غزوه سویق: تفاوت میان نسخه‌ها

'''غزوه سَویق''' از جمله [[غزوه|غزوات پیامبر(ص)]] در [[سال دوم هجری]]. در این غزوه [[مشرک|مشرکان]] [[مکه]] برای انتقام از کشتگان [[جنگ بدر]] به اطراف [[مدینه]] حمله‎ور شدند و پس از کشتن دو مسلمان و سوزاندن نخلستان گریختند.آنان برای فرار سریع‌تر از دست مسلمانان که در تعقیب آنان بودند بار و بنه خود که در آن خوردنی سویق بود بر زمین ریختند. این غزوه بدون درگیری پایان یافت.  

شکست [[جنگ بدر]] و کشته شدن تعدادی از اشراف [[مکه]]، مشرکان را در اندیشه انتقام از [[پیامبر(ص)]] و مسلمانان انداخت. از جمله [[ابوسفیان]] که فرزند و برخی نزدیکان خود را از دست داده بود سوگند خورد تا از مسلمانان انتقام نگیرد همبستر زنان نشود و موی خود را روغن نزند.<ref>واقدی، المغازی، الاعلمی، ج۱، ص۱۸۱؛ ابن الأثير،الكامل في التاريخ، دارصادر، ج۲، ص۱۳۹؛ ابن خلدون، تاريخ ابن خلدون، دار احياء التراث، ج۳، ص۲۲؛ ابن كثير، البداية والنهاية، دار احياء التراث، ج۳، ص۴۱۶.</ref> در ماه [[ذی الحجه]] [[سال دوم هجری]] ابوسفیان به همراه تنی چند از مشرکان از مکه خارج شد. در برخی نقل‌ها تعداد مشرکان دویست نفر و در بعضی چهل سوارکار ذکر شده است. <ref>الطبری، تاريخ الأمم و الملوك، دارالتراث، ج۲، ص۴۸۴؛ حموی، معجم البلدان، دار احياء التراث، ج۲، ص۶۵.</ref>

آنان پس از عبور از منطقه نجدیه به نزدیکی چاهی در کنار کوهی به نام تیت رسیدند.<ref>الطبری، تاريخ الأمم و الملوك، دارالتراث، ج۲، ص۴۸۴؛ حموی، معجم البلدان، دار احياء التراث، ج۲، ص۶۵.</ref>

ابوسفیان به انگیزه اطلاع از وضعیت مسلمانان، نزد [[قبیله بنی‌نضیر]] رفت.<ref>بغدادی، الطبقات الكبرى، دارصادر، ج۲، ص۳۰.</ref> به این منظور در ابتدا به خانه حُيَيّ بْن أَخْطَب رفت. اما وی به دلیل ترس، در را به روی ابوسفیان باز نکرد.<ref>ابن كثير، البداية والنهاية، دار احياء التراث، ج۳، ص۴۱۶.</ref> وی سپس به سراغ سَلَّام بْن مِشْكَم رییس و خزانه‌دار یهودیان بنی‎نضیر رفت. سلّام از ابوسفیان پذیرایی کرد و اطلاعاتی درباره‌ی اوضاع پیامبر و مسلمانان به وی داد.

هنگام سحر ابوسفیان با همراهان خود به نخلستان اطراف مدینه هجوم برد. مشرکان پس از سوزندان یک نخل و دو خانه در [[منطقه عُرَیض]] به دو مرد از [[انصار]] حمله کردند و آن دو را کشتند.<ref>بغدادی، الطبقات الكبرى، دار صادر، ج۲، ص۳۰.</ref> ابوسفیان با این انتقام به سوگند خود عمل کرد<ref>ابن كثير، البداية والنهاية، دار احياء التراث، ج۳، ص۴۱۶؛ طبری، تاريخ الأمم و الملوك، دار التراث، ج۲، ص۴۸۴.</ref> و با مشرکان به سوی مکه گریخت.

پیامبر(ص) پس از آگاهی از ماجرا، [[أبو لبابة بن عبدالمنذر]] را جانشین خود در مدینه کرد و به همراه دویست از [[مهاجران]] و [[انصار]] به تعقیب مشرکان مکه پرداخت. سپاه مسلمانان تا جایی به نام قرقرة الکُدر پیش رفت و چون به ابو سفیان دسترسی نیافت از آنجا به شهر مدینه بازگشت.<ref>واقدی، المغازی، الاعلمی، ج۱، ص۱۸۱.</ref>

با توجه به اینکه جنگی در میان مسلمانان و مشرکان در نگرفت مسلمانان از [[رسول خدا(ص)]] سوال کردند که آیا می‎توانند این تعقیب و گریز را غزوه بنامند که پیامبر(ص) غزوه بودن این اتفاق را تأیید کرد.<ref>طبری، تاريخ الأمم و الملوك، دارالتراث، ج۲، ص۴۸۴.</ref>

سویق به آردی از گندم یا جو تفت داده گفته می‌شود که با آب یا عسل یا روغن مخلوط می‌شود.<ref>زرقانی، شرح الزرقانی علي المواهب اللدنیه بالمنح المحمدیه، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۵۳.</ref> علت نامگذاری این غزوه به سویق آن است که ابوسفیان و مشرکان هنگام فرار به سوی مکه، برای سبک‎باری و سرعت بیشتر آذوقه‌های خود که در میان آن سویق بود به زمین ریختند. از این رو این [[غزوه]] به نام غزوه سویق نام‎گذاری شد.

{{پانویس2}}

* ابن الأثير، علی بن محمد، الكامل فی التاريخ، بیروت، دارصادر، بی تا.

* ابن خلدون، عبدالرحمان بن محمد، تاريخ ابن خلدون، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، بی تا.

* ابن كثير، اسماعیل بن کثیر، البداية والنهاية، به تحقیق علی شیری، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، بی تا .

* بغدادی، محمد بن سعد، الطبقات الكبرى، بیروت، دارصادر، بی تا

* الزرقانی، محمد بن عبد الباقی، شرح الزرقانی علی المواهب اللدنیه بالمنح المحمدیه،به تصحیح محمدعبدالعزیز خالدی، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۷ق.  

* حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، داراحیاء التراث العربی، بی تا.

* طبری، محمد بن جریر، تاريخ الأمم و الملوك، بی جا، دار التراث، بی تا.

* واقدی، محمد بن عمر، المغازی، بی جا، الاعلمی، بی تا.