پرش به محتوا

الجمل (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

۶۷ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۴ فوریهٔ ۲۰۱۸
جز
ویکی‌سازی
جز (ویکی‌سازی)
خط ۱۱: خط ۱۱:
| زبان = عربی
| زبان = عربی
| مجموعه = ۱ جلد
| مجموعه = ۱ جلد
| موضوع = [[امام علی]]، [[جنگ جمل]]
| موضوع = [[امام علی(ع)]]، [[جنگ جمل]]
| سبک = تاریخی، کلامی
| سبک = تاریخی، کلامی
| ناشر = کنگره شیخ مفید
| ناشر = کنگره شیخ مفید
خط ۲۶: خط ۲۶:
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
 
'''ألجَمَل وَ النُّصرة لِسید العترَة فی حَربِ البَصرَة''' تألیف محمد بن محمد نعمان عکبری بغدادی معروف به [[شیخ مفید]] (متوفای ۴۱۳ ق) است. این کتاب یکی از متون کهن کلامی - تاریخی [[شیعه]] است که مؤلف در آن به واقعه [[جنگ جمل]]، فتنه‌ها، ابهامات و آراء و عقاید مسلمانان نسبت به آن پرداخته است. این کتاب به زبان‌های فرانسوی و فارسی ترجمه شده است.
 
'''ألجَمَل وَ النُّصرة لِسید العترَة فی حَربِ البَصرَة''' تألیف عالم برجسته [[شیعه]] محمد بن محمد نعمان عکبری بغدادی معروف به [[شیخ مفید]] (متوفای ۴۱۳ ق) است. این کتاب یکی از متون کهن کلامی - تاریخی شیعه است که مؤلف در آن به واقعه [[جنگ جمل]]، فتنه‌ها، ابهامات و آراء و عقاید مسلمانان نسبت به آن پرداخته است. این کتاب به زبان‌های فرانسوی و فارسی ترجمه شده است.
 
== انگیزه تألیف ==
== انگیزه تألیف ==
شیخ مفید این کتاب را به درخواست فردی نگاشته که از او خواسته کتابی درباره جنگ جمل و آراء و عقاید مسلمانان درباره آن واقعه بنویسد. او در مقدمه کتاب می‌گوید:
شیخ مفید این کتاب را به درخواست فردی نگاشته که از او خواسته کتابی درباره جنگ جمل و آراء و عقاید مسلمانان درباره آن واقعه بنویسد. او در مقدمه کتاب می‌گوید:
::«خداوندت مؤید دارد، از من خواسته‌ای که برای تو اختلاف نظر و آراء اهل قبله را در مورد فتنه [[بصره]] (جنگ جمل)، خونریزی و کشتار میان امیر المؤمنین [[علی بن ابی طالب]] (ع) و [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] و [[عایشه]]، و اعتقاد هر گروه را در این باره بیان کنم و شرح دهم و سبب این فتنه را بازگو کنم و اخبار آن و آنچه را که میان ایشان اتفاق افتاده است فراهم آورم...همه کتاب‌هایی که در این باره تصنیف شده است متضمن اخباری است که درک آن برای عموم مردم دشوار و شبهه‌انگیز است و هیچ‌یک از مصنفان چگونگی جنگ را با ترتیب و نظام نیاورده‌اند و اخبار را چنان در هم آمیخته‌اند که نمی‌توان به طور دقیق و آشکار از نیت و مقصودشان آگاه شد، و من در این تألیف برای تو- که خدایت موفق دارد- آنچه گفته شده است فراهم آورده‌ام و برهانی را ثابت کرده‌ام که هر کس آن را بنگرد می‌تواند اعتقاد درستی در مورد آنان و رفتارشان پیدا کند و متوجه شود که [[کفر]] و [[ایمان]] و عصیان و طاعت و گمراهی و هدایت چگونه بوده است و امیدوارم تو هم موفق شوی که از آن عبرت گیری و از حالت تقلید گمراه کننده بیرون آیی و به حق برسی و آنچه که موجب اشتباه و سرگردانی است از تو زایل شود و اکنون با [[توکل]] به خدای عز و جل و یاری جستن از پیشگاه او و آرزوی توفیق و راهنمایی برای تو، پرسشی را که کردهای پاسخ می‌دهم.»<ref>مفید، نبرد جمل، ۱۳۸۳ش، ص۲۳.</ref>
::«خداوندت مؤید دارد، از من خواسته‌ای که برای تو اختلاف نظر و آراء اهل قبله را در مورد فتنه [[بصره]] ([[جنگ جمل]])، خونریزی و کشتار میان [[امیر المؤمنین]] و [[طلحه]] و [[زبیر بن عوام|زبیر]] و [[عایشه]]، و اعتقاد هر گروه را در این باره بیان کنم و شرح دهم و سبب این فتنه را بازگو کنم و اخبار آن و آنچه را که میان ایشان اتفاق افتاده است فراهم آورم...همه کتاب‌هایی که در این باره تصنیف شده است متضمن اخباری است که درک آن برای عموم مردم دشوار و شبهه‌انگیز است و هیچ‌یک از مصنفان چگونگی جنگ را با ترتیب و نظام نیاورده‌اند و اخبار را چنان در هم آمیخته‌اند که نمی‌توان به طور دقیق و آشکار از نیت و مقصودشان آگاه شد، و من در این تألیف برای تو- که خدایت موفق دارد- آنچه گفته شده است فراهم آورده‌ام و برهانی را ثابت کرده‌ام که هر کس آن را بنگرد می‌تواند اعتقاد درستی در مورد آنان و رفتارشان پیدا کند و متوجه شود که [[کفر]] و [[ایمان]] و عصیان و طاعت و گمراهی و هدایت چگونه بوده است و امیدوارم تو هم موفق شوی که از آن عبرت گیری و از حالت تقلید گمراه کننده بیرون آیی و به حق برسی و آنچه که موجب اشتباه و سرگردانی است از تو زایل شود و اکنون با [[توکل]] به خدای عز و جل و یاری جستن از پیشگاه او و آرزوی توفیق و راهنمایی برای تو، پرسشی را که کردهای پاسخ می‌دهم.»<ref>مفید، نبرد جمل، ۱۳۸۳ش، ص۲۳.</ref>
 
== محتوای کتاب ==
== محتوای کتاب ==
شیخ مفید کتاب جمل را در دو بخش تنظیم کرده است:{{سخ}}
[[شیخ مفید]] کتاب جمل را در دو بخش تنظیم کرده است:{{سخ}}
'''بحش اول''': او تمامی آراء و عقاید اسلامی را در نخستین بخش کتاب آورده و با دلیل‌های محکم و استوار و براهین قوی نظرات و شبهات فرقه‌ها و مذاهب گوناگون را پاسخ گفته و نظریه حقیقت‌ گرای شیعه را مبنی بر این که [[امیرالمؤمنین]] و پیروان او بر حق بودند و گروه مقابل بر باطل و اهل [[خلافت]] هستند اثبات نموده است.
'''بحش اول''': او تمامی آراء و عقاید اسلامی را در نخستین بخش کتاب آورده و با دلیل‌های محکم و استوار و براهین قوی نظرات و شبهات فرقه‌ها و مذاهب گوناگون را پاسخ گفته و نظریه حقیقت‌ گرای شیعه را مبنی بر این که [[امیرالمؤمنین]] و پیروان او بر حق بودند و گروه مقابل بر باطل و اهل [[خلافت]] هستند اثبات نموده است.


خط ۴۱: خط ۳۷:


== ویژگی‌های کتاب ==
== ویژگی‌های کتاب ==
# نویسنده کتاب یکی از عالمان بزرگ شیعه است بنابراین کتاب از استحکام و اعتبار والایی برخوردار است خصوصا این که از آخرین تالیفات شیخ مفید است و در دوران غنای فکر و اندیشه وی نگاشته شده است.
# نویسنده کتاب از عالمان مهم شیعه است بنابراین کتاب از استحکام و اعتبار والایی برخوردار است خصوصا این که از آخرین تالیفات شیخ مفید است و در دوران غنای فکر و اندیشه وی نگاشته شده است.
# کتاب‌هایی که در زمان نزدیک به واقعه جمل نوشته هیچ کدام در دسترس ما نیست و فقط گزینشی و تکه‌هایی که مورخان بعدی نقل کرده‌اند برای ما باقی مانده است که آن نیز بی‌طرفانه نگاشته نشده است. با توجه به این نکات، فقط شیخ مفید است که اطلاعاتی را درباره این واقعه مهم برای ما ثبت کرده و از این جهت اثر او منحصر به فرد است.
# کتاب‌هایی که در زمان نزدیک به واقعه جمل نوشته هیچ کدام در دسترس ما نیست و فقط گزینشی و تکه‌هایی که مورخان بعدی نقل کرده‌اند برای ما باقی مانده است که آن نیز بی‌طرفانه نگاشته نشده است. با توجه به این نکات، فقط شیخ مفید است که اطلاعاتی را درباره این واقعه مهم برای ما ثبت کرده و از این جهت اثر او منحصر به فرد است.
# در میان کتاب‌هایی که درباره جنگ جمل نوشته شده این کتاب گسترده‌ترین و کامل‌ترین کتاب است بدین سبب منبع و ماخذِ جامع و معتبری در این زمینه به شمار می‌آید.
# در میان کتاب‌هایی که درباره جنگ جمل نوشته شده این کتاب گسترده‌ترین و کامل‌ترین کتاب است بدین سبب منبع و ماخذِ جامع و معتبری در این زمینه به شمار می‌آید.
خط ۸۵: خط ۸۱:
* هدایت‌پناه، محمدرضا، منبع‌شناسی کتاب «الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال سوم تابستان ۱۳۹۱ش، شماره ۷.
* هدایت‌پناه، محمدرضا، منبع‌شناسی کتاب «الجمل و النصرة لسید العترة فی حرب البصرة»، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، سال سوم تابستان ۱۳۹۱ش، شماره ۷.
* کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.
* کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.
== پیوند به بیرون ==
== پیوند به بیرون ==
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101102141221-8.pdf «الجمل» للشیخ المفید]
* [http://www.ensani.ir/storage/Files/20101102141221-8.pdf «الجمل» للشیخ المفید]
خط ۹۶: خط ۹۱:


[[رده:آثار شیخ مفید]]
[[رده:آثار شیخ مفید]]
[[رده:کتاب‌های تاریخی شیعه قرن ۴ (قمری) ]]
[[رده:کتاب‌های تاریخی شیعه قرن ۴ (قمری)]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
۹٬۴۴۹

ویرایش