کاربر ناشناس
مزار شریف: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Fayaz جز (←گزارههای تاریخی) |
imported>Fayaz جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
{{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}} | {{اصلی|مسجد کبود (مزار شریف)}} | ||
چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یادداشت|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (در گذشت: ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | چند روایت تاریخی وجود دارد که در آنها گفته شده در زمان مبارزه [[ابومسلم خراسانی|ابومسلم]] (درگذشت:۱۳۷ق) با [[بنی‌امیه]]، با درخواست [[امام صادق علیه‌السلام]]{{یادداشت|ابومسلم به جعفر صادق نوشته بود که می‌تواند حکومت را پس از سقوط بنی امیه به او دهد ولی امام رد کرده و گفته بود قبر علی بن ابیطالب را از نجف به جای دیگر ببرد تا مبادا مورد بی‌احترامی یا انتقام بنی امیه قرار گیرد.}} و دستور ابومسلم، پیکر [[امام علی علیه‌السلام]] از [[نجف]] به روستایی نزدیک [[بلخ]] جابجا شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> سپس در سال ۵۳۰ق، با خواب دیدن عده‌ای در این باره و با دستور سلطان سنجر (در گذشت: ۵۵۲ق)، فرزند ملکشاه [[سلجوقیان|سلجوقی]] در آنجا بارگاهی ساخته شد.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | ||
در زمان حمله چنگیز مغول به بلخ، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref> | در زمان حمله چنگیز مغول به بلخ، این بنا متروک و ویرانه شد. سال ۸۸۵ قمری، زمان حکومت سلطان حسین بایقرا ([[تیموریان|تیموری]])، از اسناد به‌جامانده از سلجوقیان در بلخ، محل قبر منسوب به علی(ع) پیدا شد و او دستور داد برای آبادانی آنجا ساختمانها و بازاری ساختند و صد خانوار از بزرگان هرات را به آنجا فرستاد و نهری از رودخانه بلخ برای این شهر پدید آورد و وقف کرد که به [[نهر شاهی]] موسوم گردید.<ref>میرخواند، تاریخ حبیب السیر، ج۴، ص۱۷۱ و ۱۷۲؛ هروی، تاریخ روضة الصفا، ۱۳۸۷ش، ج۱۱، ص۵۷۴۶ و ۵۷۴۷.</ref><br> | ||
بنابر باور غالب شیعیان مدفن [[امام علی(ع)]] در [[نجف اشرف]] است. [[سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی|شهاب‌الدین مرعشی نجفی]] (درگذشت:۱۳۶۹ش)، از نسب‌شناسان معاصر، فرد مدفون در این مقبره را از [[سادات افغانستان|سادات مشهور بلخ]] می‌دانست که نام وی و پدرش به نام امام علی(ع)و پدر آن حضرت شبیه بوده و گمان شده که این قبر متعلق به حضرت علی(ع) است.<ref>مروزی، الفخری فی انساب الطالبیین، ۱۴۰۹ق، ص۶۴، پانوشت؛ فاطمی، وقف میراث جاودان، ص۱۱۰.</ref> | |||
===شهرت و پیشرفت=== | ===شهرت و پیشرفت=== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۱: | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||
از آن پس حاکمان و سلاطین تعمیرات و توسعه‌هایی در این بارگاه پدید آوردند و موقوفاتی کردند. از جمله عبدالمؤمن خان بن عبدالله خان ازبک، یازدهمین امیر شیبانی گنبدی بر آن ساخت و ولی محمدخان بن جانی خان، دومین امیر سلسله جانی، تزییناتی در ساختمانها و داخل روضه پدید آورد و باغ‌هایی ساخت. در زمان محمد مقیم خان بن سبحانقلی خان، حاکم بلخ زلزله رخ داد و گنبد از هم پاشید و او باری دیگر آن را ساخت. کاشی کاری بارگاه از سال ۱۲۸۷ق. در زمان حکومت امیر علم خان توسط استاد سمیع سمرقندی شروع شد. محمد ظاهرشاه، پادشاه اسبق افغانستان نیز در سال ۱۳۱۹ش. تعمیرات و تزییناتی در این بنا ایجاد کرده است.<ref>«مزار شریف، بارگاه منسوب به امام علی(ع)]»، مؤسسه فرهنگی بشارت.</ref> | از آن پس حاکمان و سلاطین تعمیرات و توسعه‌هایی در این بارگاه پدید آوردند و موقوفاتی کردند. از جمله عبدالمؤمن خان بن عبدالله خان ازبک، یازدهمین امیر شیبانی گنبدی بر آن ساخت و ولی محمدخان بن جانی خان، دومین امیر سلسله جانی، تزییناتی در ساختمانها و داخل روضه پدید آورد و باغ‌هایی ساخت. در زمان محمد مقیم خان بن سبحانقلی خان، حاکم بلخ زلزله رخ داد و گنبد از هم پاشید و او باری دیگر آن را ساخت. کاشی کاری بارگاه از سال ۱۲۸۷ق. در زمان حکومت امیر علم خان توسط استاد سمیع سمرقندی شروع شد. محمد ظاهرشاه، پادشاه اسبق افغانستان نیز در سال ۱۳۱۹ش. تعمیرات و تزییناتی در این بنا ایجاد کرده است.<ref>«مزار شریف، بارگاه منسوب به امام علی(ع)]»، مؤسسه فرهنگی بشارت.</ref> | ||
==وقایع شیعیان== | ==وقایع شیعیان== | ||
* ۳خرداد/جوزا ۱۳۷۶ش. [[طالبان]] مزار شریف را تصرف کردند ولی با قیام [[هزاره|شیعیان هزاره]] و همراهی اقوام دیگر، با دادن تلفات بسیار، فرار کردند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | *[[۳خرداد]]/جوزا [[سال ۱۳۷۶ هجری شمسی|۱۳۷۶ش]]. [[طالبان]] مزار شریف را تصرف کردند ولی با قیام [[هزاره|شیعیان هزاره]] و همراهی اقوام دیگر، با دادن تلفات بسیار، فرار کردند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | ||
*۱۷تا۱۹مرداد/اسد ۱۳۷۷ش. طالبان دوباره بر مزار شریف مسلط شدند و از روز دوم، با جستجو و [[کشتار مزار شریف|بازداشت شیعیان هزاره]]، افراد بسیاری را کشتند. هم‌چنین ۱۰ کارمند کنسول‌گری ایران در این شهر و یک خبرنگار ایرانی کشته شدند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | *۱۷تا۱۹مرداد/اسد [[سال ۱۳۷۷ هجری شمسی|۱۳۷۷ش]]. طالبان دوباره بر مزار شریف مسلط شدند و از روز دوم، با جستجو و [[کشتار مزار شریف|بازداشت شیعیان هزاره]]، افراد بسیاری را کشتند. هم‌چنین ۱۰ کارمند کنسول‌گری ایران در این شهر و یک خبرنگار ایرانی کشته شدند.<ref>محقق، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، ۱۳۹۱ش، ص۲۸۰.</ref> | ||
*۱۵آذر/قوس ۱۳۹۰ش. انفجار در مراسم عزاداری [[روز عاشورا]]، | *[[۱۵آذر]]/قوس [[سال ۱۳۹۰ هجری شمسی|۱۳۹۰ش]]. انفجار در مراسم عزاداری [[روز عاشورا]]، | ||
۶ نفر را کشت و ۲۰ نفر را زخمی کرد.<ref>«عاشورای خونین در افغانستان،عراق و پاکستان»، همشهری آنلاین.</ref> | |||
*[[۱ اردیبهشت]] [[سال ۱۴۰۱ هجری شمسی|۱۴۰۱ش]]/[[۱۹ رمضان]]. یک انفجار در مسجد «سه دکان»، بزرگترین و قدیمی‌ترین مسجد شیعیان هزاره در مرکز مزار شریف، هنگام ادای نماز ظهر، ده‌ها کشته و زخمی شدن برجای گذاشت.<ref>«انفجار در مسجد شیعیان در مزار شریف»، خبرگزاری ایرنا.</ref> | *[[۱ اردیبهشت]] [[سال ۱۴۰۱ هجری شمسی|۱۴۰۱ش]]/[[۱۹ رمضان]]. یک انفجار در مسجد «سه دکان»، بزرگترین و قدیمی‌ترین مسجد شیعیان هزاره در مرکز مزار شریف، هنگام ادای نماز ظهر، ده‌ها کشته و زخمی شدن برجای گذاشت.<ref>«انفجار در مسجد شیعیان در مزار شریف»، خبرگزاری ایرنا.</ref> | ||
| خط ۹۳: | خط ۹۰: | ||
* فاطمی، سید حسن، «پژوهشی در مورد مزار معروف در مزار شریف افغانستان»، نشریه میراث جاویدان، شماره ۵۲. | * فاطمی، سید حسن، «پژوهشی در مورد مزار معروف در مزار شریف افغانستان»، نشریه میراث جاویدان، شماره ۵۲. | ||
* محقق، قربان‌علی ارزگانی، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، قم، نشر آشیانه مهر، ۱۳۹۱ش. | * محقق، قربان‌علی ارزگانی، بررسی ریشه‌های تاریخی تشیع در افغانستان، قم، نشر آشیانه مهر، ۱۳۹۱ش. | ||
* مروزی، اسماعیل بن حسین، الفخری فی انساب الطالبیین، | * مروزی، اسماعیل بن حسین، الفخری فی انساب الطالبیین، کتابخانه آیة‌الله مرعشی نجفی، قم، ۱۴۰۹ق. | ||
* میرخواند بلخی، سید محمّد، «روضة الصفا»، | * میرخواند بلخی، سید محمّد، «روضة الصفا»، | ||
* هروی، خواجه غیاث‌الدین، «تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد البشر»، نشر هرمس، تهران، ۱۳۸۷ش. | * هروی، خواجه غیاث‌الدین، «تاریخ حبیب السیر فی اخبار افراد البشر»، نشر هرمس، تهران، ۱۳۸۷ش. | ||
* [https://www.yjc.ir/fa/news/5811771 | * باشگاه خبرنگاران جوان، [https://www.yjc.ir/fa/news/5811771 «مدرسه علمیه ثقلین مزارشریف میزبان همایش بزرگ «سیدالساجدین»»] | ||
* [http://www.markazfeqhi.com/international/news/5911/ | * سایت مرکز فقهی ائمه اطهار، [http://www.markazfeqhi.com/international/news/5911/ ««افتتاح مرکز فقهی ائمه اطهارعلیهم السلام در شهر مزار شریف»] | ||
* [http://www.jomhornews.com/fa/news/44798/ | * خبرگزاری جمهور، [http://www.jomhornews.com/fa/news/44798/ «اولین دوره از شاگردان مدرسه دینی حسنیه در مزارشریف، فارغ شدند»] | ||
* [https://iqna.ir/fa/news/1739318 | * خبرگزاری بین المللی قرآن، [https://iqna.ir/fa/news/1739318 «آغاز نام‌نويسی كلاس‌های قرائت قرآن كريم مدرسه علميه «سلطانيه»»] | ||
* [https://www.farsnews.com/news/13980403000221 | * خبرگزاری فارس،[https://www.farsnews.com/news/13980403000221 «وایتی از زندگی عارفانه مرجع تقلید شیعیان افغانستان/ رهبری فرمودند «سلام خاص مرا به آیت‌الله محقق کابلی برسانید»»] | ||
{{تشیع در افغانستان}} | {{تشیع در افغانستان}} | ||