confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۷۶
ویرایش
محمد خیابانی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←خانواده: ویکی‌سازی
جز (←فعالیت در فرقه دموکرات ایران: ویکی‌سازی) |
جز (←خانواده: ویکی‌سازی) |
||
| خط ۱۱۲: | خط ۱۱۲: | ||
جنبش خیابانی در دوره‌ای بحرانی از تاریخ ایران و مقارن با استقرار نظام شوروی و ورود بلشویکها به قفقاز و تهدید مرزهای ایران از سوی آن‌ها و نیز تحمیل قرارداد ۱۹۱۹ به دولت دست نشانده وثوق الدوله به منظور پرکردن خلأ ناشی از عقب نشینی نیروهای روسی از شمال ایران و جلوگیری از نفوذ ارتش سرخ به وقوع پیوست. حدود پنج ماه پس از سرکوب جنبش خیابانی، کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به شکل گیری دولتی تمرکزگرا منجر شد و در عرض کمتر از یک سال جنبش کلنل پسیان در خراسان را در نیمه اول مهر ۱۳۰۰ <ref>مهرداد بهار، ص۲۲-۳۴</ref> و جنبش جنگل را در نیمه اول آذر همان سال و قیام لاهوتی را در ۱۹ بهمن همان سال –<ref>بیات، ص۷۵-۷۶</ref> سرکوب کرد. فرقه دموکرات آذربایجان (۱۳۲۴-۱۳۲۵ش) خود را ادامه حزب دموکرات ایران، که خیابانی رهبر شاخه آذربایجان آن بود، وانمود می‌کرد<ref>. مجتهدی، ص۷۴،۱۱۹</ref> اما آرمان‌ها و وابستگی‌ها و عملکرد سیاسی و اجتماعی آن هیچ سنخیتی با این حزب نداشت. <ref>کسروی، مقدمه کاتوزیان، ص۷۲-۷۳؛ اتابکی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref> | جنبش خیابانی در دوره‌ای بحرانی از تاریخ ایران و مقارن با استقرار نظام شوروی و ورود بلشویکها به قفقاز و تهدید مرزهای ایران از سوی آن‌ها و نیز تحمیل قرارداد ۱۹۱۹ به دولت دست نشانده وثوق الدوله به منظور پرکردن خلأ ناشی از عقب نشینی نیروهای روسی از شمال ایران و جلوگیری از نفوذ ارتش سرخ به وقوع پیوست. حدود پنج ماه پس از سرکوب جنبش خیابانی، کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ به شکل گیری دولتی تمرکزگرا منجر شد و در عرض کمتر از یک سال جنبش کلنل پسیان در خراسان را در نیمه اول مهر ۱۳۰۰ <ref>مهرداد بهار، ص۲۲-۳۴</ref> و جنبش جنگل را در نیمه اول آذر همان سال و قیام لاهوتی را در ۱۹ بهمن همان سال –<ref>بیات، ص۷۵-۷۶</ref> سرکوب کرد. فرقه دموکرات آذربایجان (۱۳۲۴-۱۳۲۵ش) خود را ادامه حزب دموکرات ایران، که خیابانی رهبر شاخه آذربایجان آن بود، وانمود می‌کرد<ref>. مجتهدی، ص۷۴،۱۱۹</ref> اما آرمان‌ها و وابستگی‌ها و عملکرد سیاسی و اجتماعی آن هیچ سنخیتی با این حزب نداشت. <ref>کسروی، مقدمه کاتوزیان، ص۷۲-۷۳؛ اتابکی، ص۲۰۰-۲۰۱</ref> | ||
==خانواده== | ==خانواده== | ||
از دو ازدواج خیابانی چهار پسر و دو دختر به جاماند. <ref>بادامچی، ص۳۹ </ref>به گفته نوه وی، فرامرز خیابانی اصل، مصاحبه، ۱۸ مهر ۱۳۹۰، چند ماه پس از کشته شدن خیابانی در ۲۹ | از دو ازدواج خیابانی چهار پسر و دو دختر به جاماند. <ref>بادامچی، ص۳۹ </ref>به گفته نوه وی، فرامرز خیابانی اصل، مصاحبه، [[۱۸ مهر]] ۱۳۹۰، چند ماه پس از کشته شدن خیابانی در [[۲۹ ذی‌الحجه]] ۱۳۳۸، خانواده‌اش به تهران مهاجرت کردند. پیکرش را که به طور موقت در گورستان امامزاده حمزه تبریز دفن شده بود، به تهران منتقل کرده و در صحن حضرت [[عبدالعظیم حسنی]] به خاک سپردند. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||