پرش به محتوا

حسن حسن‌زاده آملی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸۸: خط ۸۸:
فقط یکی است.<ref>حسن‌زاده، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۵۴.</ref> برخی محققان توحید صمدی را تبیین حسن‌زاده از [[وحدت وجود|وحدت شخصی وجود]]<ref>رودگر، «توحید صمدی در افق اندیشه علامه حسن‌زاده آملی»، ص۱۷۶.</ref> و بهترین تبیین از توحید عرفانی دانسته‌اند.<ref>رودگر، «توحید صمدی در افق اندیشه علامه حسن‌زاده آملی»، ص۱۷۳.</ref> گفته شده وی نخستین کسی است که از این تعبیر استفاده کرده است.<ref>رودگر، «توحید صمدی در افق اندیشه علامه حسن‌زاده آملی»، ص۱۷۱.</ref>
فقط یکی است.<ref>حسن‌زاده، نصوص الحکم بر فصوص الحکم، ۱۳۷۵ش، ص۵۴.</ref> برخی محققان توحید صمدی را تبیین حسن‌زاده از [[وحدت وجود|وحدت شخصی وجود]]<ref>رودگر، «توحید صمدی در افق اندیشه علامه حسن‌زاده آملی»، ص۱۷۶.</ref> و بهترین تبیین از توحید عرفانی دانسته‌اند.<ref>رودگر، «توحید صمدی در افق اندیشه علامه حسن‌زاده آملی»، ص۱۷۳.</ref> گفته شده وی نخستین کسی است که از این تعبیر استفاده کرده است.<ref>رودگر، «توحید صمدی در افق اندیشه علامه حسن‌زاده آملی»، ص۱۷۱.</ref>


علامه حسن‌زاده معتقد است وجودی غیر از وجود خدا نیست و آنچه به آن ماسِوَی‌الله (غیر خدا) گفته می‌شود مَظهرهای او (جای آشکار شدن او) هستند؛ البته او تأکید می‌کند خالق خالق است و مخلوق مخلوق، و خالق از هر عیب و نقصی پاک است.<ref>حسن‌زاده، خیر الاثر در رد جبر و قدر، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref> او برای روشن شدن موضوع به دریا و موج‌های آن مثال می‌زند که موج‌ همان دریا نیست ولی جدا و غیر از دریا هم نیست.<ref>حسن‌زاده، نهج الولایة، ۱۳۹۰ش، ص۴۴.</ref> وی بر اساس برخی روایات،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۱۴ و ص۳۳۵.</ref> بر این باور است که جدا بودنِ مخلوقات از خدا مانند جدا بودنِ شیئی مادّی از شیئی مادی دیگر نیست؛ بلکه خدا با صفت قهر و قدرت خود و مخلوق با صفت نقص خود از یکدیگر جدا هستند.<ref>حسن‌زاده، هزار و یک کلمه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۱۲.</ref>  
علامه حسن‌زاده معتقد است وجودی غیر از وجود خدا نیست و آنچه به آن ماسِوَی‌الله (غیر خدا) گفته می‌شود مَظهرهای او (جای آشکار شدن او) هستند؛ البته او تأکید می‌کند خالق خالق است و مخلوق مخلوق، و خالق از هر عیب و نقصی پاک است.<ref>حسن‌زاده، خیر الاثر در رد جبر و قدر، ۱۳۶۹ش، ص۱۲۱ و ۱۲۲.</ref> او برای روشن شدن موضوع، به دریا و موج‌های آن مثال می‌زند که موج‌ همان دریا نیست ولی جدا و غیر از دریا هم نیست.<ref>حسن‌زاده، نهج الولایة، ۱۳۹۰ش، ص۴۴.</ref> وی بر اساس برخی روایات،<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۲۹ق، ج۱، ص۲۱۴ و ص۳۳۵.</ref> بر این باور است که جدا بودنِ مخلوقات از خدا مانند جدا بودنِ شیئی مادّی از شیئی مادی دیگر نیست؛ بلکه خدا با صفت قهر و قدرت خود و مخلوق با صفت نقص خود از یکدیگر جدا هستند.<ref>حسن‌زاده، هزار و یک کلمه، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۱۱۲.</ref>  


به گفته حسن‌زاده آملی برداشتی از وحدت وجود که در آن مخلوقات وهم و خیال دانسته شده، نادرست است.<ref>حسن‌زاده، توحید اهل الله، ۱۳۸۷ش، ص۲۴.</ref> او راه رسیدن به شناخت حقیقیِ توحید را، راه شهود عرفانی دانسته<ref>حسن‌زاده، انسان در عرف عرفان، ۱۳۸۳ش، ص۹۱.</ref> و در دیوان خود چنین سروده است:
به گفته حسن‌زاده آملی برداشتی از وحدت وجود که در آن مخلوقات وهم و خیال دانسته شده، نادرست است.<ref>حسن‌زاده، توحید اهل الله، ۱۳۸۷ش، ص۲۴.</ref> او راه رسیدن به شناخت حقیقیِ توحید را، راه شهود عرفانی دانسته<ref>حسن‌زاده، انسان در عرف عرفان، ۱۳۸۳ش، ص۹۱.</ref> و در دیوان خود چنین سروده است:
۱۹۶

ویرایش