علی بن مهزیار اهوازی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''علی بن مهزیار اهوازی''' دورقی، [[فقیه]]، [[حدیث|محدّث]] و از رهبران و سرشناسان [[شیعه]] در اوایل قرن سوم [[قمری]]. وی نزد [[امامان شیعه]] جایگاه والایی داشت و از یاران نزدیک [[امام جواد(ع)]] و [[امام هادی(ع)]] و وکیل ایشان در برخی نواحی بود. [[کنیه]] وی ابوالحسن و به اهوازی و دروقی مشهور بود. علی بن مهزیار در نوجوانی همراه پدرش که [[مسیحیت|مسیحی]] بود، به [[اسلام]] روی آورد و در عبادت و علم زبانزد شد و به دفاع از مذهب [[اهل بیت]] پرداخت. وی با [[امامان شیعه]] ارتباط داشت و [[امام جواد(ع)]] در نامه‎ای او را ستوده است. در مورد محل دفن وی اختلاف است و دو بقعه در شهرهای [[جاجرم]] و [[اهواز]] به وی منسوب است.

پدر وی به نام [[مهزیار اهوازی|مهزیار]]، [[مسیحی|مسیحی]] و اهل [[هند]] بود که اسلام آورد و سپس در یکی از روستاهای [[اهواز]] سکنی گزید. علی بن مهزیار نیز همراه پدرش، در همان دوران نوجوانی به دین اسلام گروید.<ref>زرکلی‌، الاعلام، ج ۵، ص ۱۷۸</ref>

منابع، کنیه وی را ابوالحسن و لقب وی را اهوازی و دورقی آورده‌اند.<ref>رجال ابن داود، ص۱۴۲</ref> لقب دروقی از آن جهت به وی اطلاق شده است که زادگاه وی [[دورق]] یکی از شهرهای [[خوزستان]] بوده است.<ref>معجمالبلدان، ج۲، ص:۴۸۳</ref>

در احوال وی آورده‌اند که: «هنگام طلوع خورشید برای خدا به [[سجده]] می‌افتاد و سرش را بلند نمی‌کرد تا اینکه هزار نفر از برادران دینی‌اش را دعا می‌کرد.<ref>معجم رجال الحدیث، ج ۱، ص ۳۱۸ </ref><ref>تحلیلی از زندگانی امام هادی(ع)، ص:۲۹۳</ref>

ازاین‌رو، پیشانی وی در اثر سجده‌های زیاد و طولانی، همانند زانوی شتر، پینه زده بود و این نبود مگر به خاطر عبادت بسیار و سجده در پیشگاه حق.»<ref>الکنی و الالقاب، ج۱، ص۴۳۲</ref>

وی از مفسران قرن سوم هجری است و بیش از سی کتاب و رساله در زمینه‌های مختلف معارف اسلامی دارد.<ref>فهرست، شیخ طوسی، ص ۸۸ </ref> نام وی در اسناد حدود ۴۳۷ روایت آمده‌است.<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۹۴</ref>

علی بن مهزیار از [[امام رضا(ع)]] حدیث نقل کرده‌است.<ref>رجال علامه حلی، ص۹۲</ref> وی از یاران نزدیک امام جواد (ع) و امام هادی (ع) به شمار می‌رود<ref>معجم رجال الحدیث، ج۱۲، ص۱۹۴. </ref> و [[سازمان وکالت|وکیل]] آنان بود و [[توقیع]] امام برای او هنوز موجود است.

::«ای علی! در پیروی کردن، انجام دستورها، خیرخواهی و پندگویی تو را آزمودم (و تو سرافراز از بوتۀ آزمایش بیرون آمدی). پس اگر بگویم کسی را مانند تو ندیده‌ام، چه بسا راست گفته باشم. خداوند به تو [[بهشت]] برین و آن مقامات والایی که نمی‌دانی، پاداش دهد. من مقام تو و خدمات شبانه روزی تو را در سرما و گرما از نظر دور نداشته‌ام. از خداوند می‌خواهم در [[روز قیامت]] که همه را گرد می‌آورد، آن چنان مخلوقات خود را شیفته و دوستدار تو کند که مایۀ رشک باشد. به درستی که خداوند شنوندۀ دعاهاست...»<ref>رجال نجاشی، ص۲۵۳</ref><ref>حیاة الإمام الرضا(ع)، القرشی، ج۲، ص:۱۵۰</ref>

::«اما راجع به دعائی که از من خواسته بودی. تو نمی‌دانی که خداوند تو را در نزد من چگونه قرار داده که به خاطر محبتی که به تو دارم گاهی تو را به نامت می‌خوانم. خداوند آنچه را به تو روزی کرده به بهترین شکل پایدار گرداند و با خشنودی من از تو، او هم از تو خشنود گردد و تو را به آرزویت نائل گرداند و با رحمت خودش تو را در فردوس اعلی میهمان سازد. خداوند تو را حفظ کند و دوست بدارد.<ref>مفاخر اسلام، علی دوانی، ج ۱ ص۱۱۱ </ref><ref> حیاة الإمام الرضا(ع)، القرشی، ج۲، ص:۱۵۰</ref>

به نوشته [[احمد بن علی نجاشی|نجاشی]]، ابن مهزیار با [[علی بن اسباط]] که [[فطحیه|فطحی مذهب]] بود، مناظراتی داشت و مسائلی در این باره میان آن دو رد و بدل گردید. سرانجام آن دو مسائل مورد بحث خود را پیش [[امام جواد(ع)]] بردند که این امر، با بازگشت علی بن اسباط از عقیده باطل خود، خاتمه یافت.<ref>مهدی موعود، ترجمه بحار الأنوار، متن، ص:۹۴۷</ref><ref>حیات فکری و سیاسی ائمه، جعفریان، ص:۴۹۲</ref>

*'''قرآنی:''' در زمنیه قرآن دو کتاب به نام‌های تفسیر<ref>اعیان الشیعه، ص۲۲۶</ref> و حروف القرآن<ref>اعیان الشیعه، ص۲۲۶</ref> داشته است.

*'''تاریخی:''' در تاریخ نیز کتاب‌های درباره زندگینامۀ [[پیامبران]] تالیف کرده بوده‌است.<ref> الذریعة، آغا بزرگ الطهرانی، ج۲، ص:۳۵۶</ref> [[سید بن طاووس]] از [[کتاب ملاحم]] وی نیز یاد می‌کند.<ref>التشریف بالمنن، ابن طاوس، ص:۳۰</ref>

* [[موسی بن قاسم]]...

از تاریخ وفات علی بن مهزیار اطلاع دقیقی در دست نیست ولی سال رحلت او را حدود ۲۵۴ق تخمین زده‌اند.<ref>مفاخر اسلام، ج ۱، ص ۱۲۰ </ref>

در دو شهر اهواز و جاجرم بقعه‌هایی به علی بن مهزیار منسوب است، اهالی هر دو شهر بقعه شهر خود را متعلق به علی بن مهزیار اهوازی می‌دانند.

*محمد بن علی بن مهزیار<ref>رجال شیخ طوسی، ۴۲۲ معجم رجال الحدیث، خویی، ج ۱۷، ص ۳۰ </ref> [[علی بن موسی بن جعفر بن طاووس|سید بن طاووس]] در کتاب «[[ربیع الشیعه]]» وی را از سفیران و نمایندگان [[امام زمان(عج)]] دانسته است.<ref>تنقیح المقال، مامقانی، ج ۳، ص ۱۶۰ </ref><ref>تحلیلی از زندگانی امام هادی(ع)، ص:۳۰۷</ref>

*حسن بن علی بن مهزیار، وی فرزندی به نام محمد داشته از مشایخ [[ابن قولویه]] صاحب [[کامل الزیارات]] بوده است.<ref>بحار الأنوار، المجلسی، ج۰، ص:۱۲۱</ref>

==منابع مطالعاتی==

'''در اهواز''':

 

در ساعت ۱۶ عصر روز جمعه هفتم مهرماه سال ۱۳۹۱ به همت اداره اوقاف شهرستان همایش علی بن مهزیار برگزار شد.<ref>http://www.rasanews.ir/NSite/FullStory/News/?Id=140321</ref>

 

همچنین در شامگاه یکشنبه ۱۶ شهریور نیز چنین همایشی در این شهر برگزار شد.

<ref>http://www.iqna.ir/fa/News/1447868</ref>

 

شنبه بیستم اردیبهشت ۱۳۹۳ شمسی همایش علی بن مهزیار در جاجرم برگزار شد. همچنین شورای فرهنگ عمومی این شهر سالروز میلاد امام جواد (ع) را در تقویم این شهرستان به نام روز «ابوالحسن علی بن مهزیار» نامگذاری کرد.<ref>http://khorasansh.awqaf.ir/news/view-48533.aspx</ref>