پرش به محتوا

محراب: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۳۶۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۷ ژوئیهٔ ۲۰۱۶
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
لغت‌شناسان برای محراب معانی مختلفی مانند صدر مجلس،‌ صدر اتاق و شریفترین جای مسجد ذکر کرده‌اند.<ref>ر. ک. دهخدا، لغتنامه، واژه محراب، ج۱۳، ص۲۰۳۷۳.</ref> در اصلاح طاق‌نمایی در مسجد را گویند که به طرف قبله باشد. برخی در سبب نامگذاری آن گفته‌اند که محراب از ریشه حرب به معنای جنگ گرفته شده است و به معنای مکان جنگ انسان با [[شیطان]] است همچنین گفته شده است که آدمی در محراب باید خود را از مشغله‌های دنیوی دور سازد. [[راغب اصفهانی]] محراب را برگرفته از محراب‌البیت و به معنای صدر مجلس می‌داند.<ref>راغب، المفردات، ص۲۲۵. ذیل (واژه حرب).</ref>
لغت‌شناسان برای محراب معانی مختلفی مانند صدر مجلس،‌ صدر اتاق و شریفترین جای مسجد ذکر کرده‌اند.<ref>ر. ک. دهخدا، لغتنامه، واژه محراب، ج۱۳، ص۲۰۳۷۳.</ref> در اصلاح طاق‌نمایی در مسجد را گویند که به طرف قبله باشد. برخی در سبب نامگذاری آن گفته‌اند که محراب از ریشه حرب به معنای جنگ گرفته شده است و به معنای مکان جنگ انسان با [[شیطان]] است همچنین گفته شده است که آدمی در محراب باید خود را از مشغله‌های دنیوی دور سازد. [[راغب اصفهانی]] محراب را برگرفته از محراب‌البیت و به معنای صدر مجلس می‌داند.<ref>راغب، المفردات، ص۲۲۵. ذیل (واژه حرب).</ref>


=== قرآن و روایات ===
=== قرآن ===
محراب چهاربار<ref>آل عمران/۳۷، ۳۹؛ ص/۲۱؛ مریم/ ۱۱.</ref>  و محاریب(جمع محراب) یک بار<ref>سبأ/۱۳.</ref> در [[قرآن]] به معانی جایگاه نماز، عبادتگاه و منزلگاه به کار رفته است. در برخی روایات نیز  به برخی احکام مرتبط با آن اشاره شده است.
محراب چهاربار<ref>آل عمران/۳۷، ۳۹؛ ص/۲۱؛ مریم/ ۱۱.</ref>  و محاریب(جمع محراب) یک بار<ref>سبأ/۱۳.</ref> در [[قرآن]] به معانی جایگاه نماز، عبادتگاه و منزلگاه به کار رفته است.  


== تاریخچه ==
== تاریخچه ==
خط ۱۸: خط ۱۸:
محراب، نمونه‌ای از معماری اسلامی است که به صورت طاق‌نما ساخته می‌شود. در تزیین آن از کاشی‌کاری، گچ‌بری و  خطاطی استفاده می‌شود.  اطراف آن با آیاتی از [[قرآن]] و [[روایات]] تزیین می‌گردد.
محراب، نمونه‌ای از معماری اسلامی است که به صورت طاق‌نما ساخته می‌شود. در تزیین آن از کاشی‌کاری، گچ‌بری و  خطاطی استفاده می‌شود.  اطراف آن با آیاتی از [[قرآن]] و [[روایات]] تزیین می‌گردد.


در برخی مساجد، زمین محراب را اندکی گود کرده‌اند، تا مکان نماز [[امام جماعت]] پایین‌تر از مکان نماز [[مأموم|مأمومین]] باشد. این مسئله برگرفته از برخی روایات<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۸۸.</ref> و [[احکام]] مرتبط با نماز جماعت<ref>(در نماز جماعت باید مکان نماز مأمومین پایین تر از مکان نماز امام جماعت نباشد.)</ref> است. فلسفه این حکم را رعایت فروتنی امام جماعت نسبت به مأمومین دانسته‌اند.
== احکام ==
== محراب‌های قدیمی==
برخی از فقهای شیعه مانند  [[شیخ طوسی]]، [[ابن ادریس]] و [[سید یزدی]] ساخت محراب داخلی(یا محراب در داخل دیوار) برای مساجد را [[مکروه]] دانسته‌اند.<ref> ابن ادریس، سرائر، ج۱ ص۲۷۹؛ یزدی، عروه الوثقی، ج۲، ص۴۰۸.</ref> البته شیخ طوسی می‌گوید که ساخت محراب منع  نشده است.<ref>ذلک لیس بمحظور؛ طوسی،ص۱۰۹.</ref> مستند این فقها روایتی است که محراب را به مذبح [[یهود]] تشبیه کرده است و می‌گوید هنگامی که محراب‌ها را در مسجد دیدید آنها را بشکیند.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ج۱۴، ص۱۶۸.</ref>
* محراب مسجدالنبی؛ این محراب بعدها در محلی که [[رسول خدا]] [[نماز]] می‌گزارد، ساخته شد.
 
* محراب مسجد کوفه؛ محل شهادت حضرت علی(ع)
در برخی مساجد، محراب را اندکی گود کرده‌اند، تا مکان نماز [[امام جماعت]] پایین‌تر از مکان نماز [[مأموم|مأمومین]] قرار گیرد. این مسئله برگرفته از برخی روایات<ref>صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج۱، ص۳۸۸.</ref> و [[احکام]] مرتبط با نماز جماعت<ref>(در نماز جماعت باید مکان نماز مأمومین پایین تر از مکان نماز امام جماعت نباشد.)</ref> است. فلسفه این حکم را رعایت فروتنی امام جماعت نسبت به مأمومین دانسته‌اند.
* محراب مسجد جامع قیروان(قیروان [[تونس]]) در سال‌های ۲۴۸-۲۴۹ق ساخته شده است.<ref>آبیار، بررسی کتیبه‌های محراب‌های گچی در موزه ملی ایران، ص۷۶.</ref>


== محراب در ادبیات فارسی==
== محراب در ادبیات فارسی==
خط ۴۱: خط ۴۰:
| حالتی رفت که محراب به فریاد آمد.<ref>[http://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh173/ حافظ، غزلیات، غزل شماره ۱۷۳.]</ref>
| حالتی رفت که محراب به فریاد آمد.<ref>[http://ganjoor.net/hafez/ghazal/sh173/ حافظ، غزلیات، غزل شماره ۱۷۳.]</ref>
}}
}}
== محراب‌های قدیمی==
* محراب مسجدالنبی؛ این محراب بعدها در محلی که [[رسول خدا]] [[نماز]] می‌گزارد، ساخته شد.
* محراب مسجد کوفه؛ محل شهادت حضرت علی(ع)
* محراب مسجد جامع قیروان(قیروان [[تونس]]) در سال‌های ۲۴۸-۲۴۹ق ساخته شده است.<ref>آبیار، بررسی کتیبه‌های محراب‌های گچی در موزه ملی ایران، ص۷۶.</ref>


== شهید محراب ==
== شهید محراب ==
خط ۵۸: خط ۶۱:
* [http://www.ensani.ir/fa/content/268851/default.aspx تفضلی، عباس‌علی، قبله‌نمای مسجد، محراب، مطالعات اسلامی، شماره ۳۵و۳۶، بهار و تابستان ۱۳۷۶ش.]
* [http://www.ensani.ir/fa/content/268851/default.aspx تفضلی، عباس‌علی، قبله‌نمای مسجد، محراب، مطالعات اسلامی، شماره ۳۵و۳۶، بهار و تابستان ۱۳۷۶ش.]
* ابن بطوطه، سفرنامه ابن بطوطه(رحله ابن بطوطه)، ترجمه: محمدعلی موحد، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۹ش.  
* ابن بطوطه، سفرنامه ابن بطوطه(رحله ابن بطوطه)، ترجمه: محمدعلی موحد، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۵۹ش.  
* طوسی، النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، قم، انتشارات قدس محمدی.
* یزدی، العروه الوثقی، تحقیق: موسسه النشر الاسلامی، موسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین، قم، ۱۴۱۹ق.
*نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، تحقیق: عباس قوچانی، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۳۶۵ش.
* ابن ادریس حلی، السراپر، تحقیق: سید محمدمهدی موسوی خرسان، العتبه العلویه المقدسه، نجف، ۱۴۲۹ق-۲۰۰۸م.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{مکان‌های مقدس}}
{{مکان‌های مقدس}}