پرش به محتوا

تاجیکستان: تفاوت میان نسخه‌ها

۶ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۸ اکتبر ۲۰۱۵
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Mgolpayegani
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''تاجیکستان''' یکی از ۵ جمهوری [[آسیای مرکزی]]، به پایتختی شهر دوشنبه. این کشور تا قبل از استقلال در سال ۱۹۹۱ م یکی از جمهوری‌های پانزده‌گانه شوروی بود.
بیشتر مردم تاجیکستان [[اهل سنت|سنی]] [[حنفی]] هستند. شیعیان تاجیکستان به دو دسته [[امامیه|شیعیان امامی]] و شیعیان [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] تقسیم می‌شوند. حدود ۹۰ درصد شیعیان تاجیکستان ساکن بدخشان در شرق و جنوب شرقی تاجیکستان در کوهپایه‌های پامیر، پیرو مذهب [[اسماعیلیه]]، و ۱۰ درصد از آن‌ها شیعه دوازده امامی هستند.<ref>بهمن، ژئوپلتیک تشیع در آسیای مرکزی، ص ۱۴۰</ref>
{{جعبه اطلاعات کشور|
{{جعبه اطلاعات کشور|
نام اصلی = Ҷумҳурии Тоҷикистон|
نام اصلی = Ҷумҳурии Тоҷикистон|
خط ۲۳: خط ۲۷:
رتبه جمعیت = ۹۸ام |
رتبه جمعیت = ۹۸ام |
}}
}}
'''تاجیکستان''' یکی از ۵ جمهوری [[آسیای مرکزی]]، به پایتختی شهر دوشنبه. این کشور تا قبل از استقلال در سال ۱۹۹۱ م یکی از جمهوری‌های پانزده‌گانه شوروی بود.
بیشتر مردم تاجیکستان [[اهل سنت|سنی]] [[حنفی]] هستند. شیعیان تاجیکستان به دو دسته [[امامیه|شیعیان امامی]] و شیعیان [[اسماعیلیه|اسماعیلی]] تقسیم می‌شوند. حدود ۹۰ درصد شیعیان تاجیکستان ساکن بدخشان در شرق و جنوب شرقی تاجیکستان در کوهپایه‌های پامیر، پیرو مذهب [[اسماعیلیه]]، و ۱۰ درصد از آن‌ها شیعه دوازده امامی هستند.<ref>بهمن، ژئوپلتیک تشیع در آسیای مرکزی، ص ۱۴۰</ref>


==جمعیت و جغرافیا==
==جمعیت و جغرافیا==
خط ۴۰: خط ۴۱:
==تاریخچه==
==تاریخچه==
===از صدر اسلام تا حکومت تیموریان===
===از صدر اسلام تا حکومت تیموریان===
[[مسلمانان]] حدودا از سال ۵۰ تا اوایل دهه ۱۳۰ هجری قمری، مهمترین ولایات این منطقه را فتح کردند و [[اسلام]] به تدریج در میان مردم نفوذ یافت.<ref>غفوروف، ج ۱، ص ۲۳۱ـ۲۳۳، ۳۰۴ـ۳۳۷، ۴۷۷؛ افشار سیستانی، «مقدمه ای بر شناخت قوم تاجیک»، ص ۸۵</ref> در فاصله ۲۶۱ تا ۳۸۹، تاجیکستان بخشی از قلمرو سامانیان بود تا اینکه ترکان قراخانی با تصرف [[بخارا]] سامانیان را سرنگون کردند و بر آسیای مرکزی مسلط شدند. در نیمه دوم سده پنجم، ترکان سلجوقی با هجوم به آسیای مرکزی، قراخانیان را خراجگزار خود کردند.  
[[مسلمانان]] حدودا از سال ۵۰ تا اوایل دهه ۱۳۰ هجری قمری، مهمترین ولایات این منطقه را فتح کردند و [[اسلام]] به تدریج در میان مردم نفوذ یافت.<ref>غفوروف، ج ۱، ص ۲۳۱ـ۲۳۳، ۳۰۴ـ۳۳۷، ۴۷۷؛ افشار سیستانی، «مقدمه ای بر شناخت قوم تاجیک»، ص ۸۵</ref> در فاصله ۲۶۱ تا ۳۸۹، تاجیکستان بخشی از قلمرو سامانیان بود تا اینکه ترکان قراخانی با تصرف [[بخارا]] سامانیان را سرنگون کردند و بر آسیای مرکزی مسلط شدند. در نیمه دوم سده پنجم، ترکان سلجوقی با هجوم به آسیای مرکزی، قراخانیان را خراجگزار خود کردند.


سلطان محمد خوارزمشاه در ۶۰۹ قراخانیان را سرنگون کرد. با ورود مغولان به آسیای مرکزی از ۶۱۷ تا ۶۱۹ دولت خوارزمشاهیان فروپاشید. از آن پس تا ۱۵۰ سال بعد قبایل مختلفی از جمله جغتایی‌ها بر آسیای مرکزی مسلط بودند تا اینکه تیمور در ۷۷۱ دولت مستقل خود را در این منطقه بنا نهاد و از جمله تاجیکستان کنونی را به تصرف درآورد.<ref>غفوروف، ج ۱، ص ۵۲۶، ۵۳۷، ۶۱۱، ۶۳۰، ۶۳۷، ۶۴۵، ۶۹۹، ۷۰۶، ۷۰۸، ۷۴۹، ۷۵۵</ref>  
سلطان محمد خوارزمشاه در ۶۰۹ قراخانیان را سرنگون کرد. با ورود مغولان به آسیای مرکزی از ۶۱۷ تا ۶۱۹ دولت خوارزمشاهیان فروپاشید. از آن پس تا ۱۵۰ سال بعد قبایل مختلفی از جمله جغتایی‌ها بر آسیای مرکزی مسلط بودند تا اینکه تیمور در ۷۷۱ دولت مستقل خود را در این منطقه بنا نهاد و از جمله تاجیکستان کنونی را به تصرف درآورد.<ref>غفوروف، ج ۱، ص ۵۲۶، ۵۳۷، ۶۱۱، ۶۳۰، ۶۳۷، ۶۴۵، ۶۹۹، ۷۰۶، ۷۰۸، ۷۴۹، ۷۵۵</ref>


===از انقراض دولت تیموریان تا الحاق به شوروی===
===از انقراض دولت تیموریان تا الحاق به شوروی===
خط ۶۱: خط ۶۲:


==جغرافیای سیاسی==
==جغرافیای سیاسی==
تاجیکستان در جنوب شرقی آسیای مرکزی قرار دارد و داشتن مرز مشترک با [[چین]] و [[افغانستان]] و نزدیکی آن به [[پاکستان]] و [[هندوستان]]، این جمهوری را دروازه آسیای مرکزی با کشورهای [[چین]] و [[هند]] و [[افغانستان]] و [[پاکستان]] قرار داده است.  
تاجیکستان در جنوب شرقی آسیای مرکزی قرار دارد و داشتن مرز مشترک با [[چین]] و [[افغانستان]] و نزدیکی آن به [[پاکستان]] و [[هندوستان]]، این جمهوری را دروازه آسیای مرکزی با کشورهای [[چین]] و [[هند]] و [[افغانستان]] و [[پاکستان]] قرار داده است.


وجود یخچال‌های طبیعی متعدد در کوه‌های تاجیکستان که منبع اصلی آب دو رود آمودریا یا جیهون و سیردریا یا سیحون است، به این کشور کوهستانی اهمیتی استراتژیک داده است. رودخانه‌های تاجیکستان به علت گذشتن از مناطق کوهستانی، در زمینه تولید انرژی برق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از منابع عمده تولید برق اتحاد شوروی سابق بوده است.  
وجود یخچال‌های طبیعی متعدد در کوه‌های تاجیکستان که منبع اصلی آب دو رود آمودریا یا جیهون و سیردریا یا سیحون است، به این کشور کوهستانی اهمیتی استراتژیک داده است. رودخانه‌های تاجیکستان به علت گذشتن از مناطق کوهستانی، در زمینه تولید انرژی برق از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از منابع عمده تولید برق اتحاد شوروی سابق بوده است.


وجود معادن طلا و مخصوصا اورانیوم که برای مصارف نیروگاه‌های اتمی [[روسیه]] و کشورهای منطقه اهمیت زیادی دارد و همچنین وجود تعدادی کارخانه تولید سلاح‌های هسته‌ای در خاک تاجیکستان که توسط روس‌ها اداره می‌شود، اهمیت ویژه‌ای به این جمهوری می‌دهد. تاجیکستان عمده‌ترین تولیدکننده پنبه الیاف در شوری سابق بوده و کماکان پنبه تولید اصلی کشاورزی را تشکیل می‌دهد.<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3262A43205.html نگاهی به موقعیت مسلمانان تاجیکستان]</ref>
وجود معادن طلا و مخصوصا اورانیوم که برای مصارف نیروگاه‌های اتمی [[روسیه]] و کشورهای منطقه اهمیت زیادی دارد و همچنین وجود تعدادی کارخانه تولید سلاح‌های هسته‌ای در خاک تاجیکستان که توسط روس‌ها اداره می‌شود، اهمیت ویژه‌ای به این جمهوری می‌دهد. تاجیکستان عمده‌ترین تولیدکننده پنبه الیاف در شوری سابق بوده و کماکان پنبه تولید اصلی کشاورزی را تشکیل می‌دهد.<ref>[http://www.ahlulbaytportal.com/fa.php/page,3262A43205.html نگاهی به موقعیت مسلمانان تاجیکستان]</ref>
خط ۲۲۶: خط ۲۲۷:


== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|اندازه=ریز|3}}
{{پانویس2}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
* شعیب بهمن، ژئوپلتیک تشیع در آسیای مرکزی، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، تهران، ۱۳۹۳ش.
* شعیب بهمن، ژئوپلتیک تشیع در آسیای مرکزی، موسسه مطالعات اندیشه سازان نور، تهران، ۱۳۹۳ش.
* ایرج افشار سیستانی، جغرافیای تاریخی تاجیکستان، انتشارات بین المللی الهدی، تهران ۱۳۸۳ش.
* ایرج افشار سیستانی، جغرافیای تاریخی تاجیکستان، انتشارات بین المللی الهدی، تهران ۱۳۸۳ش.
خط ۲۴۹: خط ۲۵۱:
* مجیداسدی، تاجیکان اسماعیلی، فرهنگ نغز، 1389، www.farhangnagz.blogfa.com
* مجیداسدی، تاجیکان اسماعیلی، فرهنگ نغز، 1389، www.farhangnagz.blogfa.com
* فرهاد دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، نشر فرزان، چاپ اول، ۱۳۷۵
* فرهاد دفتری، تاریخ و عقاید اسماعیلیه، ترجمه فریدون بدره‌ای، تهران، نشر فرزان، چاپ اول، ۱۳۷۵
{{پایان}}


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
کاربر ناشناس