دعای کمیل: تفاوت میان نسخه‌ها

منبع دعای کمیل کتاب [[مصباح المتهجد]]<ref>طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۸م، ص۵۸۴</ref> [[شیخ طوسی]] است. شیخ طوسی این دعا را به نام دعای [[خضر نبی|خضر]] در ضمن اعمال ماه [[شعبان]] آورده است. وی می‌گوید: «روایت شده که [[کمیل بن زیاد نخعی]] [[علی(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] را دید که در شب نیمه ماه شعبان در حال [[سجده]] این دعا را می‌خواند» سپس دعای مشهور کمیل را نقل می‌کند.

[[علی بن موسی بن جعفر بن طاووس|سید بن طاووس]] در [[اقبال الاعمال]]،<ref>ابن طاووس، اقبال الأعمال، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م، ص۲۲۰</ref> [[علامه مجلسی]] در [[زاد المعاد]]<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۳م، ص۶۰</ref> و [[کفعمی]]<ref>کفعمی، البلدالامین و الدّرع الحصین، ۱۴۱۸ق/۱۹۹۷م، ص۲۶۷؛ کفعمی، المصباح، ۱۴۱۴ق/۱۹۹۴م، ص۷۳۷</ref> در ضمن اعمال نیمه شعبان این دعا را آورده‌اند. [[شیخ عباس قمی]] نیز در [[مفاتیح الجنان]]<ref>قمی، مفاتیح الجنان، ۱۳۶۹ش، ص۱۱۲</ref> دعای کمیل را به نقل از مصباح المتهجد آورده است. علامه مجلسی<ref>مجلسی، زادالمعاد، ۱۴۲۳ق/۲۰۰۳م، ص۶۰</ref> دعای کمیل را بهترین دعا معرفی کرده است.

[[سید بن طاووس]] در کتاب [[اقبال الاعمال]]<ref>ابن طاووس، اقبال الأعمال، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م، ص۲۲۰</ref> بعد از اینکه کلام [[شیخ طوسی]] در مصباح المتهجد را می‌آورد، روایت دیگری را نقل می‌کند که [[کمیل بن زیاد]] می‌گوید: «روزی با مولای خود، [[امام علی(ع)]] در [[مسجد بصره]] نشسته بودم و جمعی از اصحاب حضرت هم حضور داشتند. از حضرت سؤال شد که معنای این آیه که خدا می‌فرماید: «فِیهَا یفْرَقُ کلُّ أَمْرٍ حَکیمٍ»<ref>دخان، آیه ۴</ref> چیست؟ حضرت فرمودند: آن شب [[نیمه شعبان]] است. سوگند به کسی که جان علی در دست قدرت اوست هیچ بنده‌ای نیست جز اینکه تمام آنچه بر او از نیکی و بدی می‌گذرد، در شب نیمه شعبان برایش تقسیم می‌شود تا آخرسال او. هر بنده‌ای که آن شب را به عبادت احیا کند و دعای حضرت خضر را بخواند، [[دعا|دعای]] او مستجاب می‌شود.»

[[جنب|جُنُب]] و [[حائض]] اگر دعای کمیل بخوانند [[احتیاط|احوط]] و بهتر آن است که آیه «أَفَمَن کانَ مُؤْمِنًا کمَن کانَ فَاسِقًا لَّا یسْتَوُونَ»<ref>سجده، آیه ۱۸</ref> که جزء آن است، نخوانند چون جزء سوره [[حم سجده]] است.<ref>یزدی، محمد کاظم، عروة الوثقی، ج ۱، ۱۴۱۷ق، ص۵۱۴،۵۱۳</ref> اما بعضی از [[فقها]] خواندن این آیه را برای حائض و جنب [[حرام]] می‌دانند.<ref>امام خمینی، تعلیقه علی عروة الوثقی، ۱۳۸۶ش/۱۴۲۸م، ص۱۴۱؛ ر.ک: توضیح المسائل مراجع</ref>

با توجه به گفته [[سید بن طاووس]] در کتاب [[اقبال الاعمال]]<ref>ابن طاووس، اقبال الأعمال، ۱۴۱۷ق/۱۹۹۶م، ص۲۲۰</ref> زمان قرائت دعای کمیل، [[نیمه شعبان]] و شب [[جمعه]] است. و در ایران نیز رسم بر این است که [[شیعیان]] این دعا را در نیمه شعبان و شب‌های جمعه در مکان‌های مذهبی به صورت جمع می‌خوانند.

# نیایش عارفان، شرح حکمت و معنویت شیعی در دعای کمیل از محمد فنایی اشکوری<ref>فنایی اشکوری، نیایش عارفان شرح حکمت و معنویت شیعی در دعای کمیل، ۱۳۸۶ش، ص۸۹-۸۷</ref>