لوح محفوظ: تفاوت میان نسخه‌ها

لوح محفوظ (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۵ نوامبر ۲۰۱۴، ساعت ۱۲:۳۶

۹٬۴۵۱ بایت اضافه‌شده ، ‏۵ نوامبر ۲۰۱۴

جز

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Hrezaei

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{در دست ویرایش ۲|ماه=سپتامبر|روز=۲۱|سال=۲۰۱۴|چند = 2}}
+'''لوح محفوظ '''، محلی است که تمام اموی که در عالم اتفاق خواهد افتاد با جزئیات کامل در آن ثبت شده است و به هیچ وجه قابل تغییر و دگرگونی نیست. در مقابل آن، لوح محو و اثبات قرار دارد که محل ثبت حوادث و اتفاقاتی است که قرار است به فعلیت برسد و برخلاف لوح محفوظ، اموری که در آن نوشته شده است، بر اساس شرایط و ضوابطی قابل تغییر و تبدیل است.
+گاهی از لوح محفوظ به ام الکتاب، کتاب مسطور، رق منشور، کتاب مکنون و کتاب حفیظ نیز یاد می‌شود.
+===مفهوم شناسی===
+لوح در لغت ‏به معنای صفحه‏ای است که در آن نوشته می‏شود مانند کاغذ، پوست،سنگ و یا هر چیز دیگری که قابل نوشته شدن باشد و لوح محفوظ کتابی است که تمامپدیده‏های عالم با قلم تقدیر در آن ثبت‏ شده و از هر گونه تغییری محفوظ است.
+===معنای اصطلاحی===
+طبق [[آیه|آیات]] و [[روایت|روایات]] موجود، تمام پدیده‌های هستی از کوچک و بزرگ در دو کتاب یا دو لوح تکوینی نوشته شده است که هر کدام از آنها ویژگی خاص خود را دارند. یکی از آنها لوح محفوظ است؛ وقایعی که در آن نوشته شده است، قابل تغییر نیست و دگرگونی در آن راه ندارد.
+دیگری لوح محو و اثبات است که محل محل ثبت‏ حوادث و اتفاقاتی است که به مرحله‏ی فعلیت‏ خواهدرسید. آنچه در این کتاب نوشته شده قابل تغییر و تبدیل است.<ref>ر.ک: سبحانی، مع الشیعه الامامیه، ص105</ref>
+در آیه زیر به این دو لوح اشاره دارد:
+<blockquote>{{متن قرآن|یَمْحُوا اللّهُ ما یَشاءُ وَ یُثْبِتُ وَ عِنْدَهُ أُمُّ الْکِتابِ|ترجمه=خدا آنچه را بخواهد محو يا اثبات مى‌کند، و اصل کتاب نزد اوست.|سوره=[[سوره رعد|الرعد]]|آیه=39}}
+</blockquote>
+==نام‌های دیگر==
+لوح محفوظ در متون دینی نام‌های دیگری نیز دارد که عبارتند از:
+ام الکتاب، کتاب مسطور، رق‏ منشور، کتاب مکنون و کتاب حفیظ.
+==علت ثبات محتویات این کتاب==
+لوح محفوظ، گنجینه‏ علم خدا و آیینه صفت عالمیت اوست و چون علم خدا عین ذات اوست، سزاوار نیست که در این لوح تغییری حاصل شود و لذا هیچ وقت در آن تغییر و تبدیلی رخ نمی‌‏دهد و محتوای آن همواره ثابت و استوار است.
+==تفسیر فلسفی==
+بعضی از فلاسفه، لوح محفوظ را همان عقل فعال و یا نفس کلی فلک اعظم دانسته‌‏اند که کائنات در آن نقش بسته است.<ref>ر.ک: شرح المصطلحات الفلسفیه، ص335</ref>
+==ویژگی‌ها==
+بر اساس آیات و روایات، این کتاب ویژگی‌هایی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
+* این کتاب جایگاه علم کلی خداوند است که شامل علم به تمامی موجودات از کوچک وبزرگ می‏شود و اعم از پدیده‏‌هایی است که فعلیت‏ یافته و یا هنوز به صورت قوه است ووجود عینی و خارجی پیدا نکرده است. گاهی از آن، به عنوان کتاب مبین نیز یاد می‌شود.<ref>سوره یونس، آیه61</ref>
+*این کتاب محل علم جزئی پروردگار است که شامل علم به حالات اشخاص و جوامع، بروز و ظهور حوادث و اتفاقات جزئی و شخصی است. همچنین شمارش تمام موجودات در آن قرار دارد. گاهی از آن به عنوان کتاب حفیظ یاد شده است.<ref>سوره ق، آیه4</ref>
+* این کتاب، جایگاه حقیقت قرآنی است و قرآن پیش از نزول به قلب پیامبر در آنجا قرار داشته است.<ref>سوره  بروج، آیه21-22</ref>
+*این لوح در عین محدود بودن مشتمل بر تمام مخلوقات است و مجموع پدیده‏‌های عالم را دربر می‌‏گیرد.<ref>مجلسی، ج54، ص207</ref>
+==تفاوت با لوح محو و اثبات==
+در مقابل لوح محفوظ، لوح محو و اثبات قرار دارد که مظهر قدرت مطلق خداوند است. محتوای این لوح، برخلاف لوح محفوظ، قابل تغییر و دگرگونی و پاک کردن و نوشتن مجدد است. آنچه در این لوح نوشته شده به صورت مشروط و معلق است و تحقق یا عدم تحقق آن، وابسته به تحقق شرایطی است. مثلا برای یک شخص، پنجاه سال عمر نوشته شده، ولی به این صورت که اگر [[صله‏ رحم]] کند، شصت ‏سال خواهد بودو اگر قطع رحم کند، چهل سال خواهد بود. به همین صورت، اگر او صله رحم کرد، در آن کتاب پنجاه سالمحو و شصت ‏سال ثبت‏خواهد شد.<ref>مجلسی، ج4، ص130</ref>
+این حقیقت در [[قرآن کریم]] به صورت‌های دیگری هم بیان شده است و در آیاتی از قرآن از تغییر سرنوشت ‏برخی از اشخاص و جامعه‌‏ها خبر داده است. در این آیات، خاطر نشان کرده است که گاهی قضای الهی بر چیزی تعلق گرفته ولی در اثر عوامل خاصی آن قضا تغییر داده شده است. ازجمله‏ این موارد، جریان [[حضرت یونس|یونس]] است. در قرآن کریم بیان شده است که هم سرنوشت او و هم سرنوشت قومش به واسطه اعمال نیکی که انجام دادند تغییر کرد.
+در مورد خودش بیان می‌شود که قرار بود یونس تا روز قیامت در شکم ماهی بماند ولی او در شکم ماهی به تسبیح خدا پرداخت و خدا این قضا را تغییر داد و او را از شکم ماهی بیرون آورد:
+«« فَلَوْ لا أَنَّهُ کانَ مِنَ الْمُسَبِّحینَ لَلَبِثَ فی بَطْنِهِ إِلی‏ یَوْمِ یُبْعَثُونَ‏»»<ref>سوره صافات، آیه143-144</ref>
+در مورد قوم وی نیز بیان شده  و از آیه بعدی فهمیده می‏شود که قرار بود بر قوم یونس بلا نازل شودولی این قوم وقتی آثار بلا را دیدند ایمان آوردند و آن بلا از آنان برداشته شد و تامدت ها در رفاه و آسایش بودند.
+«فَلَوْ لا کانَتْ قَرْیَةٌ آمَنَتْ فَنَفَعَها إیمانُها إِلاّ قَوْمَ یُونُسَ لَمّا آمَنُوا کَشَفْنا عَنْهُمْ عَذابَ الْخِزْیِ فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ مَتَّعْناهُمْ إِلی‏ حینٍ‏».<ref>سوره  یونس، آیه98</ref>
+===عوامل تغییر دهنده سرنوشت===
+در روایات بسیاری، از تاثیر اعمال خوب یا بد مانند اخلاق خوب و صله‏ رحم و صدقه دادن و یا گناهان ویژه در سرنوشت انسان، وسعت و تنگی روزی، و بلندی و کوتاهی عمر مطالبی آمده است. جایگاه این تغییرات که در قضای الهی صورت می‏گیرد، همان لوح محو و اثبات است.
+از [[امیرالمؤمنین]] علیه السلام نقل شده که او از [[پیامبر اسلام]] درباره‏ این آیه 39 سوره رعد پرسید، آن حضرت فرمود:
+«صدقه دادن درست و نیکی به پدر و مادر و انجام کار خوب، شقاوت را تبدیل به سعادت می‏‌کند و بر عمر می‌‏افزاید و از حوادث بد حفظ می‏‌کند.»<ref>سیوطی، ج4، ص66</ref>
+==پانویس==
+{{پانویس|2}}
+==منابع==
+* [http://www.hawzah.net/fa/question/questionview/11056#_edn18 سایت حوزه، با تلخیص و ویرایش]
+* سبحانی، جعفر، مع الشیعه الامامیه،
+* سیوطی، عبدالرحمن، الدر المنثور فی تفسیر المأثور، قم، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی، 1404ق؛
+* مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1403ق، چاپ دوم؛
+* مجمع البحوث الاسلامیه، شرح المصطلحات الفلسفیه، مشهد، مجمع البحوث الفلسفیه، 1414ق؛
+==پیوند به بیرون==
+*