پرش به محتوا

اهواز: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲ ژانویهٔ ۲۰۱۸
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۸: خط ۳۸:
اهواز در زمان خلافت [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] و مقارن با حکومت [[یزدگرد]] (۶۳۲–۶۵۲م، [[۱۱ هجری قمری|۱۱ –۳۱ق]]) آخرین پادشاه [[ساسانی|ساسانیان]]، توسط [[مسلمان|مسلمانان]] فتح شد. فرماندهی سپاه مسلمین را [[حرقوص بن زهیر]]<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۵۵۰.</ref> یا [[ابو موسی اشعری]]<ref>قمی، تاریخ قم، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ ابن العربی، تاریخ مختصر الدول، ۱۹۹۲ ق، ص۱۰۱؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۲۴۳.</ref> به عهده داشت. در منابع تاریخی جزئیات فتح اهواز آمده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۳؛ بلعمی، تاریخ‌نامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۵۰۱؛ مجهول، مجمل التواریخ و القصص، بیروت، ص۲۷۶؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ ق، ج۲، ص۵۲۶، ابن کثیر؛ البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ ق، ج۷، ص۸۲؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ ق، ج۲، ص۵۵۰؛ قمی، تاریخ قم،۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ ابن العربی، تاریخ مختصر الدول، ۱۹۹۲م، ص۱۰۰.</ref>
اهواز در زمان خلافت [[عمر بن خطاب|خلیفه دوم]] و مقارن با حکومت [[یزدگرد]] (۶۳۲–۶۵۲م، [[۱۱ هجری قمری|۱۱ –۳۱ق]]) آخرین پادشاه [[ساسانی|ساسانیان]]، توسط [[مسلمان|مسلمانان]] فتح شد. فرماندهی سپاه مسلمین را [[حرقوص بن زهیر]]<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۵۵۰.</ref> یا [[ابو موسی اشعری]]<ref>قمی، تاریخ قم، ۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ ابن العربی، تاریخ مختصر الدول، ۱۹۹۲ ق، ص۱۰۱؛ بلاذری، فتوح البلدان، ۱۹۸۸م، ص۲۴۳.</ref> به عهده داشت. در منابع تاریخی جزئیات فتح اهواز آمده است.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۳؛ بلعمی، تاریخ‌نامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۵۰۱؛ مجهول، مجمل التواریخ و القصص، بیروت، ص۲۷۶؛ ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ ق، ج۲، ص۵۲۶، ابن کثیر؛ البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ ق، ج۷، ص۸۲؛ ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ۱۴۰۸ ق، ج۲، ص۵۵۰؛ قمی، تاریخ قم،۱۳۶۱ش، ص۲۹۵؛ ابن العربی، تاریخ مختصر الدول، ۱۹۹۲م، ص۱۰۰.</ref>


درباره زمان دقیق فتح اهواز توسط [[مسلمانان]]، اختلافاتی در منابع وجود دارد. منابع این اختلاف را از سال ۱۶ق تا ۲۳ق ذکر کرده‌ و فتح اهواز را در سال‌های ۱۶،<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ ق، ج۷، ص۸۲.</ref>۱۷،<ref> ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ ق، ج۲، ص۵۲۶.</ref>۱۸،<ref> ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ ق، ج۷، ص۲۶۹.</ref>۱۹، <ref>بلعمی، تاریخ‌نامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۵۰۱.</ref>۲۰، <ref>مجهول، مجمل التواریخ و القصص، بیروت، ص۲۷۶.</ref> و ۲۳ق،<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۳.</ref> دانسته‌اند.
درباره زمان دقیق فتح اهواز توسط [[مسلمانان]]، اختلافاتی در منابع وجود دارد. منابع این اختلاف را از سال ۱۶ق تا ۲۳ق ذکر کرده‌ و فتح اهواز را در سال‌های ۱۶،<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ ق، ج۷، ص۸۲.</ref>۱۷،<ref> ابن اثیر، الکامل، ۱۳۸۵ ق، ج۲، ص۵۲۶.</ref>۱۸،<ref> ابن حجر عسقلانی، الاصابه، ۱۴۱۵ ق، ج۷، ص۲۶۹.</ref>۱۹،<ref>بلعمی، تاریخ‌نامه طبری، ۱۳۷۳ش، ج۳، ص۵۰۱.</ref>۲۰،<ref>مجهول، مجمل التواریخ و القصص، بیروت، ص۲۷۶.</ref> و ۲۳ق،<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۲۳.</ref> دانسته‌اند.


==تشیع در اهواز==
==تشیع در اهواز==
تشیع در اهواز به قدمت تشیع در قم بوده است و ارتباط این دو شهر در منابع روایی و رجالی شیعه قابل اثبات است.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، 1387ش، ص۱۹۲.</ref> نفوذ [[تشیع]] در اهواز، به سبب کارگزارن معروف و مهاجرت قبایل و خاندان‌های شیعی و پیوند نزدیک این شهر با کوفه و رفت‌وآمد ساکنان آن به اهواز، از [[قرن اول هجری قمری|قرن اول هجری]] شکل‌ گرفته است.
تشیع در اهواز به قدمت تشیع در قم بوده است و ارتباط این دو شهر در منابع روایی و رجالی شیعه قابل اثبات است.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۲.</ref> نفوذ [[تشیع]] در اهواز، به سبب کارگزارن معروف و مهاجرت قبایل و خاندان‌های شیعی و پیوند نزدیک این شهر با کوفه و رفت‌وآمد ساکنان آن به اهواز، از [[قرن اول هجری قمری|قرن اول هجری]] شکل‌ گرفته است.


==== کارگزاران معروف ====
==== کارگزاران معروف ====
[[عبدالله بن عباس]]، از سوی [[امام علی]](ع)، والی [[بصره]] و نواحی شرقی، از جمله اهواز بود<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۵۲.</ref> همچنین [[رفاعه بن شداد]]، قاضی منصوب امام علی در این شهر بود.<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ۱۹۶۳م، ج۱، ص۲۲۷ و ج۲، ص۱۷۶.</ref>
[[عبدالله بن عباس]]، از سوی [[امام علی]](ع)، والی [[بصره]] و نواحی شرقی، از جمله اهواز بود<ref>دینوری، الأخبار الطوال، ۱۳۶۸ش، ص۱۵۲.</ref> همچنین [[رفاعه بن شداد]]، قاضی منصوب امام علی در این شهر بود.<ref>قاضی نعمان، دعائم الاسلام، ۱۹۶۳م، ج۱، ص۲۲۷ و ج۲، ص۱۷۶.</ref>


در اوائل قرن دوم، [[سلیمان بن حبیب بن مهلب]]، کارگزار اهواز شد. او در زمان [[مروان حمار]] به‌ طرفداری از [[عباسیان]] در اهواز قیام کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۳۴۱.</ref>
در اوائل قرن دوم، [[سلیمان بن حبیب بن مهلب]]، کارگزار اهواز شد. او در زمان [[مروان حمار]] به‌ طرفداری از [[عباسیان]] در اهواز قیام کرد.<ref>یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، ج۲، ص۳۴۱.</ref>


از دیگر کارگزاران معروف این شهر، یکی از شیعیان، به نام [[عبدالله بن نجاشی]] از قبیله [[بنی اسد]] بود که از سوی منصور حاکم اهواز شد. {{یادداشت|وی در زمان حاکمیت بر اهواز نامه‌ای به امام صادق (ع) نوشت و در آن مسائلی پرسید و امام پاسخ او را داد. این پاسخ امام، در منابع با عنوان الرساله الاهوازیه یا رساله عبدالله بن نجاشی شهرت یافته است.}}
از دیگر کارگزاران معروف این شهر، یکی از شیعیان، به نام [[عبدالله بن نجاشی]] از قبیله [[بنی اسد]] بود که از سوی منصور حاکم اهواز شد. {{یادداشت|وی در زمان حاکمیت بر اهواز نامه‌ای به امام صادق(ع) نوشت و در آن مسائلی پرسید و امام پاسخ او را داد. این پاسخ امام، در منابع با عنوان الرساله الاهوازیه یا رساله عبدالله بن نجاشی شهرت یافته است.}}


====خاندان‌ها، قبایل و حکومت‌ها====
====خاندان‌ها، قبایل و حکومت‌ها====
خط ۵۶: خط ۵۶:
برخی از اصحاب و وکلای ائمه(ع) دراهواز زندگی می‌کردند. تعدادی از آنان، از مؤلفان شیعی در قرن دوم و سوم محسوب می‌شدند؛ از جمله:
برخی از اصحاب و وکلای ائمه(ع) دراهواز زندگی می‌کردند. تعدادی از آنان، از مؤلفان شیعی در قرن دوم و سوم محسوب می‌شدند؛ از جمله:
* [[محمد بن مخلد اهوازی]]. از اصحاب و راویان امام جعفر صادق(ع).<ref> کلینی، الکافی،۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۵۰.</ref>
* [[محمد بن مخلد اهوازی]]. از اصحاب و راویان امام جعفر صادق(ع).<ref> کلینی، الکافی،۱۴۰۷ق، ج۷، ص۵۵۰.</ref>
* [[عبدالله بن محمد اهوازی]]، از اصحاب موسی بن جعفر (ع).<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۲۷.</ref>
* [[عبدالله بن محمد اهوازی]]، از اصحاب موسی بن جعفر(ع).<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۲۷.</ref>
* [[فضال بن ایوب ازدی اهوازی]]، از اصحاب امام کاظم (ع) و امام رضا (ع).<ref>ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۷۱.</ref>
* [[فضال بن ایوب ازدی اهوازی]]، از اصحاب امام کاظم(ع) و امام رضا(ع).<ref>ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۷۱.</ref>
* [[عبدالله بن محمد بن حصین حصینی عبدی]] (عبدالقیسی)، از اصحاب امام رضا(ع).<ref>نجاشی، رجال نجاشی،۱۳۶۵ش، ص۲۲۷؛ حلی، رجال حلی، ۱۴۱۱ ق، ص۱۰۹.</ref>
* [[عبدالله بن محمد بن حصین حصینی عبدی]] (عبدالقیسی)، از اصحاب امام رضا(ع).<ref>نجاشی، رجال نجاشی،۱۳۶۵ش، ص۲۲۷؛ حلی، رجال حلی، ۱۴۱۱ ق، ص۱۰۹.</ref>
* [[احمد بن محمد بن موسی بن هارون الصلت اهوازی]].<ref>، طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ ق، ص۳۴-۵۸.</ref>
* [[احمد بن محمد بن موسی بن هارون الصلت اهوازی]].<ref>، طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ ق، ص۳۴-۵۸.</ref>
* [[حسن بن سعید بن حماد اهوازی]]؛ از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و امام هادی(ع).<ref>کشی، رجال کشی، ۱۴۰۹ق، ص۹۴.</ref> برقی در کتاب خود او را از اصحاب امام سجاد معرفی می نماید<ref> برقی، رجال برقی، ۱۳۴۲ش، ص۵۴.</ref>
* [[حسن بن سعید بن حماد اهوازی]]؛ از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و امام هادی(ع).<ref>کشی، رجال کشی، ۱۴۰۹ق، ص۹۴.</ref> برقی در کتاب خود او را از اصحاب امام سجاد معرفی می‌نماید<ref> برقی، رجال برقی، ۱۳۴۲ش، ص۵۴.</ref>
* [[حسین بن سعید بن حماد اهوازی]]؛ از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و امام هادی(ع).<ref> کشی، رجال کشی، ۱۴۰۹ق، ص۹۴.</ref> برقی در کتاب خود او را از اصحاب امام سجاد(ع) معرفی می نماید<ref> برقی، رجال برقی، ۱۳۴۲ش، ص۵۴.</ref>
* [[حسین بن سعید بن حماد اهوازی]]؛ از اصحاب امام رضا(ع) و امام جواد(ع) و امام هادی(ع).<ref> کشی، رجال کشی، ۱۴۰۹ق، ص۹۴.</ref> برقی در کتاب خود او را از اصحاب امام سجاد(ع) معرفی می‌نماید<ref> برقی، رجال برقی، ۱۳۴۲ش، ص۵۴.</ref>
* [[جعفر بن یحیی بن سعد الاحول]]، از اصحاب امام جواد(ع) است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۴۸۰.</ref>
* [[جعفر بن یحیی بن سعد الاحول]]، از اصحاب امام جواد(ع) است.<ref>طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۴۸۰.</ref>
* [[حمدان بن ابراهیم حصینی]]. از اصحاب امام جواد(ع).<ref>طوسی، رجال طوسی،۱۳۷۳ش، ص۳۵۶.</ref>
* [[حمدان بن ابراهیم حصینی]]. از اصحاب امام جواد(ع).<ref>طوسی، رجال طوسی،۱۳۷۳ش، ص۳۵۶.</ref>
* [[علی بن مهزیار اهوازی]]، از اصحاب امام جواد (ع) و امام هادی (ع) و امام حسن عسکری (ع).<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۳؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۸؛ طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ ق، ص۲۶۵، ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۵۱. </ref>
* [[علی بن مهزیار اهوازی]]، از اصحاب امام جواد(ع) و امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع).<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۳؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۸؛ طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ ق، ص۲۶۵، ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۵۱. </ref>
* [[محمد بن ابراهیم حصینی اهوازی]].<ref>کشی، رجال کشی، ۱۴۰۹ق، ص۵۶۳.</ref>
* [[محمد بن ابراهیم حصینی اهوازی]].<ref>کشی، رجال کشی، ۱۴۰۹ق، ص۵۶۳.</ref>
* [[محمد بن جعفر بن عنبسه حداد]] معروف به ابن رویده.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۷۶.</ref>
* [[محمد بن جعفر بن عنبسه حداد]] معروف به ابن رویده.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۳۷۶.</ref>
خط ۷۹: خط ۷۹:
===مرکز علمی در اهواز===
===مرکز علمی در اهواز===
مکتب علمی اهواز را در کنار حوزه‌های علمی [[کوفه]] و [[قم]] از نخستین حوزه‌ها و پر رونق‌ترین آنان در قرون نخستین دانسته‌اند که موارد ذیل به عنوان شواهدی بر این مدعا ذکر شده است:
مکتب علمی اهواز را در کنار حوزه‌های علمی [[کوفه]] و [[قم]] از نخستین حوزه‌ها و پر رونق‌ترین آنان در قرون نخستین دانسته‌اند که موارد ذیل به عنوان شواهدی بر این مدعا ذکر شده است:
# رفت‌وآمد بین علمای این شهر با قم و کوفه و مراودات علمی بین آن‌ها، همچون [[آل مهزیار]] و [[خاندان اشعری]] و اعتماد کامل مشایخ قمی و نقل احادیث از ایشان.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، 1387ش، ص۱۹۲.</ref>
# رفت‌وآمد بین علمای این شهر با قم و کوفه و مراودات علمی بین آن‌ها، همچون [[آل مهزیار]] و [[خاندان اشعری]] و اعتماد کامل مشایخ قمی و نقل احادیث از ایشان.<ref>جعفریان، اطلس شیعه، ۱۳۸۷ش، ص۱۹۲.</ref>
# حضور برخی از اصحاب و وکلای خاص امامان در این شهر.
# حضور برخی از اصحاب و وکلای خاص امامان در این شهر.
# میراث علمی به جای مانده از محدثان، فقها و دانشمندان اهوازی در مهم‌ترین کتب حدیثی، از جمله [[کتب اربعه]] و قرار گرفتن به عنوان مرجع و منبع مهم و مورد اعتماد علمای امامیه در طول تاریخ.
# میراث علمی به جای مانده از محدثان، فقها و دانشمندان اهوازی در مهم‌ترین کتب حدیثی، از جمله [[کتب اربعه]] و قرار گرفتن به عنوان مرجع و منبع مهم و مورد اعتماد علمای امامیه در طول تاریخ.
خط ۸۵: خط ۸۵:


== آرامگاه علی بن مهزیار ==
== آرامگاه علی بن مهزیار ==
از آثار مذهبی، تاریخی و گردشگری شهر اهواز آرامگاه [[علی بن مهزیار اهوازی]] است، او از فقیهان و دانشمندان بزرگ [[تشیع|شیعه]] و از اصحاب نزدیک [[امام رضا]] (ع)، [[امام جواد]] (ع)، [[امام هادی]] (ع) و [[امام حسن عسکری]] (ع) بوده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۳؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۸؛ طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۵؛ ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۵۱ .</ref> این بنا که در منطقه قدیمی شهر واقع شده و تغییرات و تعمیرات فراوانی در گذشت زمان بر روی آن صورت گرفته است.
از آثار مذهبی، تاریخی و گردشگری شهر اهواز آرامگاه [[علی بن مهزیار اهوازی]] است، او از فقیهان و دانشمندان بزرگ [[تشیع|شیعه]] و از اصحاب نزدیک [[امام رضا]](ع)، [[امام جواد]](ع)، [[امام هادی]](ع) و [[امام حسن عسکری]](ع) بوده است.<ref>نجاشی، رجال نجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۲۵۳؛ طوسی، رجال طوسی، ۱۳۷۳ش، ص۳۸۸؛ طوسی، فهرست طوسی، ۱۴۲۰ق، ص۲۶۵؛ ابن داود، رجال ابن داود، ۱۳۴۲ش، ص۲۵۱.</ref> این بنا که در منطقه قدیمی شهر واقع شده و تغییرات و تعمیرات فراوانی در گذشت زمان بر روی آن صورت گرفته است.


==اهواز و انقلاب اسلامی==
==اهواز و انقلاب اسلامی==
برخی از عالمان اهوازی مانند آیت‌الله میر سید علی بهبهانی، آیت‌الله سید مرتضی علم الهدی، [[ابوالقاسم خزعلی|آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی]]، آیت‌الله موسوی جزایری و آیت‌الله سید علی شفیعی در انقلاب اسلامی ایران فعال بودند. همچنین انجمن‌های مختلفی چون مرکز القرآن، انجمن دانشوران، انجمن موحدین و انجمن دین و دانش برای مبارزه با حکومت شاه فعالیت می‌کردند.<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: انقلاب اسلامی در اهواز، ج۱، ص۲۳۶ و ص۳۷۳ تا ۴۶۴ و ج۲، ص۵۰ .</ref>
برخی از عالمان اهوازی مانند آیت‌الله میر سید علی بهبهانی، آیت‌الله سید مرتضی علم الهدی، [[ابوالقاسم خزعلی|آیت‌الله ابوالقاسم خزعلی]]، آیت‌الله موسوی جزایری و آیت‌الله سید علی شفیعی در انقلاب اسلامی ایران فعال بودند. همچنین انجمن‌های مختلفی چون مرکز القرآن، انجمن دانشوران، انجمن موحدین و انجمن دین و دانش برای مبارزه با حکومت شاه فعالیت می‌کردند.<ref> برای اطلاعات بیشتر رجوع کنید به: انقلاب اسلامی در اهواز، ج۱، ص۲۳۶ و ص۳۷۳ تا ۴۶۴ و ج۲، ص۵۰.</ref>


بعد از پیروزی انقلاب، در شهریور [[سال ۱۳۵۹ هجری شمسی|سال ۱۳۵۹ش]]، جنگ [[عراق علیه ایران]] آغاز شد. [[عراق]] با پیشروی در خاک ایران و گرفتن شهرهای [[خرمشهر]]، [[بستان]]، [[هویزه]] و [[سوسنگرد]]، خود را به نزدیکی اهواز رساند <ref>[https://www.tic.ir/fa/news/news-imported-4593 تاریخ جنگ تحمیلی، روز شمار آغاز تهاجم زمینی عراق به ایران، سامانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات].</ref> اما با مقاومت مردم در ۱۵ کیلومتری شهر در منطقه دب حردان متوقف شد.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز، ناشناخته های خوزستان].</ref> نیروهای ایران، در چندین عملیات از جمله [[عملیات بیت‌المقدس]]، [[طریق‌القدس]]، عملیات شکست حصر سوسنگرد محاصره شهر اهواز را شکستند.<ref>[http://sahadem.aja.ir/Portal/Home/ سایت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، عملیات‌های سال اول و دوم جنگ].</ref>
بعد از پیروزی انقلاب، در شهریور [[سال ۱۳۵۹ هجری شمسی|سال ۱۳۵۹ش]]، جنگ [[عراق علیه ایران]] آغاز شد. [[عراق]] با پیشروی در خاک ایران و گرفتن شهرهای [[خرمشهر]]، [[بستان]]، [[هویزه]] و [[سوسنگرد]]، خود را به نزدیکی اهواز رساند<ref>[https://www.tic.ir/fa/news/news-imported-4593 تاریخ جنگ تحمیلی، روز شمار آغاز تهاجم زمینی عراق به ایران، سامانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات].</ref> اما با مقاومت مردم در ۱۵ کیلومتری شهر در منطقه دب حردان متوقف شد.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز، ناشناخته‌های خوزستان].</ref> نیروهای ایران، در چندین عملیات از جمله [[عملیات بیت‌المقدس]]، [[طریق‌القدس]]، عملیات شکست حصر سوسنگرد محاصره شهر اهواز را شکستند.<ref>[http://sahadem.aja.ir/Portal/Home/ سایت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، عملیات‌های سال اول و دوم جنگ].</ref>


در جنگ عراق علیه ایران سامان‌دهی نیروهای اعزامی ایران و انتقال آنان به خطوط مقدم در اهواز انجام می‌شد. بیشترین حملات هوایی، موشکی و خمپاره‌ای عراق نیز علیه این شهر صورت گرفت که در پی این حملات خسارت‌ها و آسیب‌های فراوانی به شهر وارد شد.<ref> [https://www.m،%20https://www.mashreghnews.ir/news/397677ashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز]. </ref> تعداد شهدای اهواز و استان خوزستان در طول هشت سال دفاع مقدس، بیش از ۲۱ هزار نفر اعلام شده است.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/511731 سایت خبری مشرق نیوز]. </ref>
در جنگ عراق علیه ایران سامان‌دهی نیروهای اعزامی ایران و انتقال آنان به خطوط مقدم در اهواز انجام می‌شد. بیشترین حملات هوایی، موشکی و خمپاره‌ای عراق نیز علیه این شهر صورت گرفت که در پی این حملات خسارت‌ها و آسیب‌های فراوانی به شهر وارد شد.<ref> [https://www.m،%۲۰https://www.mashreghnews.ir/news/397677ashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز]. </ref> تعداد شهدای اهواز و استان خوزستان در طول هشت سال دفاع مقدس، بیش از ۲۱ هزار نفر اعلام شده است.<ref> [https://www.mashreghnews.ir/news/511731 سایت خبری مشرق نیوز]. </ref>


==پانویس==
==پانویس==
خط ۹۹: خط ۹۹:
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابن اثیر، أبوالحسن علی بن ابی الكرم،‏ الکامل، بیروت، دار صادر، ۱۳۸۵ ق.
* ابن اثیر، أبوالحسن علی بن ابی الکرم، الکامل، بیروت،‌دار صادر، ۱۳۸۵ ق.
* ابن الفقیه، احمد بن محمد، كتاب البلدان، تحقیق یوسف الهادی، بیروت، عالم الكتب، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
* ابن الفقیه، احمد بن محمد، کتاب البلدان، تحقیق یوسف الهادی، بیروت، عالم الکتب، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالكتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، تحقیق عادل احمد عبد الموجود و علی محمد معوض، بیروت، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق.
* ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، تحقیق خلیل شحادة، بیروت، دار الفكر،چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، تحقیق خلیل شحادة، بیروت،‌دار الفکر،چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه، ، بیروت، دار الفكر، ۱۴۰۷ق.
* ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایه و النهایه،، بیروت،‌دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
* بارتولد،واسیلی ولادمیروویچ، تذکره جغرافیای تاریخ ایران، تهران، ۱۳۷۳ش.
* بارتولد،واسیلی ولادمیروویچ، تذکره جغرافیای تاریخ ایران، تهران، ۱۳۷۳ش.
* برقی، احمد بن محمد، رجال برقی، تحقیق حسن مصطفوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران‏، چاپ اول، ۱۳۴۲ش.
* برقی، احمد بن محمد، رجال برقی، تحقیق حسن مصطفوی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش.
* بلاذری، أحمد بن یحیی، فتوح البلدان، بیروت، دار و مكتبة الهلال، ۱۹۸۸ق.
* بلاذری، أحمد بن یحیی، فتوح البلدان، بیروت،‌دار و مکتبة الهلال، ۱۹۸۸ق.
* بلعمی، تاریخنامه طبری، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
* بلعمی، تاریخنامه طبری، تحقیق محمد روشن، تهران، البرز، چاپ سوم، ۱۳۷۳ش.
* جعفریان، رسول، اطلس شیعه، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۷ش.
* جعفریان، رسول، اطلس شیعه، تهران، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح، ۱۳۸۷ش.
* حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله، جغرافیای حافظ ابرو، تحقیق صادق سجادی، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب (آیینه میراث،)،۱۳۸۷ش.
* حافظ ابرو، شهاب الدین عبدالله، جغرافیای حافظ ابرو، تحقیق صادق سجادی، تهران، دفتر نشر میراث مکتوب (آیینه میراث،)،۱۳۸۷ش.
* حلی، حسن بن علی بن داود، رجال ابن داود، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش.
* حلی، حسن بن علی بن داود، رجال ابن داود، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۴۲ش.
* حلی، حسن بن یوسف‏، رجال حلی، تحقیق محمدصادق ‏بحرالعلوم، نجف، دار الذخائر، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
* حلی، حسن بن یوسف، رجال حلی، تحقیق محمدصادق بحرالعلوم، نجف،‌ دار الذخائر، چاپ دوم، ۱۴۱۱ق.
* حمزه اصفهانی، حمزه بن حسن، تارخ سنی ملوک الارض و الانبیا، ص۴۰، بیروت، دار مکتبه الحیاه، بی‌تا
* حمزه اصفهانی، حمزه بن حسن، تارخ سنی ملوک الارض و الانبیا، ص۴۰، بیروت،‌ دار مکتبه الحیاه، بی‌تا
* دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، الأخبار الطوال، تحقیق عبد المنعم عامر، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
* دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، الأخبار الطوال، تحقیق عبد المنعم عامر، قم، منشورات الرضی، ۱۳۶۸ش.
* [http://stats.ahvaz.ir/ سامانه اطلاعات و آمار شهرداری اهواز، تاریخ بازدید: 2 آبان 1396]
* [http://stats.ahvaz.ir/ سامانه اطلاعات و آمار شهرداری اهواز، تاریخ بازدید: ۲ آبان ۱۳۹۶]
* [https://www.tic.ir/fa/news/news-imported-4593 سامانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تاریخ جنگ تحمیلی، روز شمار آغاز تهاجم زمینی عراق به ایران]، تاریخ انتشار: 31 شهریور 1389، تاریخ بازدید: 12 آبان 1396.
* [https://www.tic.ir/fa/news/news-imported-4593 سامانه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، تاریخ جنگ تحمیلی، روز شمار آغاز تهاجم زمینی عراق به ایران]، تاریخ انتشار: ۳۱ شهریور ۱۳۸۹، تاریخ بازدید: ۱۲ آبان ۱۳۹۶.
* [http://www.irna.ir/fa/News/82215621 سایت خبری ایرنا، اهواز تیراژه اقوام]، تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۳ آبان ۱۳۹۶
* [http://www.irna.ir/fa/News/82215621 سایت خبری ایرنا، اهواز تیراژه اقوام]، تاریخ انتشار: ۱۳ شهریور ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۳ آبان ۱۳۹۶
* [https://www.mashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز، ناشناخته های خوزستان]، کد خبر 397677، تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۳۹۳، تاریخ بازدید: 13 آبان 1396.
* [https://www.mashreghnews.ir/news/397677 سایت خبری مشرق نیوز، ناشناخته‌های خوزستان]، کد خبر ۳۹۷۶۷۷، تاریخ انتشار: ۲۳ اسفند ۱۳۹۳، تاریخ بازدید: ۱۳ آبان ۱۳۹۶.
* [http://sahadem.aja.ir/Portal/Home سایت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس، عملیات‌های سال اول و دوم]. تاریخ بازدید: 10 آبان 1396.
* [http://sahadem.aja.ir/Portal/Home سایت سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، عملیات‌های سال اول و دوم]. تاریخ بازدید: ۱۰ آبان ۱۳۹۶.
* سمعانی، أبو سعید عبد الكریم بن محمد، الأنساب، تحقیق عبد الرحمن بن یحیی المعلمی الیمانی، حیدر آباد، مجلس دائرة المعارف العثمانیة، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.
* سمعانی، أبو سعید عبد الکریم بن محمد، الأنساب، تحقیق عبد الرحمن بن یحیی المعلمی الیمانی، حیدر آباد، مجلس دائرةالمعارف العثمانیة، چاپ اول، ۱۳۸۲ق.
* شوشتری، علی محمد امام، تاریخ جغرافیای خوزستان، تهران، امیرکبیر، ۱۳۳۱ش.
* شوشتری، علی محمد امام، تاریخ جغرافیای خوزستان، تهران، امیرکبیر، ۱۳۳۱ش.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم ، بیروت، دار التراث ، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری، تحقیق محمد أبو الفضل ابراهیم، بیروت،‌ دار التراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
* طوسی، محمد بن حسن، ‏فهرست كتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، تحقیق عبدالعزیز طباطبائی، قم، مکتبه المحقق طباطبایی، ۱۴۲۰ق.
* طوسی، محمد بن حسن، فهرست کتب الشیعة و أصولهم و أسماء المصنّفین و أصحاب الأصول، تحقیق عبدالعزیز طباطبائی، قم، مکتبه المحقق طباطبایی، ۱۴۲۰ق.
* طوسی، رجال طوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامع، ۱۳۷۳ش
* طوسی، رجال طوسی، تحقیق جواد قیومی اصفهانی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامع، ۱۳۷۳ش.
* عرفان منش، جلیل، جغرافیای تاریخی حرکت امام رضا (ع) از مدینه تا مرو، مشهد، بنیاد پژوهش های اسلامی، ۱۳۸۲ش
* عرفان منش، جلیل، جغرافیای تاریخی حرکت امام رضا(ع) از مدینه تا مرو، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، ۱۳۸۲ش.
* علم، محمد رضا، انقلاب اسلامی در اهواز، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش.
* علم، محمد رضا، انقلاب اسلامی در اهواز، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۶ش.
* قاضی نعمان، محمد بن نعمان، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام عن اهل بیت رسول الله (ص)، تحقیق آصف بن علی اصغر فیضی، قاهره، مؤسسه آل البیت، ۱۹۶۳م.
* قاضی نعمان، محمد بن نعمان، دعائم الاسلام و ذکر الحلال و الحرام و القضایا و الاحکام عن اهل بیت رسول الله(ص)، تحقیق آصف بن علی اصغر فیضی، قاهره، مؤسسه آل البیت، ۱۹۶۳م.
* قمی، حسن بن محمد، ترجمه حسن بن علی بن حسن عبد الملك، تحقیق سید جلال الدین تهرانی، تهران، توس، ۱۳۶۱ش‏
* قمی، حسن بن محمد، ترجمه حسن بن علی بن حسن عبد الملک، تحقیق سید جلال‌الدین تهرانی، تهران، توس، ۱۳۶۱ش
* کشی، محمد بن عمر، رجال الكشی- إختیار معرفة الرجال‏، تحقیق حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
* کشی، محمد بن عمر، رجال الکشی- إختیار معرفة الرجال، تحقیق حسن مصطفوی، مشهد، مؤسسه نشر دانشگاه مشهد، چاپ اول، ۱۴۰۹ق.
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق
* کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۹ق
* مجهول (نوشته در ۵۲۰)، مجمل التواریخ و القصص، تحقیق ملك الشعراء بهار، تهران، كلاله خاور، بی‌تا.
* مجهول (نوشته در ۵۲۰)، مجمل التواریخ و القصص، تحقیق ملک الشعراء بهار، تهران، کلاله خاور، بی‌تا.
* مجهول، تاریخ سیستان، تحقیق ملك الشعرای بهار، تهران، كلاله خاور، چ دوم، ۱۳۶۶ش.
* مجهول، تاریخ سیستان، تحقیق ملک الشعرای بهار، تهران، کلاله خاور، چ دوم، ۱۳۶۶ش.
* مستوفی، حمد الله بن ابی بكر، تاریخ گزیده، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر كبیر، چاپ سوم، ۱۳۶۴ش.
* مستوفی، حمد الله بن ابی بکر، تاریخ گزیده، تحقیق عبد الحسین نوایی، تهران، امیر کبیر، چاپ سوم، ۱۳۶۴ش.
* مستوفی، حمدالله، نزهه القلوب، تصحیح گای لیسترانج، تهران، دنیای کتاب، چاپ یکم: ۱۳۶۲ش.
* مستوفی، حمدالله، نزهه القلوب، تصحیح گای لیسترانج، تهران، دنیای کتاب، چاپ یکم: ۱۳۶۲ش.
* مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علیی نقی منزوی، تهران، کومش، ۱۳۸۵ش.
* مقدسی، محمد بن احمد، احسن التقاسیم، ترجمه علیی نقی منزوی، تهران، کومش، ۱۳۸۵ش.
* نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش‏.
* نجاشی، احمد بن علی، رجال نجاشی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، چاپ ششم، ۱۳۶۵ش.
* هدایت پناه، محمدرضا و قاسم خانجانی، «مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن های دوم و سوم هجری»، تاریخ اسلام، شماره چهارم، زمستان ۹۵.
* هدایت پناه، محمدرضا و قاسم خانجانی، «مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن‌های دوم و سوم هجری»، تاریخ اسلام، شماره چهارم، زمستان ۹۵.
* همدانی، علی کرم، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران، مرکز دائره المعارف اسلامی، ۱۳۸۰ش
* همدانی، علی کرم، دائره المعارف بزرگ اسلامی، ج۱، تهران، مرکز دائره المعارف اسلامی، ۱۳۸۰ش.
* یاقوت حموی، معجم البلدان، لبنان، بیروت، دارالصادر
* یاقوت حموی، معجم البلدان، لبنان، بیروت، دارالصادر.
* یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دارالصادر، بی‌تا
* یعقوبی، تاریخ یعقوبی، بیروت، دارالصادر، بی‌تا.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* سویلمی، محسنی، [https://ganj.irandoc.ac.ir/articles/526892 پیدایی و پاگیری تشیع در خوزستان در سه قرن نخست هجری]، کارشناسی ارشد، زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
* سویلمی، محسنی، [https://ganj.irandoc.ac.ir/articles/526892 پیدایی و پاگیری تشیع در خوزستان در سه قرن نخست هجری]، کارشناسی ارشد، زنجان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
* هدایت پناه، محمدرضا، قاسم خانجانی، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/177385 مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن های دوم و سوم هجری]، مجله تاریخ اسلام، سال چهارم، زمستان 95.
* هدایت پناه، محمدرضا، قاسم خانجانی، [https://www.cgie.org.ir/fa/news/177385 مناسبات فکری دو حوزه علمی تشیع قم و اهواز در قرن‌های دوم و سوم هجری]، مجله تاریخ اسلام، سال چهارم، زمستان ۹۵.


[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[رده:مقاله‌های با درجه اهمیت ج]]
[[رده:شهرهای تاریخی ایران]]
[[رده:شهرهای تاریخی ایران]]
[[رده:شهرهای شیعی ایران]]
[[رده:شهرهای شیعی ایران]]
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۵٬۹۹۳

ویرایش