سید جمال‌الدین اسدآبادی: تفاوت میان نسخه‌ها

* مجله عروة الوثقی: سید جمال در ۱۳۰۱ق / ۱۸۸۴م به پاریس رفت و [[عروة الوثقی (مجله)|عروة الوثقی]] را انتشار داد.<ref>محیط طباطبایی، محمد، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ۳۸-۴۰</ref>

سید جمال از اول [[ماه محرم|محرم]] ۱۲۸۸- ۱۲۹۶ ه. ق، به مدت ۸ سال در [[مصر]] اقامت گزید<ref>علی اصغر حلبی، زندگی و سفرهای سید جمال الدین اسدآبادی، ص۵/ص ۸</ref> و اقداماتی انجام داد.

سید جمال‌الدین در مصر، جلسات علمی و دروس رسمی را آغاز کرد که با شرکت علمای برجسته‌ای همچون شیخ [[محمد عبده]]، شیخ عبدالکریم سلمان، شیخ ابراهیم اللقانی، شیخ سعید زغلول و شیخ ابراهیم الهلباوی برگزار می‌شد.<ref>علی اصغر حلبی، زندگی و سفرهای سید جمال الدین اسدآبادی، ص۵/ص ۸</ref> اما بی‌تردید بزرگ‌ترین شاگرد وی شیخ [[محمد عبده]] بود که بعدها نیز با او همراه شد و با تاثیرپذیری عمیق از سید جمال، به نشر افکار اصلاحی او پرداخت. البته کسانی که در محضر سید جمال حضور می‌یافتند منحصر به جامعه [[مسلمانان]] نبودند، بلکه برخی چون یعقوب صنوع [[یهود|یهودی]] و لوئی صابونچی و ادیب اسحاق و شبلی شمیل [[مسیحیت|مسیحی]] نیز حضور می‌یافتند.<ref>سید جمال، جمال حوزه‌ها، ص۱۸۷</ref>

«سید جمال، ادبیات را در مصر دگرگون ساخت. ادبیات اشرافی را که کاری جز مدح پادشاهان و امیران و اشاره به اعمال آنان نداشت، منقلب ساخت و در خدمت خلق گماشت. با زبان قلم از حقوق انسان‌ها بازخواست کرد و با ستمگری و ستمگران به مبارزه برخاست.»<ref>حلبی، علی اصغر، زندگی و سفرهای سید جمال الدین اسدآبادی، ص۱۰-۱۱ و ص۱۶</ref>

از جمله اقدامات سید جمال‌الدین در [[مصر]]، تأسیس «حزب الوطنی» بود. این حزب با تلاش و پایداری سید و شاگردانش موفقیت بسیاری به دست آورد. بنابر گزارش لرد کرومر مستشار [[انگلیس|انگلیسی]] در مصر، با اقدامات این حزب، ۴۵ درصد از نفوذ انگلیس در مصر کاسته شد، و ۳۵ درصد تجارت و داد و ستد انگلیس کاهش یافت. همچنین مرکز «دعات نصارا» با مقایسه عملکرد «حزب الوطنی» با زحمات ۳۵ ساله همه مبلغان مسیحی در تمام نقاط [[آفریقا]]، اعلام کرد که نسبت آنها یک به ۱۶ است.<ref>محلاتی، گفتار خوش یارقلی، ص۷۴/ص ۷۴- ۷۵/ص ۷۷</ref>

سید جمال به دستور توفیق پاشا در ۱۷ رمضان ۱۲۹۶ ه‍.ق توقیف و به سوئز فرستاده شد تا وی را از آن طریق به [[ایران]] اعزام نمایند. برای آنکه کسی از مردم مصر با او ملاقات نکند و دنباله تعالیم اسلامی او بریده شود، وی را چند روز در بندر سوئز نگه داشتند.<ref>محمد محیط طباطبائی، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص ۱۱۱- ۱۱۲</ref>

در فاصله سال‌های ۱۲۸۸-۱۲۹۰ق/۱۸۷۱-۱۸۷۳م نفوذ فکری سید جمال در میان جوانان مصری گسترش یافت. سید ضمن ادامه فعالیت‌های فرهنگی و مطبوعاتی درصدد برآمد که از تشکیلات فراماسونی [[مصر]] برای گسترش نقشه‌های سیاسی آینده خود استفاده کند<ref>محیط طباطبایی، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص۳۷</ref>. از این‌رو در ۱۲۹۲ق به تقاضای خود به عضویت لژ فراماسونری [[قاهره]] درآمد. برابر نامه یکی از اعضای لژ شرق (اوریان) که در اسناد امین‌الضرب موجود است، گروهی او را نامزد تصدی ریاست آن لژ کرده بودند.<ref>افشار، سواد و بیاض، ص ۱۹۳</ref> با این همه، بنابر نقل برخی، عضویت سید در این سازمان به درازا نکشید و به عنوان اعتراض به ورود ادوارد هفتم، پادشاه [[انگلستان]]، و استقبال رسمی اعضای لژ ایتالیایی‌ها از او، استعفا کرد.<ref>ر.ک به [http://www.cgie.org.ir/fa/article/3605/%D9%BE%D9%86%D9%87%D8%A7%D9%86%E2%80%8C%DA%A9%D8%A7%D8%B1%DB%8C%E2%80%8C%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%B3%DB%8C%D8%AF%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D8%AF%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AF%D8%A2%D8%A8%D8%A7%D8%AF%DB%8C---%D8%B3%DB%8C%D8%AF-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D8%B7%D8%A8%D8%A7%D8%B7%D8%A8%D8%A7%DB%8C%DB%8C دایره المعارف بزرگ اسلامی؛ مدخل سیدجمال‌الدین اسدآبادی]</ref>

==اقدامات در هند==

سید جمال پس از حرکت از بندر سوئز، به جای ایران به [[هندوستان]] رفت و به [[حیدرآباد]] رسید.<ref>محمد محیط طباطبائی، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص ۱۱۱- ۱۱۲</ref> اقدامات سید جمال در هند شامل مواردی مانند سخنرانی‌هایی برای جوانان،<ref>محمد محیط طباطبائی، سید جمال الدین اسدآبادی و بیداری مشرق زمین، ص۱۱۲</ref> همکاری با مطبوعات، تشکیل جمعیت سری به نام العروه<ref>سید جمال الدین; جمال حوزه ها، به نقل از: مجموعه اسناد ومدارک منتشرنشده درباره سید جمال الدین، ۶۳، سند ۲۱۶</ref> و مخالفت با [[سرسید احمدخان]] بود.