کاربر ناشناس
عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←پانویس
imported>Smnazem بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Aghaie جز (←پانویس) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه | {{جعبه اطلاعات صحابه | ||
| | |اطلاعات صحابه = عبدالله بن جعفر | ||
| | | تصویر = | ||
| | | توضیح تصویر = | ||
| نام = | | نام کامل = عبدالله جعفر بن ابوطالب | ||
| | | کنیه =ابوهاشم | ||
| | | لقب = بحرالجود | ||
| | | دلیل شهرت = | ||
| زادروز = | | زادروز/زادگاه = ۲ یا ۳ق. [[حبشه]]. | ||
| محل زندگی = | |||
| مهاجر/انصار =مهاجر | |||
| نسب/قبیله =[[بنی‌هاشم]] | |||
| خویشاوندان سرشناس = [[محمد (ص)]]• [[علی (ع)]] (عمو و پدر زن) {{سخ}}[[حسن بن علی|حسن (ع)]] • [[حسین بن علی|حسین (ع)]] (برادرزن و پسر عمو) {{سخ}} [[عبدالملک بن مروان]]• [[عبدالله بن عباس]] (داماد) {{سخ}} [[جعفر طیار|جعفر]] • [[اسماء بنت عمیس|اسماء]] (والدین)• [[زینب]] (همسر) | |||
| تاریخ و مکان درگذشت/شهادت = ۸۰، ۸۴، ۸۵، ۸۷، ۹۰ق. | |||
| نحوه درگذشت/شهادت = | |||
| مدفن = مدینه -[[بقیع]] | |||
| زمان اسلام آوردن = | |||
| نحوه اسلام آوردن = | |||
| حضور در جنگ‌ها =[[جنگ جمل|جمل]] • [[جنگ صفین|صفین]] | |||
| هجرت به = [[مدینه]] | |||
| دیگر فعالیت‌ها =یاران امام علی• یاران امام حسن{{سخ}} [[بیعت]] با [[عبدالله بن زبیر]] | |||
| آثار = | |||
| محل زندگی | |||
| | |||
| | |||
| خویشاوندان سرشناس= [[محمد (ص)]] | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
| | |||
}} | }} | ||
'''عبدالله بن جعفر بن | '''عبدالله بن جعفر بن ابی‌طالب''' (قرن ۱ق)، از [[صحابه]] [[پیامبر اکرم (ص)]]، [[:رده:یاران امام علی|یاران امام علی (ع)]] و [[امام حسن (ع)|امام حسن(ع)]] و همسر [[زینب کبری]] (س). | ||
او نخستین مولود [[اسلام|مسلمانان]] در [[حبشه]] بود که در کودکی با پیامبر (ص) [[بیعت]] نمود، و پس از آن حضرت، در حمایت از [[علی (ع)]] در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفّین]] شرکت کرد. | او نخستین مولود [[اسلام|مسلمانان]] در [[حبشه]] بود که در کودکی با پیامبر (ص) [[بیعت]] نمود، و پس از آن حضرت، در حمایت از [[علی (ع)]] در جنگ‌های [[جنگ جمل|جمل]] و [[جنگ صفین|صفّین]] شرکت کرد. | ||
| خط ۸۶: | خط ۳۲: | ||
وی بسیار بخشنده بود به گونه‌ای که او را '''بحرالجود''' لقب داده و در زمرۀ چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذكر كرده‌اند. | وی بسیار بخشنده بود به گونه‌ای که او را '''بحرالجود''' لقب داده و در زمرۀ چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذكر كرده‌اند. | ||
او سرانجام در دهه ۹ق در [[مدینه]] درگذشت و پس [[نماز]] گذاردن یکی از خلفای اموی بر | او سرانجام در دهه ۹ق در [[مدینه]] درگذشت و پس [[نماز]] گذاردن یکی از خلفای اموی بر وی، در [[بقیع]] به خاک سپرده شد. | ||
==نسب== | ==نسب== | ||
عبداللّه بن جعفر بن ابی طالب بن عبدالمطلب قرشی هاشمی، كنیه‌اش ابوجعفر، از [[صحابه|اصحاب]] [[رسول اكرم]] و [[امام علی]] و [[امام حسن]] علیهم‌السلام پدرش جعفر برادر علی علیه‌السلام و مادرش [[اسماء بنت عمیس]] بود. | عبداللّه بن جعفر بن ابی طالب بن عبدالمطلب قرشی هاشمی، كنیه‌اش ابوجعفر، از [[صحابه|اصحاب]] [[رسول اكرم]] و [[امام علی]] و [[امام حسن]] علیهم‌السلام پدرش جعفر برادر علی علیه‌السلام و مادرش [[اسماء بنت عمیس]] بود. | ||
{{شجره‌نامه پیامبر اسلام}} | |||
==ولادت و کودکی== | ==ولادت و کودکی== | ||
در [[هجرت]] دوم به [[حبشه]]، جعفر زنش اسماء را با خود همراه برد<ref>ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، | در [[هجرت]] دوم به [[حبشه]]، جعفر زنش اسماء را با خود همراه برد<ref>ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۲</ref> و عبداللّه، به عنوان نخستین مولود [[اسلام|مسلمانان]]، در آنجا متولد شد.<ref> ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۰ـ۸۸۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۱۹۸</ref> | ||
وی در سال هفتم هجرت، پس از [[غزوه خیبر]]، به همراه خانواده‌اش به مدینه بازگشت و در كودكی با رسول اكرم بیعت نمود.<ref>ابن‌هشام، ج۴، ص۱۱، ۲۴؛ ابن‌عبدالبرّ، | وی در سال هفتم هجرت، پس از [[غزوه خیبر]]، به همراه خانواده‌اش به مدینه بازگشت و در كودكی با رسول اكرم بیعت نمود.<ref> ابن‌هشام، ج۴، ص۱۱، ۲۴؛ ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱؛ ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۵۷</ref> گفته شده كه وی هنگام [[بیعت]] با پیامبر ۷ ساله و هنگام وفات پیامبر، ۱۰ ساله بوده است.<ref>ابن‌عساكر، ج۲۷، ص ۲۵۷، ۲۶۱</ref> بنا بر این روایات، وی در سال اول هجرت به‌دنیا آمده است.<ref> ابن‌قتیبه، ص۲۰۶</ref> | ||
همچنین بنا بر پاره‌ای روایات، هنگامی كه جعفر در [[جنگ موته|غزوۀ موته]] به شهادت رسید و پیامبر اكرم فرزندان او را مورد نوازش قرار داد، عبداللّه خردسال بود<ref>نک: واقدی، كتاب‌المغازی للواقدی، ج۲، | همچنین بنا بر پاره‌ای روایات، هنگامی كه جعفر در [[جنگ موته|غزوۀ موته]] به شهادت رسید و پیامبر اكرم فرزندان او را مورد نوازش قرار داد، عبداللّه خردسال بود<ref> نک: واقدی، كتاب‌المغازی للواقدی، ج۲، ص۷۶۶ـ۷۶۷؛ ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۲ـ۴۶۳</ref> پس از این [[غزوه]]، عبداللّه را، باتوجه به حدیثی از پیامبر دربارۀ جعفر، ابن [[جعفر بن ابی طالب|ذی‌الجناحین]] خواندند.<ref> نک: ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۲، ۴۶۶؛ ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۷</ref> | ||
عبداللّه بعدها به تجارت پرداخت و گاه زمینی می‌خرید و آن را آباد می‌ساخت.<ref>نک:ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، | عبداللّه بعدها به تجارت پرداخت و گاه زمینی می‌خرید و آن را آباد می‌ساخت.<ref> نک:ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۵ـ۴۶۶</ref> | ||
==در دوران خلفا== | ==در دوران خلفا== | ||
بیشتر منابع تاریخی از حضور او در فتوحات صدر [[اسلام]] یادی نكرده‌اند، اما بنابر كتاب [[فتوح الشام (کتاب)|فتوح الشام]] عبداللّه در فتوحات [[شام]] در زمان [[خلافت]] [[عمر بن خطاب|عمر]] مشاركت نمود و ابوعبیده با نصب پرچمی برای او، وی را امیر | بیشتر منابع تاریخی از حضور او در فتوحات صدر [[اسلام]] یادی نكرده‌اند، اما بنابر كتاب [[فتوح الشام (کتاب)|فتوح الشام]] عبداللّه در فتوحات [[شام]] در زمان [[خلافت]] [[عمر بن خطاب|عمر]] مشاركت نمود و ابوعبیده با نصب پرچمی برای او، وی را امیر ۵۰۰ سواره‌نظام كرد.<ref>واقدی، فتوح‌الشام، ج۱، ص۱۰۰ـ۱۰۸</ref> | ||
در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه]]، عبداللّه به تبعیت از علی (ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه كرد.<ref>یعقوبی، | در دورۀ خلافت [[عثمان]]، هنگام تبعید [[ابوذر]] به [[ربذه]]، عبداللّه به تبعیت از علی (ع)، ابوذر را تا بیرون مدینه بدرقه كرد.<ref> یعقوبی، ج۲، ص۱۷۲؛ مسعودی، مروج‌الذهب(بیروت)، ج۳، ص۸۴</ref> | ||
به گفتۀ [[ابن ابی الحدید]] در جریان شراب‌خواری [[ولید بن عقبه]]، والی عثمان در [[كوفه]]، عبداللّه به دستور علی (ع) بر ولید [[حد]] جاری نمود. در سال ۳۵ هنگامی كه عثمان در محاصره مخالفان بود، عبداللّه ظاهراً جزو كسانی بود كه از طرف علی (ع) برای حفظ جان عثمان از تعرض مخالفان كوشید.<ref>ابن‌ابی‌الحدید | به گفتۀ [[ابن ابی الحدید]] در جریان شراب‌خواری [[ولید بن عقبه]]، والی عثمان در [[كوفه]]، عبداللّه به دستور علی (ع) بر ولید [[حد]] جاری نمود. در سال ۳۵ هنگامی كه عثمان در محاصره مخالفان بود، عبداللّه ظاهراً جزو كسانی بود كه از طرف علی (ع) برای حفظ جان عثمان از تعرض مخالفان كوشید.<ref> ابن‌ابی‌الحدید ج۱۷، ص۲۳۲، ۲۳۴؛ نک: مفید، الجمل، ص۴۳۵ـ۴۳۶</ref> | ||
===در عصر امام علی (ع) === | ===در عصر امام علی (ع) === | ||
در دوران خلافت [[علی (ع)]]، عبداللّه در بیشتر حوادث حضور داشت و با وی [[بیعت]] نمود.<ref>مفید، الجمل، | در دوران خلافت [[علی (ع)]]، عبداللّه در بیشتر حوادث حضور داشت و با وی [[بیعت]] نمود.<ref> مفید، الجمل، ص۱۰۷</ref> عبداللّه به طرفداری از علی (ع) در [[جنگ جمل]] شرکت كرد<ref> مسعودی،مروج الذهب(بیروت)، ج۳، ص۱۰۵</ref> و شاید پس از این جنگ بود كه همراه حضرت علی در كوفه اقامت گزید.<ref> نک: به خلیفةبن خیاط، ص۲۱۳</ref> | ||
در [[جنگ صفین]] نیز وی در كنار امام بود و بر قبایل [[قریش]] و [[قبیله اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|كنانه]] ریاست داشت<ref>ابن‌عساكر، | در [[جنگ صفین]] نیز وی در كنار امام بود و بر قبایل [[قریش]] و [[قبیله اسد|اَسَد]] و [[قبیله کنانه|كنانه]] ریاست داشت<ref> ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۷۲</ref> و پیادگانِ سَمت راست سپاه امام را فرماندهی كرد.<ref> ابن‌اعثم كوفی، ج۳، ص۲۴</ref> او به همراه عده‌ای از [[قریش]] و [[انصار]] به [[عمرو بن عاص]] حمله كرد.<ref> دینوری، ص۱۸۴</ref> | ||
در جریان [[حکمیت]] نیز علی (ع) علت پذیرش آن را زنده ماندن افرادی از جمله عبدالله بن جعفر دانست.<ref>نصربن مزاحم، ص۵۳۰</ref> عبداللّه از كسانی بود كه به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حكمیت گواهی داد.<ref>نصربن مزاحم، | در جریان [[حکمیت]] نیز علی (ع) علت پذیرش آن را زنده ماندن افرادی از جمله عبدالله بن جعفر دانست.<ref> نصربن مزاحم، ص۵۳۰</ref> عبداللّه از كسانی بود كه به پایبندی [[عراق|عراقیان]] بر عهدنامه حكمیت گواهی داد.<ref> نصربن مزاحم، ص۵۰۷</ref> | ||
علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی بكر]] را، كه برادر مادری عبداللّه بن جعفر بود، به جای [[قیس بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب كرد.<ref> طبری، | علی(ع) به پیشنهاد او [[محمد بن ابی بكر]] را، كه برادر مادری عبداللّه بن جعفر بود، به جای [[قیس بن سعد]] به ولایت [[مصر]] منصوب كرد.<ref> طبری، ج۴، ص۵۵۴ـ۵۵۵؛ ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۶۳</ref> | ||
به گفتۀ ابن ابی الحدید چون علی (ع) خواست عبدالله را، به‌سبب [[اسراف]] و [[تبذیر]]، از تصرف اموالش منع كند، او با [[زبیر]] شریك شد و امام دیگر او را محجور نكرد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید | به گفتۀ ابن ابی الحدید چون علی (ع) خواست عبدالله را، به‌سبب [[اسراف]] و [[تبذیر]]، از تصرف اموالش منع كند، او با [[زبیر]] شریك شد و امام دیگر او را محجور نكرد.<ref> ابن‌ابی‌الحدید ج۱، ص۵۳؛ نک: دینوری، ص۲۱۵</ref> | ||
===پس از شهادت امام علی (ع)=== | ===پس از شهادت امام علی (ع)=== | ||
به گفته [[ابن سعد]] و [[مسعودی]] عبدالله، پس از [[شهادت]] امام علی (ع) به دست [[ابن ملجم]]، | به گفته [[ابن سعد]] و [[مسعودی]] عبدالله، پس از [[شهادت]] امام علی (ع) به دست [[ابن ملجم]]، وی را [[قصاص]] كرد.<ref> ابن سعد، كتاب‌الطبقات‌الکبری، دارالفکر، ج۳، ص۳۹-۴۰</ref>،<ref> مسعودی، مروج‌الذهب (قم)،ج۲، ص۴۱۴-۴۱۶</ref>، البته این گفته خلاف مشهور است و با عبارت دیگری از خود مسعودی که می‌گوید: «و قتل الحسنُ عبدالرحمن بن ملجمَ علی حسب ما ذکرنا»<ref> مسعودی، مروج‌الذهب(قم)، ج۲، ص۴۲۶</ref> سازگار نیست. طبق نظر مشهور [[امام حسن (ع)]] ابن‌ملجم را قصاص کرد.<ref> مفید، الارشاد، ج۱، ص۲۲</ref> | ||
عبدالله تا [[صلح امام حسن علیه السلام]] با [[معاویه]] با امام حسن (ع) همراه بود.<ref>طبری، | عبدالله تا [[صلح امام حسن علیه السلام]] با [[معاویه]] با امام حسن (ع) همراه بود.<ref> طبری، ج۵، ص۱۶۵</ref> | ||
===در عصر حکومت معاویه=== | ===در عصر حکومت معاویه=== | ||
با به خلافت رسیدن معاویه، عبدالله با دربار معاویه در [[دمشق]] ارتباط یافت<ref>نک: ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، | با به خلافت رسیدن معاویه، عبدالله با دربار معاویه در [[دمشق]] ارتباط یافت<ref>نک: ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۷</ref> و با جمعی از قریش نزد معاویه رفت. معاویه نیز ۱۰۰۰۰۰۰ درهم مقرری سالیانه برای وی تعیین كرد<ref>بلاذری، ج۴، ص۱۰۱، ۳۲۰</ref> هرچند یزید این مقرری را به ۲۰۰۰۰۰۰ درهم افزایش داد اما بذل و بخشش وی چنان بود که قبل از پایان سال نه تنها همه را بخشیده بود بلکه بدهکار نیز می‌شد.<ref> بلاذری، انساب الاشراف، ج۲، تحقیق: محمدباقر المحمودی، بیروت: مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۴ق/۱۹۷۴م، ص۴۵</ref> | ||
معاویه وی را سید [[بنی‌هاشم]] لقب داد، اما عبداللّه چنین لقبی را مختص به امام حسن و حسین | معاویه وی را سید [[بنی‌هاشم]] لقب داد، اما عبداللّه چنین لقبی را مختص به امام حسن و حسین دانست.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۷</ref> احترام معاویه به عبداللّه بن جعفر برخاسته از تلاش معاویه برای جذب بزرگان و سران قبایل، و شاید برای كاستن از مقام [[:رده:فرزندان امام علی|فرزندان علی]]، بوده است.<ref> مهدویان، ص۳۶</ref> | ||
در مجالس معاویه بارها بین [[عمرو بن عاص]] و [[یزید]] با عبداللّه بن جعفر مفاخراتی صورت گرفت<ref>ابن‌عساكر، | در مجالس معاویه بارها بین [[عمرو بن عاص]] و [[یزید]] با عبداللّه بن جعفر مفاخراتی صورت گرفت<ref>ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۶۵ـ۲۶۶، ۲۶۸؛ ابن‌ابی‌الحدید، ج۶، ص۲۹۵ـ۲۹۷، ج۱۵، ص۲۲۹</ref> در یكی از این مجالس، كه امام حسن (ع) و امام حسین (ع) نیز حضور داشتند، بین معاویه و عبداللّه مشاجره‌ای رخ داد و عبداللّه به بیان فضیلت علی (ع) و خاندانش پرداخت.<ref> نعمانی، ص۹۶ـ۹۷؛ طوسی، ص۱۳۷ـ۱۳۸</ref> | ||
چون امام حسن (ع) به [[شهادت]] رسید، [[مروان بن حکم|مروان]] از دفن وی در كنار مرقد [[پیامبر (ص)]] جلوگیری | به گفته ابن ابی الحدید، چون امام حسن (ع) به [[شهادت]] رسید، [[مروان بن حکم|مروان]] از دفن وی در كنار مرقد [[پیامبر (ص)]] جلوگیری كرد؛ عبداللّه، [[امام حسین (ع)]] را [[سوگند]] داد كه از مشاجره با مروان بپرهیزد.<ref>ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۶، ص۵۰</ref> | ||
===در جریان قیام امام حسین (ع)=== | ===در جریان قیام امام حسین (ع)=== | ||
در جریان حركت امام حسین (ع) از [[مكه]] به سوی كوفه، عبداللّه از جمله كسانی بود كه توسط پسرانش، [[عون بن عبدالله|عون]] و [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]]، برای امام نامه نوشت و آن حضرت را پرچم هدایت و امید مؤمنان خواند و او را از حركت به سوی كوفیان برحذر داشت و گفت كه پس از این نامه، به امام خواهد پیوست. وی حتی از عامل مكه، [[عمرو بن سعید]]، نیز برای امام حسین (ع) امان‌نامه گرفت.<ref>طبری، | در جریان حركت امام حسین (ع) از [[مكه]] به سوی كوفه، عبداللّه از جمله كسانی بود كه توسط پسرانش، [[عون بن عبدالله|عون]] و [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]]، برای امام نامه نوشت و آن حضرت را پرچم هدایت و امید مؤمنان خواند و او را از حركت به سوی كوفیان برحذر داشت و گفت كه پس از این نامه، به امام خواهد پیوست. وی حتی از عامل مكه، [[عمرو بن سعید]]، نیز برای امام حسین (ع) امان‌نامه گرفت.<ref> طبری، ج۵، ص۳۸۷ـ۳۸۸؛ قس ابن‌اعثم كوفی، ج۵، ص۶۷</ref> | ||
هرچند كه عبدالله، امام را همراهی نكرد، اما در [[واقعه كربلا]] دو فرزندش، عون و محمّد، و به قولی [[عبیدالله بن عبدالله بن جعفر|عبیدالله]]، به [[شهادت]] رسیدند.<ref>طبری، | هرچند كه عبدالله، امام را همراهی نكرد، اما در [[واقعه كربلا]] دو فرزندش، عون و محمّد، و به قولی [[عبیدالله بن عبدالله بن جعفر|عبیدالله]]، به [[شهادت]] رسیدند.<ref> طبری، ج۵، ص۴۱۹، ۴۶۶؛ ابوالفرج‌اصفهانی، مقاتل‌الطالبیین، ص۹۱ـ۹۲</ref> | ||
در سال ۶۳ در [[واقعه حره]]، عبدالله بن جعفر دربارۀ مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاكره كرد و كوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست كه متعرض سپاه یزید نشوند.<ref>ابن‌سعد،كتاب‌الطبقات‌الكبیر، | در سال ۶۳ در [[واقعه حره]]، عبدالله بن جعفر دربارۀ مردم [[مدینه]] با [[یزید]] مذاكره كرد و كوشید یزید را از خشونت با مردم مدینه بازدارد. یزید خواست وی را، در صورت اطاعت اهالی مدینه، پذیرفت. عبدالله برای عده‌ای از سران مدینه نامه نوشت و از آنان خواست كه متعرض سپاه یزید نشوند.<ref> ابن‌سعد،كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۷، ص۱۴۵</ref> | ||
در واقعۀ حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبكر و عون اصغر، را كشتند.<ref>تستری، | در واقعۀ حرّه، سپاه یزید دو پسر عبدالله، ابوبكر و عون اصغر، را كشتند.<ref> تستری، ج۶، ص۲۸۷</ref> | ||
===بیعت با عبدالله بن زبیر=== | ===بیعت با عبدالله بن زبیر=== | ||
به گفتۀ بلاذری<ref>بلاذری | به گفتۀ بلاذری<ref> بلاذری ج۴، ص۳۹۱</ref> بعد از مرگ یزید، عبداللّه بن جعفر با [[عبداللّه بن زبیر]] [[بیعت]] كرد. | ||
وی به دربار عبدالملك بن مروان در دمشق نیز آمد و شد داشت<ref>ابن‌عساكر، | وی به دربار عبدالملك بن مروان در دمشق نیز آمد و شد داشت<ref> ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۴۸</ref>، اما سپس مورد بی‌مهری او قرار گرفت و به‌سبب جفایی كه عبدالملك در حقش نمود، در اواخر عمر به تنگدستی گرفتار شد.<ref> ابن‌ابی‌الحدید، ج۱۱، ص۲۵۵</ref> | ||
عبداللّه‌بن جعفر یك چند سال از عمر خود را در [[بصره]] و [[كوفه]] و شام به‌سر برد و سرانجام در مدینه اقامت گزید.<ref>خلیفةبن خیاط، | عبداللّه‌بن جعفر یك چند سال از عمر خود را در [[بصره]] و [[كوفه]] و شام به‌سر برد و سرانجام در مدینه اقامت گزید.<ref> خلیفةبن خیاط، ص۲۹، ۳۱</ref> | ||
==خصوصیات فردی== | ==خصوصیات فردی== | ||
عبداللّه دوستدار موسیقی بود و سماع (گوش دادن) آن را ناروا نمی‌دانست. وی از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت كرد.<ref>نک: طبری، | عبداللّه دوستدار موسیقی بود و سماع (گوش دادن) آن را ناروا نمی‌دانست. وی از مغنیانی چون بُدَیح، سائب خاثر و نشیط، حمایت كرد.<ref> نک: طبری، ج۵، ص۳۳۶ـ۳۳۷؛ ابوالفرج اصفهانی، كتاب الاغانی، ج۸، ص۳۲۱؛ ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱</ref> | ||
وی بزرگوار، زیرك و نكته‌سنج، خوش‌خلق، پاك‌دامن، بسیار بخشنده و ملقب به ''بحرالجود'' بود<ref>ابن‌عبدالبرّ، | وی بزرگوار، زیرك و نكته‌سنج، خوش‌خلق، پاك‌دامن، بسیار بخشنده و ملقب به ''بحرالجود'' بود<ref> ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱</ref> چنانکه او را در زمرۀ چهار بخشنده [[بنی‌هاشم|هاشمی]] ذكر كرده‌اند.<ref> ابن‌عنبه، ص۳۶؛ قس ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱ـ۸۸۲</ref> به گفته [[یعقوبی]]<ref> یعقوبی ج۲، ص۲۷۷</ref> وی حتی یك بار جامه‌های تن خود را به فردی مستحق داد. | ||
[[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده<ref>نک: ابن‌عساكر، | [[عبیدالله بن قیس]] درباره جود و بخشش وی اشعاری سروده<ref> نک: ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۷۱ـ۲۷۲</ref> و حكایاتی نیز دربارۀ جود و سخاوت او نقل شده است.<ref> نک:ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۶؛ ابن‌حبیب، ص۳۷۴ـ۳۷۹؛ ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۲</ref> | ||
==راویان== | ==راویان== | ||
عبدالله از [[:رده:راویان حدیث|راویان حدیث]] نیز بود و از پیامبر اكرم (ص) و امام علی (ع)، و مادر خود [[اسماء|اسماء بنت عمیس]] [[روایت]] كرده است.<ref> ابن‌اثیر، ج۳، ص۱۹۸؛ نک:ابن‌سعد، كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۴ـ۴۶۵</ref> عده‌ای نیز از او روایت كرده‌اند.<ref> نک:ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۴۸</ref> | |||
وی احادیثی نقل كرده است، از جمله حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و رد آن توسط پیامبر.<ref>كوفی، | وی احادیثی نقل كرده است، از جمله حدیثی دربارۀ نزول [[آیه تطهیر]] و درخواست [[حضرت زینب(س)]] برای ورود به [[اهل بیت]] و رد آن توسط پیامبر.<ref> كوفی، ج۲، ص۱۳۸</ref> | ||
==همسر== | ==همسر== | ||
یکی از همسران عبداللّه بن جعفر، زینب (س) دختر علی بن [[ابوطالب|ابی‌طالب]] بود.<ref>ابن‌سعد،كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۱؛ برای فرزندان عبداللّه از زینب و دیگر اولاد عبداللّه نک:ابن‌سعد،كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۱ـ۴۶۲</ref> ثمره این ازدواج چهار فرزند پسر (علی، عباس، [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]]) و یک دختر به نام ام کلثوم بود.<ref>ابن عساکر،اعلام النسا،ص۱۹۰;ریاحین الشریعه، ج۳، ص۴۱و ترجمه زینب کبری، ص۸۹</ref> | یکی از همسران عبداللّه بن جعفر، زینب (س) دختر علی بن [[ابوطالب|ابی‌طالب]] بود.<ref>ابن‌سعد،كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۱؛ برای فرزندان عبداللّه از زینب و دیگر اولاد عبداللّه نک:ابن‌سعد،كتاب‌الطبقات‌الكبیر، ج۶، ص۴۶۱ـ۴۶۲</ref> ثمره این ازدواج چهار فرزند پسر (علی، عباس، [[عون بن عبدالله بن جعفر|عون]]، [[محمد بن عبدالله بن جعفر|محمد]]) و یک دختر به نام ام کلثوم بود.<ref> ابن عساکر،اعلام النسا،ص۱۹۰;ریاحین الشریعه، ج۳، ص۴۱و ترجمه زینب کبری، ص۸۹</ref> | ||
عبدالله در زمان حیات زینب، با لیلا دختر مسعود نیز ازدواج کرد<ref>ابن سعد، کتاب الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۵.</ref>، و پس از درگذشت زینب، خواهر وی، ام کلثوم را به همسری گرفت.<ref>ابن سعد، کتاب الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۳.</ref> | عبدالله در زمان حیات زینب، با لیلا دختر مسعود نیز ازدواج کرد<ref> ابن سعد، کتاب الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۵.</ref>، و پس از درگذشت زینب، خواهر وی، ام کلثوم را به همسری گرفت.<ref>ابن سعد، کتاب الطبقات الکبری، ج۸، بیروت: دار صادر، بی‌تا، ص۴۶۳.</ref> | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
دربارۀ تاریخ و محل درگذشت او اختلاف وجود دارد. به روایت مشهورتر وی در سال ۸۰ هجری<ref>یعقوبی، | دربارۀ تاریخ و محل درگذشت او اختلاف وجود دارد. به روایت مشهورتر وی در سال ۸۰ هجری<ref> یعقوبی، ج۲، ص۲۷۷؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰</ref> و به روایات دیگر<ref> نک: خلیفةبن خیاط، ص۳۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰؛ ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۹۶</ref> در سال ۸۲ یا ۸۴ یا ۸۵ یا ۸۶ در [[مدینه]] درگذشت. | ||
[[ابان بن عثمان|اَبان بن عثمان]]، كه در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاك سپردند.<ref>ابن‌عبدالبرّ، | [[ابان بن عثمان|اَبان بن عثمان]]، كه در آن زمان امیر [[مدینه]] بود، بر وی [[نماز میت|نماز]] خواند و او را در [[بقیع]] به خاك سپردند.<ref> ابن‌عبدالبرّ، ج۳، ص۸۸۱؛ ابن‌اثیر، ج۳، ص۲۰۰</ref> | ||
به روایتی، عبدالله بن جعفر در [[ابواء]] (دره‌ای میان مدینه و مكه) درگذشت و [[سلیمان بن عبدالملك]]، خلیفه [[بنی امیه|اموی]]، بر او [[نماز]] خواند و او را در آنجا به خاك سپردند.<ref>ابن‌قتیبه، | به روایتی، عبدالله بن جعفر در [[ابواء]] (دره‌ای میان مدینه و مكه) درگذشت و [[سلیمان بن عبدالملك]]، خلیفه [[بنی امیه|اموی]]، بر او [[نماز]] خواند و او را در آنجا به خاك سپردند.<ref> ابن‌قتیبه، ص۲۰۶</ref> اما به نظر می‌رسد كه در این روایت، وی با عبدالله دیگری كه در سال ۹۹ق درگذشته، خلط شده است.<ref> نک: بلاذری، ج۳، ص۳۴۲</ref> | ||
او هنگام وفات ۹۰ ساله و بنا به روایات دیگر ۹۱ یا ۹۲ یا ۸۰<ref>بلاذری، | او هنگام وفات ۹۰ ساله و بنا به روایات دیگر ۹۱ یا ۹۲ یا ۸۰<ref> بلاذری، ج۳، ص۳۴۲ بن‌قتیبه، ص۲۰۶</ref> و به قولی ضعیف ۷۰ ساله<ref> نک: ابن‌عساكر، ج۲۷، ص۲۹۶</ref> بوده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px" > | <div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px" > | ||
{{پانویس| | {{پانویس|اندازه=ریز|3}} | ||
</div> | </div> | ||
| خط ۲۳۷: | خط ۱۸۴: | ||
[[رده:راویان حدیث]] | [[رده:راویان حدیث]] | ||
[[رده:مدفونان در بقیع]] | [[رده:مدفونان در بقیع]] | ||
[[رده:مهاجران به حبشه]] | |||