مهر المثل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مَهر المِثْل''' نوعی از [[مهریه]] است. این مهریه در مواردی چون عدم تعیین مهریه در [[ازدواج|عقد دائم]]، [[آمیزش به شبهه]] و مبهم بودن مهریه به زن تعلق می‌گیرد. در تعیین مقدار آن به زنان هم‌شأن او مراجعه می‌شود.

طبق [[قانون مدنی|قانون مدنی ایران]] اگر تعیین مهریه به زن واگذار شود، او حق ندارد بیشتر از مهر المثل را معین نماید. مهر المثل فقط مربوط به [[ازدواج|عقد دائم]] است.  

مهر المثل یکی از انواع مهریه است و به معنای ارزیابی زن برای شناخت مقدار مهریه او است.<ref>مدرسی، احکام خانواده و آداب ازدواج، ۱۳۸۸ش، ص۱۳۶.</ref> چنین مهریه‌ای هنگامی مطرح می‌شود که در [[ازدواج|عقد دائم]] مهر المسمی مشخص نشده و [[آمیزش|نزدیکی]] هم صورت گرفته است.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۳۸۲ش، ج۶، ص۳۹.</ref> برای تعیین آن به زنان هم‌شأن آن زن مراجعه می‌شود.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۳۸۲ش، ج۶، ص۴۲.</ref> در تعیین مقدار مهر المثل معیارهایی چون جایگاه خانوادگی، زیبایی، سن، [[بکارت]]، دارایی و هر ویژگی دیگری که به واسطه آن جایگاه زن متفاوت می‌شود لحاظ می‌گردد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۳۱، ص۵۲.</ref>

*در [[ازدواج|عقد دائمی]] که مهریه تعیین نشده و [[آمیزش]] صورت گرفته است، مهر المثل به زن تعلق می‌گیرد.<ref>شبیری زنجانی، کتاب النکاح، موسسه رای پرداز، ج۹، ص۳۱۱۱.</ref>

*در صورت [[آمیزش به شبهه]] مهر المثل به زن تعلق می‌گیرد،<ref>طباطبائی یزدی، العروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۸۰۸؛ شبیری زنجانی، کتاب النکاح، موسسه رای پرداز، ج۴، ص۱۲۵۸.</ref> به شرطی که شبهه برای دو طرف یا زن به تنهایی پدید آمده باشد؛ اما در صورت آگاهی زن از حرمت، مهر المثل ساقط می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۳۲، ص۳۷۸-۳۷۹.</ref> {{یادداشت|آمیزش به شبهه به نزدیکی با زنی می‌گویند که گمان [[حلال|حلال بودن]] آن می‌رود، مانند [[آمیزش|نزدیکی]] با زن اجنبی به گمان آنکه همسر اوست.هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۱۶۵.}}

*در صورتی که [[مهریه]] مبهم و نامشخص باشد، به عنوان مثال مهریه تعلیم یکی از [[فهرست ترتیبی سوره‌های قرآن|سوره‌های قرآن]] باشد بدون اینکه آن سوره تعیین شود، این مهریه باطل می‌شود و اگر [[آمیزش]] رخ داده باشد مهر المثل به عهده مرد است.<ref>محقق حلی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۶۹.</ref>

*اگر مردی [[ارتداد|مرتد]] شود و نداند که حق [[آمیزش|نزدیکی]] با همسرش را ندارد و با او نزدیکی کند، [[مجتهد|فقهایی]] مانند [[شیخ طوسی]] گفته‌اند که این مرد علاوه بر [[مهر‌المسمی]]، مهر المثل را نیز باید پرداخت نماید.<ref>شبیری زنجانی، کتاب النکاح، موسسه رای پرداز، ج۱۷، ص۵۶۰۰.</ref>

*اگر زوجین [[اسلام|مسلمان]] شوند یا مرد به تنهایی مسلمان شود، برخی فقها معتقدند که همسری آنها فسخ می‌شود و اگر نزدیکی صورت گرفته باشد، مهر المثل به زن تعلق می‌گیرد.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۲۵ق، ج۸، ص۱۶۲.</ref>

*[[ناصر مکارم شیرازی]] از [[مراجع تقلید شیعه]] معتقد است [[مهریه|مهریه‌های]] غیر متعارف مثل هزار سکه بهار آزادی، باطل و به مهر المثل تبدیل می‌شوند.<ref>مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۲۰.</ref>

*اگر ولیّ دختر بچه، [[مهریه]] او را کمتر از مهر المثل قرار دهد و یا ولیّ پسر بچه، مهریه او را بیشتر از مهر المثل قرار دهد، برخی از [[مجتهد|فقها]] چنین مهریه‌ای را باطل و مهر المثل را جایگزین آن می‌دانند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، بیروت، ج۳۱، ص۱۲۴.</ref>

{{پانویس|۲}}