confirmed، templateeditor
۱۱٬۱۲۹
ویرایش
اهواز: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
| کشور =[[ایران]] | | کشور =[[ایران]] | ||
| مساحت =بیش از ۲۱ هزار هکتار | | مساحت =بیش از ۲۱ هزار هکتار | ||
| جمعیت کل =بیش از یک میلیون و | | جمعیت کل =بیش از یک میلیون و دویست هزار نفر | ||
| مسلمانان = | | مسلمانان = | ||
| شیعیان = | | شیعیان = | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
==نفوذ تشیع در اهواز== | ==نفوذ تشیع در اهواز== | ||
به گفته [[رسول جعفریان]] | به گفته [[رسول جعفریان]] ، قدمت [[تشیع]] در اهواز به قدمت تشیع در [[قم]] بوده است.<ref> جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۲.</ref> همچنین وی نفوذ تشیع در اهواز را به‌سبب ارتباط ساکنان آن با اهالی کوفه و مهاجرت قبایل و خاندان‌های شیعه مانند قبیله عبدالقیس و بنی‌اسد از کوفه به اهواز در [[قرن اول هجری قمری|قرن اول هجری]] دانسته است.<ref>جعفریان، [https://ebookshia.com/books/view/1/%D8%AA%D8%B4%DB%8C%D8%B9+%D8%AF%D8%B1+%D8%A7%D9%87%D9%88%D8%A7%D8%B2+%D8%AF%D8%B1+%D8%B3%D9%87+%D9%82%D8%B1%D9%86+%D9%86%D8%AE%D8%B3%D8%AA+%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C تشیع در اهواز در سه قرن نخست اسلامی].</ref> | ||
[[عبدالله بن عباس]]، از سوی [[امام علی(ع)]]، والی [[بصره]] و نواحی شرقی، از جمله اهواز بود<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۵۲.</ref> همچنین [[رفاعة بن شداد]]، قاضی منصوب امام علی(ع) در این شهر بود.<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ۱۹۶۳م، ج۱، ص۲۲۷ و ج۲، ص۱۷۶.</ref> در اوائل قرن دوم، [[سلیمان بن حبیب بن مهلب]]، کارگزار اهواز در دوره [[سفاح]] عباسی شد. او در زمان [[مروان دوم]] آخرین خلیفه اموی، به طرفداری از [[عباسیان]] در اهواز قیام کرده بود.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۳۴۱.</ref> | [[عبدالله بن عباس]]، از سوی [[امام علی(ع)]]، والی [[بصره]] و نواحی شرقی، از جمله اهواز بود<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۵۲.</ref> همچنین [[رفاعة بن شداد]]، قاضی منصوب امام علی(ع) در این شهر بود.<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ۱۹۶۳م، ج۱، ص۲۲۷ و ج۲، ص۱۷۶.</ref> در اوائل قرن دوم، [[سلیمان بن حبیب بن مهلب]]، کارگزار اهواز در دوره [[سفاح]] عباسی شد. او در زمان [[مروان دوم]] آخرین خلیفه اموی، به طرفداری از [[عباسیان]] در اهواز قیام کرده بود.<ref> یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۳۴۱.</ref> | ||
حکومت‌های شیعی چون [[آل بریدی|آل برید]] <ref>دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۶۱۰، مدخل آل بریدی.</ref> و [[مشعشعیان | حکومت‌های شیعی چون [[آل بریدی|آل برید]] <ref>دایرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، ص۶۱۰، مدخل آل بریدی.</ref> و [[مشعشعیان]]<ref> جعفریان، اطلس شیعه، ص۲۸۱.</ref> در این منطقه حکمرانی کردند. | ||
== اصحاب اهوازی امامان == | == اصحاب اهوازی امامان == | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
==مکتب علمی اهواز== | ==مکتب علمی اهواز== | ||
مکتب علمی اهواز در کنار حوزه‌های علمی [[کوفه]] و [[قم]] از نخستین حوزه‌ها و پررونق‌ترین آنان در قرون نخستین دانسته شده است. برخی از شواهد این ادعا عبارتند از: | مکتب علمی اهواز در کنار حوزه‌های علمی [[کوفه]] و [[قم]] از نخستین حوزه‌ها و پررونق‌ترین آنان در قرون نخستین دانسته شده است. برخی از شواهد این ادعا عبارتند از: | ||
* رفت‌وآمد بین علمای این شهر با قم و کوفه و مراودات علمی بین آنها، همچون [[آل مهزیار]] و [[خاندان اشعری]] و اعتماد مشایخ قمی در نقل احادیث به آنها.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۲.</ref> | * رفت‌وآمد بین علمای این شهر با [[قم]] و [[کوفه]] و مراودات علمی بین آنها، همچون [[آل مهزیار]] و [[خاندان اشعری]] و اعتماد مشایخ قمی در نقل احادیث به آنها.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۲.</ref> | ||
* حضور برخی از اصحاب و وکلای خاص امامان در این شهر | * حضور برخی از اصحاب و وکلای خاص امامان در این شهر | ||
* میراث علمی بر جای مانده از محدثان، فقها و دانشمندان اهوازی در [[جوامع حدیثی]] همچون [[کتب اربعه]] | * میراث علمی بر جای مانده از محدثان، فقها و دانشمندان اهوازی در [[جوامع حدیثی]] همچون [[کتب اربعه]] | ||
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
{{مسیر حرکت امام رضا}} | {{مسیر حرکت امام رضا}} | ||
* آرامگاه [[علی بن مهزیار اهوازی]] از اماکن تاریخی و زیارتی اهواز به شمار می‌آید. او از فقیهان [[شیعه]] و از اصحاب نزدیک [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد(ع)]]، [[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] بوده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۳؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۸؛ طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۵؛ ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۵۱.</ref> | * آرامگاه [[علی بن مهزیار اهوازی]] از اماکن تاریخی و زیارتی اهواز به شمار می‌آید. او از فقیهان [[شیعه]] و از اصحاب نزدیک [[امام رضا(ع)]]، [[امام جواد(ع)]]، [[امام هادی(ع)]] و [[امام حسن عسکری(ع)]] بوده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۳؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۸؛ طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۵؛ ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۵۱.</ref> | ||
*قدمگاه | *قدمگاه امام رضا(ع)؛ [[امام رضا(ع)]] در سفرش از [[مدینه]] به [[مرو]]، از شهر اهواز گذر کرد<ref> عرفان‌منش، جغرافیای تاریخی حرکت امام رضا(ع) از مدینه تا مرو،۱۳۸۲ش، ص۴۷.</ref> پس از عبور ایشان از اهواز، شیعیان و محبان [[اهل‌بیت(ع)]] ساکن این شهر در محل اقامت او، مسجدی بنا کردند که به مسجد علی بن موسی الرضا(ع) معروف شد.<ref> [http://iqna.ir/fa/news/2512673 سایت خبرگزاری بین‌المللی قرآن، ایقنا].</ref> | ||
==اهواز و انقلاب اسلامی== | ==اهواز و انقلاب اسلامی== | ||
برخی از عالمان اهوازی مانند آیت‌الله میرسیدعلی بهبهانی، آیت‌الله سیدمرتضی علم الهدی، [[ابوالقاسم خزعلی|آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی]]، آیت‌الله موسوی جزایری و آیت‌الله سید علی شفیعی در [[انقلاب اسلامی ایران]] فعال بودند. همچنین انجمن‌های مختلفی چون مرکز القرآن، انجمن دانشوران، انجمن موحدین و انجمن دین و دانش برای مبارزه با حکومت شاه فعالیت می‌کردند.<ref> برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به: انقلاب اسلامی در اهواز، ج۱، ص۲۳۶ و ص۳۷۳ تا ۴۶۴ و ج۲، ص۵۰.</ref> | برخی از عالمان اهوازی مانند آیت‌الله میرسیدعلی بهبهانی، آیت‌الله سیدمرتضی علم الهدی، [[ابوالقاسم خزعلی|آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی]]، آیت‌الله موسوی جزایری و آیت‌الله سید علی شفیعی در [[انقلاب اسلامی ایران]] فعال بودند. همچنین انجمن‌های مختلفی چون مرکز القرآن، انجمن دانشوران، انجمن موحدین و انجمن دین و دانش برای مبارزه با حکومت شاه فعالیت می‌کردند.<ref> برای اطلاعات بیشتر نگاه کنید به: انقلاب اسلامی در اهواز، ج۱، ص۲۳۶ و ص۳۷۳ تا ۴۶۴ و ج۲، ص۵۰.</ref> | ||
| خط ۸۶: | خط ۸۶: | ||
در شهریور [[سال ۱۳۵۹ هجری شمسی|سال ۱۳۵۹ش]]، [[جنگ عراق علیه ایران]] آغاز شد. [[عراق]] با پیشروی در خاک ایران و گرفتن شهرهای [[خرمشهر]]، [[بستان]]، [[هویزه]] و [[سوسنگرد]]، به نزدیکی اهواز رسید<ref>[https://www.tic.ir/fa/news/news-imported-4593 تاریخ جنگ تحمیلی، روزشمار آغاز تهاجم زمینی عراق به ایران، سامانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات].</ref> اما با مقاومت مردم در ۱۵ کیلومتری شهر در منطقه دب حردان متوقف شد.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق‌نیوز، ناشناخته‌های خوزستان].</ref> نیروهای ایران، در چندین عملیات از جمله [[عملیات بیت‌المقدس]]، [[طریق‌القدس]] و عملیات شکست حصر سوسنگرد محاصره اهواز را شکستند.<ref>[http://sahadem.aja.ir/Portal/Home/ سایت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، عملیات‌های سال اول و دوم جنگ].</ref> | در شهریور [[سال ۱۳۵۹ هجری شمسی|سال ۱۳۵۹ش]]، [[جنگ عراق علیه ایران]] آغاز شد. [[عراق]] با پیشروی در خاک ایران و گرفتن شهرهای [[خرمشهر]]، [[بستان]]، [[هویزه]] و [[سوسنگرد]]، به نزدیکی اهواز رسید<ref>[https://www.tic.ir/fa/news/news-imported-4593 تاریخ جنگ تحمیلی، روزشمار آغاز تهاجم زمینی عراق به ایران، سامانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات].</ref> اما با مقاومت مردم در ۱۵ کیلومتری شهر در منطقه دب حردان متوقف شد.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق‌نیوز، ناشناخته‌های خوزستان].</ref> نیروهای ایران، در چندین عملیات از جمله [[عملیات بیت‌المقدس]]، [[طریق‌القدس]] و عملیات شکست حصر سوسنگرد محاصره اهواز را شکستند.<ref>[http://sahadem.aja.ir/Portal/Home/ سایت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، عملیات‌های سال اول و دوم جنگ].</ref> | ||
در جنگ عراق علیه ایران سامان‌دهی نیروهای اعزامی ایران و انتقال آنان به خطوط مقدم در اهواز انجام می‌شد. بیشترین حملات هوایی، موشکی و خمپاره‌ای عراق نیز علیه این شهر صورت گرفت که منجر به خسارت‌ها و آسیب‌های فراوانی به اهواز شد.<ref> [https://www.m،%۲۰https://www.mashreghnews.ir/news/397677ashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز]. </ref> تعداد شهدای اهواز و استان خوزستان در دوران هشت‌ساله جنگ بیش از ۲۱ هزار نفر اعلام شده است.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/511731 سایت خبری مشرق‌نیوز]. </ref> | در جنگ عراق علیه ایران سامان‌دهی نیروهای اعزامی [[ایران]] و انتقال آنان به خطوط مقدم در اهواز انجام می‌شد. بیشترین حملات هوایی، موشکی و خمپاره‌ای [[عراق]] نیز علیه این شهر صورت گرفت که منجر به خسارت‌ها و آسیب‌های فراوانی به اهواز شد.<ref> [https://www.m،%۲۰https://www.mashreghnews.ir/news/397677ashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز]. </ref> تعداد شهدای اهواز و استان خوزستان در دوران هشت‌ساله جنگ بیش از ۲۱ هزار نفر اعلام شده است.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/511731 سایت خبری مشرق‌نیوز]. </ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۰: | ||
* مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علی‌نقی منزوی، تهران، کومش، ۱۳۸۵ش. | * مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علی‌نقی منزوی، تهران، کومش، ۱۳۸۵ش. | ||
* نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش. | * نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش. | ||
*نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهمالسلام، چاپ اول، ۱۴۰۸ق. | * نوری، میرزا حسین، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسه آل البیت علیهمالسلام، چاپ اول، ۱۴۰۸ق. | ||
* هدایت‌پناه، محمدرضا و قاسم خانجانی، «[http://ensani.ir/fa/article/366979 مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن‌های دوم و سوم هجری]»، تاریخ اسلام، شماره چهارم، زمستان ۹۵. | * هدایت‌پناه، محمدرضا و قاسم خانجانی، «[http://ensani.ir/fa/article/366979 مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن‌های دوم و سوم هجری]»، تاریخ اسلام، شماره چهارم، زمستان ۹۵. | ||
* همدانی، علی کرم، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران، مرکز دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۰ش. | * همدانی، علی کرم، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران، مرکز دایرة المعارف اسلامی، ۱۳۸۰ش. | ||