علی بن محمد خزاز قمی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابوالقاسم على بن محمد بن على خزاز قمى رازى''' از چهره ‏هاى برجسته [[شیعه]] و از فقها و راويان شيعه در نيمه دوم قرن چهارم هجرى است. خزاز، محضر بزرگانی نظیر [[شیخ صدوق]] و دیگر اساتید [[ری]] و [[بغداد]] تلمذ نمود. مشهورترین اثر او، کتاب [[کفایة الاثر]] است که روایات و نصوص دالّ بر خلافت و [[امامت]] [[ائمه اطهار]](ع) را در آن گردآوری کرده است.

خزار در شهر [[قم]]‏ به دنيا آمد؛ اما تاریخ ولادت او دقیقا مشخص نیست. نظر به روایت خزار از [[شیخ صدوق]] متوفى 381 قمرى،  [[ابن عياش جوهرى]] متوفى 401 قمرى و [[ابوالمفضل شيبانى]] متوفى 387 قمرى، او را متولد نیمه دوم قرن چهارم دانسته‌اند.<ref>الذریعه، ج 2، ص 489. ج 18، 86.</ref>

== تحصيلات‏ علمی ==

[[احمد بن علی نجاشی|نجاشى]]، عالم رجالی مى گويد: على بن محمد خزاز يكى از چهره هاى نامى و موثق دانشمندان شيعه است. او در روزگار خود فقيه بلندمرتبه اى بود.<ref>رجال جاشی، ص 368.</ref>

[[شیخ طوسى|شيخ طوسى]] نيز مى نويسد: خزاز رازى، متكلمى بلندمرتبه كه در دانش كلام كتاب ها تأليف كرد، به علم فقه هم گرايش و دلبستگى فراوانى داشت. او در شهر رى مى زيست و در همان جا بدرود حيات گفت.

[[علامه حلی|علامه حلى]] در كتاب [[خلاصة الاقوال|خلاصه]] می نویسد: او شخصيتى مورد اطمينان و از فقهاى سرشناس شيعه به شمار مى‌‏آيد.<ref>خلاصة الاقوال، ص 188.</ref>

[[علامه مجلسی|علامه مجلسى]] هم آورده است: شيخ سعادتمند على بن محمد خزار قمى ... كتاب كفایة الأثر از او، كتابى است كه مانند آن در زمينه امامت تأليف نشده و اين اثر بهترين نشانه بر فضل و كمال و وثاقت و ديانت مؤلف اوست.<ref>بحارالانوار، ج 1، ص 10.</ref>

[[شیخ حر عاملی|صاحب وسائل الشيعه]] درباره وی تصریح می‌کند: دانشور نامدار و راستگو، على بن محمد خزاز قمى.<ref>وسائل الشیعه، ج 20، ص 40.</ref>

[[وحید بهبهانی|وحيد بهبهانى]] در وصف اثر وى نگاشته است: كتاب كفاية الاثر در كمال خوبى و متانت نوشته شده و از تحقيقات خود مؤلف در اين نوشتار بدست مى آيد كه اين شخصيت بزرگوار در كمال فضل و دانش قرار داشته است.

ميرزا [[محمد باقر خوانساری|محمدباقر خوانسارى]] نيز آورده است: خزار قمى يكى از شخصيت هاى سترگ و برجسته شيعه است.<ref>روضات الجنات، ج 4، ص 313. </ref>

[[شیخ عباس قمی|شيخ عباس قمى]] می‌گوید: خزاز که على بن محمد خزاز كه قمى هم به او گفته مى شود، از قدما و پيشروان شيعه است.<ref>هدیة الاحباب، ص 131؛ فوائد الرضویه، ص 325؛ الكنی و الالقاب، ج 2، ص 184. </ref>

ميرزا [[عبدالله بن عیسی افندی|عبدالله بن عيسى افندى]] صاحب [[ریاض العلما|رياض العلما]] می نویسد: شيخ بزرگوار ابوالقاسم على بن محمد بن على خزاز رازى قمى كه تربت پاكش مقدس باد، از قدماى شيعه و شخصيتى فاضل، دانشمند، متكلم، بزرگوار، فقيه، راوى معروف و معتبر شيعه و از شاگردان شيخ صدوق و ديگر علماى معاصر با ايشان است.<ref>کفایة الاثر، مقدمه کتاب.</ref>

== اساتيد ==

وى از محضر علماى بزرگى بهره‌‏مند گشته است مانند:

# [[شیخ صدوق‏]]

# [[ابوالمفضل شیبانی|ابوالمفضل محمد بن عبد الله بن مطلب شيبانى]]‏

# ابو على احمد بن اسماعيل سليمانى‏

# احمد بن زياد بن جعفر همدانى‏

# ابو على احمد بن سليمان‏

# احمد بن محمد بن اسحاق قاضى‏

# احمد بن محمد بن عبد الله بن حسن عياشى‏

# ابو عبد الله احمد بن محمد بن عبد الله بن حسن بن عباس جوهرى‏

# حسين بن محمد بن جعفر بن محمد تميمى بن نجار كوفى‏

# حسين بن على بن حسن رازى‏.<ref>کفایة الاثر، ص15 و 16.</ref>

== شاگردان‏ ==

چهره‌‏هاى برجسته‏‌اى از محضر وی بهره برده‏ اند از جمله:

* ابوالبركات على بن حسن حسينى جورى‏

* محمد بن ابوالحسن بن عبد الصمد قمى‏

* محمد بن حسين بن سعيد قمى‏.<ref>کفایة الاثر، ص16.</ref>

== آثار و تأليفات‏ ==

على بن محمد خزاز داراى تأليفاتی در علوم [[فقه]]، [[علم کلام|كلام]] و [[علوم حدیث|حديث]] است. از جمله تأليفات او:

# [[کفایة الاثر فی النص علی الائمة الاثنی عشر (کتاب)|كفاية الأثر في النص على الأئمة الإثني عشر]]. خزّاز در این کتاب در مقام گردآوری روایات و نصوص دالّ بر خلافت و امامت ائمه اطهار(ع) است.

# الأحكام الشرعية على مذهب الإمامية

# الإيضاح في أصول الدين على مذهب أهل البيت عليهم السلام‏.<ref>کفایة الاثر، ص16.</ref>

درباره سال وفات او هم تاریخ مشخصی مطرح نیست اما گفته شده در سال 400 در [[ری]] بوده است.

{{پانویس|2}}

 

* نجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، قم، جامعه مدرسین، 1416ق.

* حلی، حسن بن یوسف، خلاصة الأقوال، مؤسسة نشر الفقاهة، 1417ق.

* مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403ق.

* حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، قم، مؤسسة آل البيت، 1414ق.

* قمی، عباس، الکنی و الالقاب، تهران، مكتبة الصدر.

* قمی، عباس، الفواید الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، قم، بوستان کتاب، 1385ش.