۱۷٬۸۹۵
ویرایش
نماز: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
نماز، عمل عبادی مسلمانان است که در [[قرآن]] ۹۸ بار<ref>نوروزی، مقدمه‌ای بر فلسفه نماز، انتشارات یادآوران، ص۱۱۶.</ref> از آن یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حج، آیه ۴۱؛ سوره بقره، آیه ۳؛ سوره نساء۱۰۳و۱۶۲؛ سوره مائده۶؛ سوره انفال آیات ۲،۳و۴؛ سوره ابراهیم آیه۳۱؛ سوره مومنون آیه ۲؛ سوره نمل آیات ۲و۳.</ref> همچنین بنا بر آیات قرآن، نماز عامل بازدارندۀ از گناه،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> وسیلۀ رستگاری،<ref> سوره اعلی، آیه ۱۵و۱۴.</ref> یاری‌کننده انسان در مشکلات،<ref> سوره بقره، آیه ۴۵.</ref> و از سفارشات مهم [[خدا]] به [[پیامبران]]<ref>سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> و از دغدغه‌های [[پیامبران|پیامبران الهی]] به‌ویژه درباره خانواده‌شان<ref> سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> است. | نماز، عمل عبادی مسلمانان است که در [[قرآن]] ۹۸ بار<ref>نوروزی، مقدمه‌ای بر فلسفه نماز، انتشارات یادآوران، ص۱۱۶.</ref> از آن یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سوره حج، آیه ۴۱؛ سوره بقره، آیه ۳؛ سوره نساء۱۰۳و۱۶۲؛ سوره مائده۶؛ سوره انفال آیات ۲،۳و۴؛ سوره ابراهیم آیه۳۱؛ سوره مومنون آیه ۲؛ سوره نمل آیات ۲و۳.</ref> همچنین بنا بر آیات قرآن، نماز عامل بازدارندۀ از گناه،<ref>سوره عنکبوت، آیه ۴۵.</ref> وسیلۀ رستگاری،<ref> سوره اعلی، آیه ۱۵و۱۴.</ref> یاری‌کننده انسان در مشکلات،<ref> سوره بقره، آیه ۴۵.</ref> و از سفارشات مهم [[خدا]] به [[پیامبران]]<ref>سوره مریم، آیه ۳۱.</ref> و از دغدغه‌های [[پیامبران|پیامبران الهی]] به‌ویژه درباره خانواده‌شان<ref> سوره مریم، آیه ۵۵.</ref> است. | ||
در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک آن]] بیش از ۱۱۶۰۰ [[حدیث]]{{مدرک}} در موضوع نماز نقل شده است.<ref>نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۱۲ق، کتاب الصلاه، ج۴، ص۷-۱۰۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۳۶۶ش، ج۳، ص۹-۱۶۶.</ref> همچنین در کتاب‌های فقهی بابی با عنوان کتاب الصلاة است به احکام و آداب نماز اختصاص دارد.{{مدرک}} درباره این موضوع آثاری به صورت مستقل نیز نوشته شده است که آمار آنها را تا سال ۱۳۷۶ش حدود دوهزار کتاب و رساله و نیز صدها غزل و قصیده گفته‌اند.<ref>صحتی سردرودی، «کتاب‌شناسی گزینشی و توصیفی نماز»، ص۴۲.</ref> تا سال ۲۰۱۹م در جهان حدود سه میلیون ششصد هزار [[مسجد]] برای نمازخواندن احداث شده است.<ref>[https://mawdoo3.com/كم_عدد_المساجد_في_العالم «كم عدد المساجد في العالم»]، اکبر موقع عربی بالعالم.</ref> همچنین در اماکن عمومی و نیز جاده‌ها مکانی به خواندن نماز اختصاص دارد که به آن نمازخانه می‌گویند.{{مدرک}} | در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسایل الشیعه]] و [[مستدرک الوسائل (کتاب)|مستدرک آن]] بیش از ۱۱۶۰۰ [[حدیث]]{{مدرک}} در موضوع نماز نقل شده است.<ref>نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشيعه، ۱۴۱۲ق، کتاب الصلاه، ج۴، ص۷-۱۰۵؛ محدث نوری، مستدرک الوسائل، ۱۳۶۶ش، ج۳، ص۹-۱۶۶.</ref> همچنین در کتاب‌های فقهی بابی با عنوان کتاب الصلاة است به احکام و آداب نماز اختصاص دارد.{{مدرک}} درباره این موضوع آثاری به صورت مستقل نیز نوشته شده است که آمار آنها را تا سال ۱۳۷۶ش حدود دوهزار کتاب و رساله و نیز صدها غزل و قصیده گفته‌اند.<ref>صحتی سردرودی، «کتاب‌شناسی گزینشی و توصیفی نماز»، ص۴۲.</ref> تا سال ۲۰۱۹م در جهان حدود سه میلیون ششصد هزار [[مسجد]] برای نمازخواندن احداث شده است.<ref>[https://mawdoo3.com/كم_عدد_المساجد_في_العالم «كم عدد المساجد في العالم»]، اکبر موقع عربی بالعالم.</ref> همچنین در اماکن عمومی و نیز جاده‌ها مکانی به خواندن نماز اختصاص دارد که به آن نمازخانه می‌گویند.{{مدرک}} ترک نماز از [[گناهان کبیره]]<ref>طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۴، ص۱۶۸.</ref> و نشانه [[کفر]] و [[منافق|نفاق]]<ref>پاینده، نهج الفصاحه، ص۲۷۹.</ref> دانسته شده است. | ||
در روایات از نماز با تعابیر مختلفی یاد شده است از جمله: | در روایات از نماز با تعابیر مختلفی یاد شده است از جمله: | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۰۵: | ||
نمازهای مستحب یا نَوَافِل، نمازهایی که خواندن آنها واجب نیست به این حال به خواندن آنها توصیه شده است. [[نافله‌های روزانه]] و [[نماز شب]].<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۴-۲۴۵.</ref> نمازهایی برای زمان‌های خاص مانند نماز اول ماه، نمازهایی برای مکان‌های خاص مانند نماز در [[مسجد جمکران]]، نمازهایی برای برآورده شدن حاجت‌ها مانند نماز جعفر طیار.{{مدرک}} نمازهای مستحب، به جز [[نماز وتر|نماز وِتر]]، همگی دورکعتی هستند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۶.</ref> | نمازهای مستحب یا نَوَافِل، نمازهایی که خواندن آنها واجب نیست به این حال به خواندن آنها توصیه شده است. [[نافله‌های روزانه]] و [[نماز شب]].<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۴-۲۴۵.</ref> نمازهایی برای زمان‌های خاص مانند نماز اول ماه، نمازهایی برای مکان‌های خاص مانند نماز در [[مسجد جمکران]]، نمازهایی برای برآورده شدن حاجت‌ها مانند نماز جعفر طیار.{{مدرک}} نمازهای مستحب، به جز [[نماز وتر|نماز وِتر]]، همگی دورکعتی هستند.<ref>طباطبایی یزدی، العروة الوثقی (محشی)، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۲۴۶.</ref> | ||
==سهل‌انگاری | ==پیامدهای سهل‌انگاری در نماز== | ||
*محروم ماندن از [[شفاعت|شفاعت اهل‌بیت]]<ref>شیخ صدوق من لایحضره الفقیه،۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> بنا بر روایتی که ابوبصیر نقل کرده است [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] زمانی که در حال [[احتضار]] بود بستگان خود را فراخواند و گفت: شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی‌رسد.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.</ref> | *محروم ماندن از [[شفاعت|شفاعت اهل‌بیت]]<ref>شیخ صدوق من لایحضره الفقیه،۱۳۶۷ش، ج۱، ص۲۰۶.</ref> بنا بر روایتی که ابوبصیر نقل کرده است [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] زمانی که در حال [[احتضار]] بود بستگان خود را فراخواند و گفت: شفاعت ما به کسی که نماز را سبک بشمارد نمی‌رسد.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۷۶ش، ص۴۸۴.</ref> | ||
*ابتلا به خصلت‌های پانزده‌گانه: بنا به روایتی که از پیامبر خطاب به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل شده است کسی که نماز را سبک بشمارد خداوند او را به پانزده خصلت مبتلا می‌کند.<ref> ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref> | *ابتلا به خصلت‌های پانزده‌گانه: بنا به روایتی که از پیامبر خطاب به [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] نقل شده است کسی که نماز را سبک بشمارد خداوند او را به پانزده خصلت مبتلا می‌کند.<ref> ابن‌طاووس، فلاح السائل، ۱۴۰۶ق، ص۲۲.</ref> | ||
| خط ۱۳۳: | خط ۱۲۷: | ||
حاضرنشدن در جماعت، به تأخیرانداختن نماز از اول وقت و نماز بدون خضوع و خشوع را از مصادیق سبک‌شمردن نماز می‌دانند.{{مدرک}} | حاضرنشدن در جماعت، به تأخیرانداختن نماز از اول وقت و نماز بدون خضوع و خشوع را از مصادیق سبک‌شمردن نماز می‌دانند.{{مدرک}} | ||
{{ببینید|تارک الصلاة}} | |||
==تفاوت نماز در مذهب شیعه و مذاهب هل‌سنت== | ==تفاوت نماز در مذهب شیعه و مذاهب هل‌سنت== | ||
تفاوت‌هایی در کیفیت نماز بین [[شیعه]] و مذاهب [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از: | تفاوت‌هایی در کیفیت نماز بین [[شیعه]] و مذاهب [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از: | ||
| خط ۱۴۷: | خط ۱۴۱: | ||
| [[قنوت]] ||در تمام نمازها مستحب است|| فقط در [[نماز صبح]] جایز است || فقط در نماز صبح جایز است ||فقط در [[نماز وتر]] جایز است|| فقط در نماز وتر جایز است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> | | [[قنوت]] ||در تمام نمازها مستحب است|| فقط در [[نماز صبح]] جایز است || فقط در نماز صبح جایز است ||فقط در [[نماز وتر]] جایز است|| فقط در نماز وتر جایز است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> | ||
|- | |- | ||
| جهر و [[اخفات]] || جهر در نماز صبح، مغرب و عشاء، و اخفات در ظهر و عصر واجب است ||جهر در نماز صبح، مغرب و عشاء، مستحب است || جهر در نماز صبح، مغرب و عشاء، و اخفات در ظهر و عصر واجب است || جهر و اخفات، در هیچ کدام از نمازها، واجب یا مستحب نیست|| جهر در نماز صبح و مغرب و عشاء، لازم است.<ref> مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> | | [[جهر]] و [[اخفات]] || جهر در نماز صبح، مغرب و عشاء، و اخفات در ظهر و عصر واجب است ||جهر در نماز صبح، مغرب و عشاء، مستحب است || جهر در نماز صبح، مغرب و عشاء، و اخفات در ظهر و عصر واجب است || جهر و اخفات، در هیچ کدام از نمازها، واجب یا مستحب نیست|| جهر در نماز صبح و مغرب و عشاء، لازم است.<ref> مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> | ||
|- | |- | ||
| [[تکتف]] || حرام و به نظر مشهور نماز را باطل می‌کند. || جایز است، نه واجب و نه مستحب || مستحب و سنت است || مستحب و سنت است||مستحب و سنت است.<ref> مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> | | [[تکتف]] || حرام و به نظر مشهور نماز را باطل می‌کند. || جایز است، نه واجب و نه مستحب || مستحب و سنت است || مستحب و سنت است||مستحب و سنت است.<ref> مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> | ||
| خط ۱۵۹: | خط ۱۵۳: | ||
| قیام بعد از رکوع || واجب است|| واجب است || واجب است || واجب نیست|| واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref> | | قیام بعد از رکوع || واجب است|| واجب است || واجب است || واجب نیست|| واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۱.</ref> | ||
|- | |- | ||
| | | [[اعضای سجده]] ||هنگام سجده پیشانی، کف دو دست، زانوها، دو انگشت شست پا باید بر روی زمین قرار بگیرد || لازم است پیشانی بر روی زمین قرار بگیرد و بقیه اعضا مستحب است || لازم است که پیشانی بر روی زمین قرار بگیرد و بقیه اعضا مستحب است || لازم است که پیشانی بر روی زمین قرار بگیرد و بقیه اعضا مستحب است|| هفت عضو به همراه بینی لازم است بر روی زمین قرار بگیرد<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۲.</ref> | ||
|- | |- | ||
| [[تسبیح]] و [[طمأنینه]] در سجده || طمأنینه در سجده لازم است || طمأنینه در سجده لازم است || طمأنینه در سجده لازم است || طمأنینه در سجده لازم نیست|| طمأنینه و گفتن تسبیح در سجده لازم است.<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۲.</ref> | | [[تسبیح]] و [[طمأنینه]] در سجده || طمأنینه در سجده لازم است || طمأنینه در سجده لازم است || طمأنینه در سجده لازم است || طمأنینه در سجده لازم نیست|| طمأنینه و گفتن تسبیح در سجده لازم است.<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۲.</ref> | ||
| خط ۱۶۷: | خط ۱۶۱: | ||
|[[تشهد]] ||تشهد وسط و انتهای نماز واجب است ||تشهد وسط و انتهای نماز، مستحب است ||تشهد وسط نماز مستحب، و تشهد انتهای نماز واجب است || تشهد وسط و انتهای نماز، مستحب است ||تشهد وسط و انتهای نماز واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۲و۱۱۳.</ref> | |[[تشهد]] ||تشهد وسط و انتهای نماز واجب است ||تشهد وسط و انتهای نماز، مستحب است ||تشهد وسط نماز مستحب، و تشهد انتهای نماز واجب است || تشهد وسط و انتهای نماز، مستحب است ||تشهد وسط و انتهای نماز واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۲و۱۱۳.</ref> | ||
|- | |- | ||
|[[سلام (نماز)|سلام | |[[سلام (نماز)|سلام نماز]] || به نظر مشهور متأخرین [[واجب]] است ||واجب است ||واجب است ||مستحب است || واجب است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | ||
|- | |- | ||
|شک در عدد رکعات نماز ||شک در بعد از رکعت دوم در نماز چهاررکعتی، بنا را بر بیشتر می‌گذارد و [[نماز احتیاط]] می‌خواند || در [[نمازهای واجب]]، بنا را بر کمتر می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد ||در نمازهای واجب، بنا را بر کمتر می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد ||در نمازهای واجب، اگر اولین بار در عمرش است که شک می‌کند، نماز را از اول بخواند و در دفعات بعدی، بنا را بر کمتر بگذارد ||در تمام نمازهای واجب، بنا را بر کمتر می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | |شک در عدد رکعات نماز ||شک در بعد از رکعت دوم در نماز چهاررکعتی، بنا را بر بیشتر می‌گذارد و [[نماز احتیاط]] می‌خواند || در [[نمازهای واجب]]، بنا را بر کمتر می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد ||در نمازهای واجب، بنا را بر کمتر می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد ||در نمازهای واجب، اگر اولین بار در عمرش است که شک می‌کند، نماز را از اول بخواند و در دفعات بعدی، بنا را بر کمتر بگذارد ||در تمام نمازهای واجب، بنا را بر کمتر می‌گذارد و نماز را ادامه می‌دهد<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۱۴.</ref> | ||
| خط ۱۷۳: | خط ۱۶۷: | ||
|[[نماز شکسته|نماز مسافر]] ||در صورت وجود شرایط سفر، نمازهای چهاررکعتی باید شکسته خوانده شود ||بین شکسته و کامل مخیر است || بین شکسته و کامل مخیر است ||باید شکسته بخواند || بین شکسته و کامل مخیر است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۳۹.</ref> | |[[نماز شکسته|نماز مسافر]] ||در صورت وجود شرایط سفر، نمازهای چهاررکعتی باید شکسته خوانده شود ||بین شکسته و کامل مخیر است || بین شکسته و کامل مخیر است ||باید شکسته بخواند || بین شکسته و کامل مخیر است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۳۹.</ref> | ||
|- | |- | ||
|جمع بین | |[[جمع بین دو نماز]] ||جایز است ||در حال سفر جایز است ||در حال سفر جایز است ||جایز نیست || در حال سفر جایز است<ref>مغنیه، الفقه علی المذاهب الخمسة، ۱۴۲۱ق، ج۱، ص۱۴۲.</ref> | ||
|} | |} | ||
==حکمت و فلسفه == | ==حکمت و فلسفه == | ||