانویۀ ۱۹۸۸ برای حل اختلافات کنگره‌ای در تهران برپا شد. در این کنگره، اکثریت به لغو شورای فقهی رأی دادند. بنا بر این، اعضای موافق بقای شورای فقهی به رهبری سید کاظم حائری از حزب منشعب شدند و حزب الدعوة الاسلامیة – المجلس الفقهی را تأسیس کردند که بعدها به حزب الدعوة الاسلامیة ولایة الفقیه تغییر نام داد.<ref>خرسان، ص۴۰۹ – ۴۱۹؛ عادل رؤوف، ص۴۲، ۴۴</ref> در نتیجۀ این اختلافات، محمد آصفی در کنگرۀ عمومی حزب در ۱۳۶۸ش / ۱۹۸۹ از سخنگویی حزب کناره گیری کرد و اعضای حزب ضمن حذف منصب سخنگو، به جای آن دفتر سیاسی را تشکیل دادند که شامل ۳ سخنگو می‌شد: علی ادیب در ایران، ابراهیم جعفری در لندن و نوری مالکی در سوریه‍.<ref>خرسان، ص۴۱۹</ref>
== تأسیس کنگرۀ ملی عراق ==
حزب الدعوة به همراه دیگر احزاب مخالف رژیم بعث در عراق، در نشست دمشق در ۶ دی ۱۳۶۹ / ۲۷ دسامبر ۱۹۹۰، اجلاس بیروت در ۲۰ اسفند ۱۳۶۹ / ۱۱ مارس ۱۹۹۱ و اجلاس صلاح الدین در عراق ۵- ۹ آبان ۱۳۷۱ / ۲۷ – ۳۱ اکتبر ۱۹۹۲ شرکت کرد. اجلاس صلاح الدین به تأسیس [[کنگره ملی عراق|کنگرۀ ملی عراق]] (المؤتمر الوطنی العراقی) انجامید که به عنوان بزرگ‌ترین تجمع احزاب مخالف حکومت عراق، برای سرنگونی رژیم بعث تلاش می‌کرد<ref>صمانجی، ص۶۷ – ۶۹، ۸۰ – ۸۷، ۱۳۹ - ۱۴۸</ref>
حزب الدعوة در سال ۱۳۷۶ش / ۱۹۹۷ از شرکت در اجلاس کنگرۀ ملی عراق در لندن خودداری واعلام کرد که حمایت غرب را از این کنگره نمی‌پذیرد.<ref>عادل رؤوف، ص۳۵ - ۳۶</ref>در همان سال اختلافات حزبی دربارۀ میزان دخالت و مشارکت فقها در امور حزبی به وضع بحرانی رسید و در نتیجه چند جناح در درون حزب ایجاد شد:
*جناح محمد مهدی آصفی و همفکران او که اعتقاد داشتند هیئتی از فقها باید بر کار حزب الدعوة نظارت کند؛
*جناح خُضَیر موسی جعفر الخُزاعی و هواداران او که خط مشی افراطی داشتند و از حزب جدا شدند و حزب الدعوة الاسلامیة – تشکیلات عراق (حزب الدعوة الاسلامیة – تنظیم العراق) را تأسیس کردند؛
*جناح بارز حزب، که حسن شبّر، محسن ادیب، و مهدی العطار به رهبری عبدالحلیم جواد الزُهَیری آن را نمایندگی می‌کردند و با دخالت فقها در کار حزب مخالف بودند.
در همان سال شاخۀ بصره به رهبری عزالدین سلیم (ابویاسین) رسماً از حزب جدا شد و نام حرکة الدعوة الاسلامیة را برگزید.<ref>همان، ص۴۲؛ خرسان، ص۴۲۲ - ۴۲۳</ref>
حزب الدعوة در اجلاس کنگرۀ ملی عراق در نیویورک در ۸ آبان ۱۳۷۸ / ۳۰ اکتبر ۱۹۹۹ و در لندن در ۲۳ آبان ۱۳۸۱ / ۱۴ نوامبر ۲۰۰۲ شرکت نکرد، زیرا رهبران حزب این اجلاس‌ها را مقدمه‌ای برای اقدام نظامی بر ضد عراق می‌دانستند و حزب با حملۀ نظامی موافق نبود.<ref>صمانجی، ص۴۱۰ – ۴۱۷، ۵۲۷ – ۵۲۸ و پانویس؛ جعفری، ۱۳۹۰ش الف، ص۴۶ - ۴۷ </ref>
{{اصلی|کنگره ملی عراق}}


== پانویس ==
== پانویس ==
کاربر ناشناس