قصی بن کلاب: تفاوت میان نسخه‌ها

'''قُصَی بن کِلاب بن مُرَّة بن کَعْب'''، جد چهارم [[پیامبر اکرم]] (ص) و پیشوای [[قریش]] در [[مکه]] . او این شهر را از سیطره [[قبیله خزاعه|خُزاعیان]] بیرون آورد و قریش را دوباره سروری داد. حفر چاه‌ها و ارائه خدمات به زائران [[کعبه|بیت الله الحرام]] و باز سازی [[کعبه]]، از جمله کارهای او است. به رغم شهرت و خدمات بسیار وی، از زندگی‌اش اطلاع چندانی نداریم و زمان تولد و وفات او نیز دانسته نیست.

به نظر می‌رسد کلاب بن مره، پدر قصی، فقط دو پسر (قصی و زُهره) و یک دختر به نام نُعم داشته است. مادر آنان، فاطمه، دختر سعد بن سَیل از بنی جَدَره، تیره‌ای از قبیلۀ یمنی [[قبیله ازد|اَزْد]] بود.<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۰۹ـ ۱۱۰</ref> قصی علاوه بر این برادر و خواهر، برادری مادری هم به نام رِزاح داشت که پدرش ربیعة بن حرام بود.<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۲۴؛ قس سمعانی، ج۲، ص۱۹۵</ref>

نام فرزندان قصی را چنین ذکر کرده‌اند: [[عبد مناف]] یا مُغیره، عبدالله یا [[عبدالدار]]، عبدالعُزّی، عبدبن قصی.<ref>ابن کلبی، ص۲۶؛ ابن هشام، ج۱، ص۱۱۰ـ ۱۱۱؛ قس بلاذری، ۱۴۱۷، ج۱، ص۵۹، ۶۵؛ یعقوبی، ج۱، ص۲۳۹</ref>

گفته‌اند قصی همزمان با دوران سلطنت [[بهرام گور]]، پادشاه [[ساسانی]] (۴۳۸ یا ۴۳۹ میلادی)، می‌زیسته است.<ref>رجوع کنید به ابوهلال عسکری، ص۲۵؛ مقدسی، ج۴، ص۱۲۶</ref>

 

بیشتر مورخان نام اصلی قصی را زید<ref>رجوع کنید به ابن سعد، ج۱، ص۶۷؛ یعقوبی، ج۱، ص۲۳۷؛ طبری، ج۲، ص۲۵۴</ref> نوشته‌اند.

دربارۀ علت «قُصَی» نامیده شدن او گفته‌اند که مادرش فاطمه، پس از وفات کلاب، با ربیعة بن حرام (از طایفۀ بنوعُذْره) – که برای انجام دادن اعمال [[حج]] به [[مکه]] آمده بود – ازدواج کرد و ربیعه، فاطمه و قصی شیرخوار را همراه خود به سرزمین قوم خویش در منطقۀ [[شام]] برد. قصی تا هنگام [[بلوغ]] یا نزدیک به آن در آنجا ماند، سپس با کاروانی از حاجیان قضاعه، در یکی از [[ماه های حرام]]، به مکه بازگشت.<ref>ابن هشام، ج۱، ص۱۲۴؛ ابن سعد، ج۱، ص۶۷؛ ازرقی، ۱۴۰۳، ج۱، ص۱۰۴ـ ۱۰۵</ref> چون زید در این مدت از وطنش مکه و قوم خویش دور شده بود، او را قصی خواندند، یعنی کسی که از شهر و وطن خویش دور است.<ref>بلاذری، ۱۴۱۷، ج۱، ص۵۵؛ یعقوبی، همانجا؛ سهیلی، ج۲، ص۳۳ـ ۳۴</ref>

 

به قصی «‌مُجَمَّع »، به معنای جمع کننده و گردآورنده، هم گفته‌اند زیرا او بعد از مسلط شدن بر [[مکه]] و ریاست در آن ناحیه، [[قریش]]، را از دره‌ها و کوههای اطراف مکه در آن شهر جمع کرد.<ref>رجوع کنید به ابن سعد، ج۱، ص۷۱ـ ۷۲؛ ابن قتیبه، ص۱۱۷، ۶۴۱؛ طبری، ج۲، ص۲۵۶؛ سمعانی، ج۴، ص۴۸۵؛ ابن اثیر، ج۲، ص۲۷</ref>