شیطان: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[روایات]] به موضوعات مختلفی از جمله ماجرای شیطان با برخی [[انبیا]] و [[ائمه]]، راه‌های دوری از شیطان و اوصاف و ویژگی‎‌های شیطان پرداخته شده است. بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان فقط می‌تواند انسان را وسوسه کرده و به [[گناه]] تشویق کند و بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد و نمی‌تواند انسان را وادار به [[گناه]] کند. سرانجام شیطان و پیروانش [[جهنم|دوزخ]] خواهد بود.

شیطان در فرهنگ اسلامی، اسم عام برای هر موجود منحرف‌کننده و سرکش در برابر [[خدا|خداوند]] است که ممکن است انسان باشد یا [[جن]]، اما [[ابلیس]]، اسم خاص شیطانی است که در [[بهشت]] بر [[آدم (پیامبر)|آدم]] [[سجده]] نکرد و با شیاطین دیگر، در پی منحرف کردن انسان‌هاست.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۵ش، ج۲۹، ص۱۹۲.</ref> شیطان در [[قرآن|قرآن کریم]]، دشمن دائمی انسان‌ها معرفی شده که برای گمراهی آنها تلاش می‌کند.<ref>سوره زخرف، آیه ۶۲؛ سوره یوسف، آیه ۵؛ سوره کهف، آیه ۵۰؛ سوره اسراء، آیه ۵۳؛ سوره بقره، آیه ۱۶۸.</ref> قلمرو شیطان، ساحت تشریعی دانسته شده، نه تکوین؛ چرا که بنابر آموزه‌های اسلامی، شیطان تنها می‌تواند انسان را وسوسه و به [[گناه]] تشویق کند، بر این اساس، بیش از دعوت کردن به گناه، سلطه و قدرتی بر انسان ندارد.<ref>و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (سوره ابراهیم، آیه ۲۲).</ref>

در دستگاه الهي و نظام هستی، شيطانْ كَلبِ مُعَلَّم است؛ نه سگ هرزه كه هر كسی را بگزد. او اگرچه فرمان خداوند را به سجده براي آدم(عليه‌السلام) عصيان كرد؛ اما در تكوين نمی‌تواند عصيان كند. جايگاه و وظيفه او همچون سگ تربيت شده است در اينكه بايد يا نبايد پارس كند، تعقيب كند، گاز بگيرد يابكُشد، نسبت به افراد مختلف مشخص است. وظيفه او نسبت به بعضی انسان‌ها وسوسه، نسبت به برخي امر و نسبت به بعضی ديگر سلطه و ولايت است. شيطان بيش از آن مقدار كه خدای سبحان به او اذن تكوينی (نه تشريعی) مي‌دهد نمی‌تواند تأثيرگذار باشد. ويژگی سگ تربيت شده اين است كه چنانچه فردی ناشناس به حريم صاحب او نزديك شود ابتدا پارس می‌كند تا معلوم شود دوست است يا دشمن. <ref>جوادی آملی، عبدالله، تفسیر تسنیم، ج۸، ص۵۰۵ و ۵۰۶</ref>