confirmed، templateeditor
۱۲٬۲۱۴
ویرایش
سوره توبه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویکی سازی
جز (←منابع) |
جز (ویکی سازی) |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
'''سوره توبه''' یا '''برائت''' نهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مدنی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] دهم و یازدهم [[قرآن]] جای دارد. نام‌گذاری این سوره به نام توبه به دلیل سخن از توبه در آیات متعددی از آن است. نام برائت (بیزاری) نیز از [[آیه]] اول آن گرفته شده است. سوره توبه بدون «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز می‌شود و به [[اسلام|مسلمانان]] دستور می‌دهد با [[شرک|مشرکان]] قطع ارتباط کنند و به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور می‌دهد برای مشرکان [[طلب آمرزش]] نکند. در این سوره همچنین درباره [[جهاد]] با [[کفار]] و مشرکان و مسئله [[زکات]] سخن گفته شده است. در [[حدیث|روایات]] آمده است پیامبر(ص) ابلاغ این سوره به مشرکان را ابتدا به [[ابوبکر]] سپرد و سپس از او ستاند و به [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] واگذار کرد. | '''سوره توبه''' یا '''برائت''' نهمین [[سوره]] و از [[سوره‌های مکی و مدنی|سوره‌های مدنی قرآن]] است که در [[جزء (قرآن)|جزء]] دهم و یازدهم [[قرآن]] جای دارد. نام‌گذاری این سوره به نام توبه به دلیل سخن از توبه در آیات متعددی از آن است. نام برائت (بیزاری) نیز از [[آیه]] اول آن گرفته شده است. سوره توبه بدون «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز می‌شود و به [[اسلام|مسلمانان]] دستور می‌دهد با [[شرک|مشرکان]] قطع ارتباط کنند و به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] دستور می‌دهد برای مشرکان [[طلب آمرزش]] نکند. در این سوره همچنین درباره [[جهاد]] با [[کفار]] و مشرکان و مسئله [[زکات]] سخن گفته شده است. در [[حدیث|روایات]] آمده است پیامبر(ص) ابلاغ این سوره به مشرکان را ابتدا به [[ابوبکر]] سپرد و سپس از او ستاند و به [[امام علی علیه السلام|امام علی(ع)]] واگذار کرد. | ||
از آیات مشهور سوره توبه، [[آیه لاتحزن]]، [[آیه صادقین]]، [[آیه اذن]] و [[آیه نفر]] است. در سوره توبه همچنین به واقعه [[مسجد ضرار]]، [[غزوه حنین]] و سرپیچی برخی از [[غزوه | از آیات مشهور سوره توبه، [[آیه لاتحزن]]، [[آیه صادقین]]، [[آیه اذن]] و [[آیه نفر]] است. در سوره توبه همچنین به واقعه [[مسجد ضرار]]، [[غزوه حنین]] و سرپیچی برخی از [[غزوه تبوک]] اشاره شده است. در روایات آمده است اگر کسی [[سوره انفال]] و توبه را در هر ماه قرائت کند، هرگز [[نفاق]] وارد قلب او نمی‌شود و از [[شیعه|شيعيان]] امام علی(ع) خواهد بود. | ||
==معرفی== | ==معرفی== | ||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
===تنها سوره بدون بسم الله=== | ===تنها سوره بدون بسم الله=== | ||
این سوره برخلاف سوره‌های دیگر [[قرآن]] بدون | این سوره برخلاف سوره‌های دیگر [[قرآن]] بدون «[[بسم الله الرحمن الرحیم]]» شروع شده است. مفسران برای این موضوع چند دلیل گفته‌‌اند: | ||
* اين سوره به دنبال [[سوره انفال]] نازل شده و هر دو يک سوره به حساب می‌آيند.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۷۰ش، ج۹، ص۱۴۶.</ref> | * اين سوره به دنبال [[سوره انفال]] نازل شده و هر دو يک سوره به حساب می‌آيند.<ref>طباطبایی، الميزان، ۱۳۷۰ش، ج۹، ص۱۴۶.</ref> | ||
* | * «[[بسم الله الرحمن الرحیم|بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ]]» آیه رحمت و امان است، درحالیکه سوره برائت براى برداشتن امان و رفع آن است؛ به همین دلیل بسم الله در آغاز اين سوره نیامده است.<ref>ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۳۷۶ش، ج۹، ص۱۶۳.</ref> | ||
* در روایت [[ابن عباس]] آمده است [[عثمان]] گفت پیامبر درباره جای این دو سوره سخن نگفت و ما این دو را به این دلیل پشت سر هم آوردیم که هر دو در مدینه نازل شده بودند و موضوعشان یکی بود.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۵و۶.</ref>{{یادداشت|[[ابن عباس]] می‌گوید به [[عثمان]] گفتم چرا سوره برائت را كه از [[سوره‌های مئين|مئين]] است با سوره انفال كه از [[سوره های مثانى|مَثانى]] است هر دو را در میان هفت سوره [[سبع طوال|طِوال]] قرار داديد، و ميان آنها «بسم الله» ننوشتيد؟ عثمان گفت: شيوه [[پیامبر(ص)]] چنان بود كه چون آيات قرآن بر او [[نزول قرآن|نازل]] می‌شد به يكى از نويسندگان وحى می‌گفت: اين آيات را در فلان سوره بگذار، و سوره انفال از نخستين سوره‌هايى بود كه در [[مدينه]] نازل شد، و سوره برائت از آخرين سوره‌هايى بود كه در آن شهر نازل گشت، و چون داستان اين دو سوره شبيه به هم بود ما گمان كرديم كه سوره برائت دنباله سوره انفال است، و خود آن حضرت نيز تا روزى كه از دنيا رفت، در اين باره چيزى نفرمود؛ از اين رو ما اين سوره را در ضمن سبع طوال قرار داديم، و ميان آن دو «بسم الله» ننوشتيم (طبرسی، مجمع البيان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۵و۶).}} | * در روایت [[ابن عباس]] آمده است [[عثمان]] گفت پیامبر درباره جای این دو سوره سخن نگفت و ما این دو را به این دلیل پشت سر هم آوردیم که هر دو در مدینه نازل شده بودند و موضوعشان یکی بود.<ref>طبرسی، مجمع البيان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۵و۶.</ref>{{یادداشت|[[ابن عباس]] می‌گوید به [[عثمان]] گفتم چرا سوره برائت را كه از [[سوره‌های مئين|مئين]] است با سوره انفال كه از [[سوره های مثانى|مَثانى]] است هر دو را در میان هفت سوره [[سبع طوال|طِوال]] قرار داديد، و ميان آنها «بسم الله» ننوشتيد؟ عثمان گفت: شيوه [[پیامبر(ص)]] چنان بود كه چون آيات قرآن بر او [[نزول قرآن|نازل]] می‌شد به يكى از نويسندگان وحى می‌گفت: اين آيات را در فلان سوره بگذار، و سوره انفال از نخستين سوره‌هايى بود كه در [[مدينه]] نازل شد، و سوره برائت از آخرين سوره‌هايى بود كه در آن شهر نازل گشت، و چون داستان اين دو سوره شبيه به هم بود ما گمان كرديم كه سوره برائت دنباله سوره انفال است، و خود آن حضرت نيز تا روزى كه از دنيا رفت، در اين باره چيزى نفرمود؛ از اين رو ما اين سوره را در ضمن سبع طوال قرار داديم، و ميان آن دو «بسم الله» ننوشتيم (طبرسی، مجمع البيان، ۱۳۹۰ش، ج۱۱، ص۵و۶).}} | ||
از آنجا که به جز سوره‌ی توبه تمامی سوره‌های دیگر قرآن با «'''بسم الله الرحمن الرحیم'''» شروع شده وبسم الله در آغاز هر سوره اختصاص به همان سوره و غرض خاص مرتبط با همان سوره دارد. <ref>طباطبایی، المیزان،۱۳۹۳ق، نشر اعلمی بیروت، ج۱، ص۱۶</ref> {{یادداشت| أن الاغراض والمقاصد المحصلة من السور مختلفة ، وأن كل واحدة منها مسوقة لبيان معنى خاص ولغرض محصل لا تتم السورة إلا بتمامه ، وعلي هذا فالبسملة في مبتدإ كل سورة راجعة إلى الغرض الخاص من تلك السورة...المیزان،ج۱۷ ص۱۶ }}و به همین جهت به نظر برخی فقها {{یادداشت| الطباطبائي اليزدي، العروة الوثقى، ج۲، ص۵۰۳ }}اگر کسی در نماز پس از سوره حمد هر سوره‌ای را بخواهد بخواند باید بسم الله را به قصد همان سوره بگوید ازاین‌رو سوره توبه را نباید با بسم الله الرحمن الرحیم ( به قصد این که این بسم الله اختصاص به این سوره دارد)شروع کرد اما گفتن بسم الله الرحمن الرحیم در آغاز این سوره به صورتی که جزئی از این سوره محسوب نشود، مانعی ندارد. ونیز گفتن بسم الله الرحمن الرحیم برای خواندن آیات دیگر سوره توبه (هنگامی که سوره را از آغاز نمی خوانیم) جایز است.<ref>https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46495&mid=265879 | از آنجا که به جز سوره‌ی توبه تمامی سوره‌های دیگر قرآن با «'''[[بسم الله الرحمن الرحیم]]'''» شروع شده وبسم الله در آغاز هر سوره اختصاص به همان سوره و غرض خاص مرتبط با همان سوره دارد. <ref>طباطبایی، المیزان،۱۳۹۳ق، نشر اعلمی بیروت، ج۱، ص۱۶</ref> {{یادداشت| أن الاغراض والمقاصد المحصلة من السور مختلفة ، وأن كل واحدة منها مسوقة لبيان معنى خاص ولغرض محصل لا تتم السورة إلا بتمامه ، وعلي هذا فالبسملة في مبتدإ كل سورة راجعة إلى الغرض الخاص من تلك السورة...المیزان،ج۱۷ ص۱۶ }}و به همین جهت به نظر برخی فقها {{یادداشت| الطباطبائي اليزدي، العروة الوثقى، ج۲، ص۵۰۳ }}اگر کسی در [[نماز]] پس از [[سوره حمد]] هر سوره‌ای را بخواهد بخواند باید بسم الله را به قصد همان سوره بگوید ازاین‌رو سوره توبه را نباید با [[بسم الله الرحمن الرحیم]] ( به قصد این که این بسم الله اختصاص به این سوره دارد)شروع کرد اما گفتن بسم الله الرحمن الرحیم در آغاز این سوره به صورتی که جزئی از این سوره محسوب نشود، مانعی ندارد. ونیز گفتن بسم الله الرحمن الرحیم برای خواندن آیات دیگر سوره توبه (هنگامی که [[سوره]] را از آغاز نمی خوانیم) جایز است.<ref>https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46495&mid=265879 | ||
</ref> نکته دیگر این است که چون سوره توبه بدون بسم الله است بهتر است هنگام شروع با استعاذه وگفتن عباراتی مانند اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و مانند آن شروع به خواندن سوره کرد. | </ref> نکته دیگر این است که چون سوره توبه بدون بسم الله است بهتر است هنگام شروع با [[استعاذه]] وگفتن عباراتی مانند اعوذ بالله من الشیطان الرجیم و مانند آن شروع به خواندن سوره کرد. | ||
==محتوا== | ==محتوا== | ||
سوره توبه دستور برای قطع ارتباط با [[مشرک|مشرکان]] و [[منافق|منافقان]] است؛ ولی در عین حال راه [[توبه]] را برای آنان باز می‌گذارد. این سوره به [[مؤمن|مؤمنان]] دستور می‌دهد اگر خویشان مشرکی دارند از خویشی چشم بپوشند و به [[محمد(ص)|پیامبر]] فرمان می‌رسد که برای آنان طلب [[آمرزش طلبی|آمرزش]] نکند، همان‌گونه که [[حضرت ابراهیم | سوره توبه دستور برای قطع ارتباط با [[مشرک|مشرکان]] و [[منافق|منافقان]] است؛ ولی در عین حال راه [[توبه]] را برای آنان باز می‌گذارد. این سوره به [[مؤمن|مؤمنان]] دستور می‌دهد اگر خویشان مشرکی دارند از خویشی چشم بپوشند و به [[محمد(ص)|پیامبر]] فرمان می‌رسد که برای آنان طلب [[آمرزش طلبی|آمرزش]] نکند، همان‌گونه که [[حضرت ابراهیم]]، چون دانست پدرش بر راه راست نیست، از او [[تبری]] جُست. از مضامین دیگر این سوره اشاره به [[مسجد ضرار]] ساخته [[منافقان]] است آیات ۱۰۷ و ۱۰۸ این سوره در این باره نازل شده است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، ص۱۲۳۹ـ۱۲۳۸</ref> از دیگر موضوعات مطرح در این سوره، تخلف برخی از [[مسلمان]] از شرکت در [[جهاد]] و مسئله [[زکات]] است.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ۱۳۷۴ش، ج۹، ص۱۹۶.</ref> | ||
{{سوره توبه}} | {{سوره توبه}} | ||
==داستان‌ها و روایت‌های تاریخی== | ==داستان‌ها و روایت‌های تاریخی== | ||
* اعلام برائت از مشرکان (آیه‌های ۱-۴) | * اعلام برائت از [[مشرکان]] (آیه‌های ۱-۴) | ||
* پیروزی در [[غزوه حنین|جنگ حنین]] و یاری خدا (آیه‌های ۲۵-۲۶) | * پیروزی در [[غزوه حنین|جنگ حنین]] و یاری [[خدا]] (آیه‌های ۲۵-۲۶) | ||
* مخفی شدن پیامبر در غار در هنگام [[هجرت به مدینه|هجرت]] (آیه ۴۰) | * مخفی شدن پیامبر در غار در هنگام [[هجرت به مدینه|هجرت]] (آیه ۴۰) | ||
* [[مسجد ضرار]] (آیه‌های ۱۰۷-۱۱۰) | * [[مسجد ضرار]] (آیه‌های ۱۰۷-۱۱۰) | ||