۱۷٬۱۳۹
ویرایش
قبا: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (←منابع: افزایش ناوبری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''قَبا''' از لباس‌های [[روحانیت|روحانیان]] [[شیعه]]. این لباس روی پیراهن و شلوار پوشیده می‌شود و روی آن | '''قَبا''' از لباس‌های [[روحانیت|روحانیان]] [[شیعه]]. این لباس روی پیراهن و شلوار پوشیده می‌شود و روی آن [[عبا]] انداخته می‌شود. قبا تا پیش از تغییر اجباری لباس در [[دوران پهلوی]]، لباس عمومی مردم [[ایران]] بوده است. | ||
==تاریخچه== | ==تاریخچه== | ||
قبا واژه‌ای عربی است که بر روی پیراهن می‌پوشند. نوشته‌اند جد اعلای [[سادات طباطبایی]] به جهت اینکه در کودکی نمی‌توانسته کلمه قبا را درست تلفظ کند و به آن طبا می‌گفته به «طباطبا» مشهور شده است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه طباطبا.</ref> همچنین واژه قبا در برخی از آثار کهن فارسی مانند شاهنامه به کار رفته است.{{مدرک}} | قبا واژه‌ای عربی و لباسی است که بر روی پیراهن می‌پوشند. نوشته‌اند جد اعلای [[سادات طباطبایی]] به جهت اینکه در کودکی نمی‌توانسته کلمه قبا را درست تلفظ کند و به آن طبا می‌گفته به «طباطبا» مشهور شده است.<ref>دهخدا، لغت‌نامه، ذیل واژه طباطبا.</ref> همچنین واژه قبا در برخی از آثار کهن فارسی مانند [[شاهنامه (کتاب)|شاهنامه]] به کار رفته است.{{مدرک}} | ||
[[پرونده:قبا.jpg|بندانگشتی|قبا؛ لباس روحانیت شیعه]] | [[پرونده:قبا.jpg|بندانگشتی|قبا؛ لباس روحانیت شیعه]] | ||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
قبا، جیب‌های بزرگی دارد و حکمت آن این است که دامنه آن را بشود هنگام [[طهارت]] و [[وضو]]، جمع کرد و داخل جیب نهاد.{{مدرک}} قبا از دو طرف راست و چپ پایین، چاک دارد که هم بتوان به راحتی گام برداشت و هم آن را تا کرد. | قبا، جیب‌های بزرگی دارد و حکمت آن این است که دامنه آن را بشود هنگام [[طهارت]] و [[وضو]]، جمع کرد و داخل جیب نهاد.{{مدرک}} قبا از دو طرف راست و چپ پایین، چاک دارد که هم بتوان به راحتی گام برداشت و هم آن را تا کرد. | ||
یقه قبا به علت این که یک طرف آن روی یک طرف دیگر می‌افتد به صورت عدد هفت است | یقه قبا به علت این که یک طرف آن روی یک طرف دیگر می‌افتد به صورت عدد هفت است. پارچه قبایی، نازک (بهاری)، معمولی (پاییزی) و ضخیم (زمستانی) می‌تواند انتخاب شود. | ||
== | ==لباس عمومی یا اختصاصی== | ||
پیش‌تر، قبا لباس عمومی مردم بود و زن و مرد، قبا | پیش‌تر، قبا لباس عمومی مردم بود و زن و مرد، قبا می‌پوشیده‌اند، البته جنس پارچه آن الوان و اعیان و ساده بوده است: | ||
قلندران حقیقت به نیم جو نخرند | {{شعر۲ | ||
|قلندران حقیقت به نیم جو نخرند|قبای اطلس آن کس که از هنر عاریست{{مدرک}}}} | |||
قبای اطلس آن کس که از هنر عاریست | |||
امروزه در شهرهایی که [[حوزه علمیه]] پرجمعیتی دارند مانند [[قم]]، [[نجف]]، [[مشهد]] و [[اصفهان]]، خیاطان ویژه‌ای [[لباس روحانیت]] می‌دوزند که مهم‌ترین آن قبا است.<ref>ن.ک: مکی، تاریخ بیست‌ساله ایران، ج۵، ص۷۱.</ref> | امروزه در شهرهایی که [[حوزه علمیه]] پرجمعیتی دارند مانند [[قم]]، [[نجف]]، [[مشهد]] و [[اصفهان]]، خیاطان ویژه‌ای [[لباس روحانیت]] می‌دوزند که مهم‌ترین آن قبا است.<ref>ن.ک: مکی، تاریخ بیست‌ساله ایران، ج۵، ص۷۱.</ref> | ||
== | == در ادبیات و شعر فارسی== | ||
قبا در ادبیات فارسی به کار رفته است | قبا در ادبیات فارسی به کار رفته است. همچنین از قبا در ضرب المثل‌ها نیز استفاده شده و «پیرهن کردن قبا» کنایه از دریدن پیراهن از روی خشم یا مصیبت بوده چون قبا جلو باز است: | ||
همچنین از قبا در ضرب المثل‌ها نیز استفاده شده و «پیرهن کردن قبا» کنایه از دریدن پیراهن از روی خشم یا مصیبت بوده چون قبا جلو باز است: | |||
{{شعر۲ | {{شعر۲ | ||
|خیاط روزگار ببالای هیچکس|پیراهنی ندوخت که آنرا قبا نکرد{{مدرک}}}} | |خیاط روزگار ببالای هیچکس|پیراهنی ندوخت که آنرا قبا نکرد{{مدرک}}}} | ||
{{شعر۲ | {{شعر۲ | ||