نماز شکسته: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
ویرایش ساختار و محتوا و عبارت و افزودن پانویس
imported>M.r.seifi (ویرایش جزئی) |
Ahmadnazem (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش ساختار و محتوا و عبارت و افزودن پانویس) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
{{مقاله توصیفی فقهی}} | {{مقاله توصیفی فقهی}} | ||
'''نماز شکسته''' یا '''نماز قَصر''' یا '''نماز مسافر''' در | '''نماز شکسته''' یا '''نماز قَصر''' یا '''نماز مسافر''' اصطلاحی فقهی در مقابل نماز تمام است که بیان می‌کند مسافر، با شرایطی، نمازهای چهار رکعتی خود را دو رکعتی می‌خواند. شکسته بودن نماز [[مسافر]] در مذهب [[امامیه]] واجب و در دیگر مذاهب اسلامی جایز است. | ||
==نماز قصر در قرآن و سنت== | ==نماز قصر در قرآن و سنت== | ||
اصطلاح نماز قصر یا نماز مسافر، در مقابل نماز تمام به کار می‌رود.<ref>یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۶</ref> بر اساس حکم نماز قصر، مسافر با شرایطی، باید نمازهای چهار رکعتی خود را دو رکعتی بخواند.<ref>یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۴</ref> | |||
مستند این حکم، آیه ۱۰۱ [[سوره نساء]] است: | مستند این حکم، آیه ۱۰۱ [[سوره نساء]] است: | ||
:::<big>وَإِذَا ضَرَ‌بْتُمْ فِي الْأَرْ‌ضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُ‌وا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُ‌وا</big> | :::<big>وَإِذَا ضَرَ‌بْتُمْ فِي الْأَرْ‌ضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَن تَقْصُرُ‌وا مِنَ الصَّلَاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَن يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُ‌وا</big> | ||
:::و چون در زمين سفر كرديد، اگر بيم داشتيد كه آنان كه كفر ورزيده‌اند به شما آزار برسانند، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد. | :::و چون در زمين سفر كرديد، اگر بيم داشتيد كه آنان كه كفر ورزيده‌اند به شما آزار برسانند، گناهى بر شما نيست كه نماز را كوتاه كنيد. | ||
در منابع اهل سنّت<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۲.</ref> و شيعه<ref>حیدر، الإمام الصادق و المذاهب الأربعة، ج۳، ص۳۴۵.</ref> آمده است كه [[پیامبر(ص)]] در سفر، نمازهاى چهار ركعتى را دو رکعت مى‌خوانده است در منابع حدیثی و فقهی باب‌هایی به بحث شکسته بودن (تقصیر) نماز اختصاص یافته است. | در منابع اهل سنّت<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۴۲.</ref> و شيعه<ref>حیدر، الإمام الصادق و المذاهب الأربعة، ج۳، ص۳۴۵.</ref> آمده است كه [[پیامبر(ص)]] در سفر، نمازهاى چهار ركعتى را دو رکعت مى‌خوانده است در منابع حدیثی و فقهی باب‌هایی به بحث شکسته بودن (تقصیر) نماز اختصاص یافته است. | ||
* | ==احکام نماز شکسته== | ||
* مسافر باید نمازهای چهار رکعتی را دو رکعت بخواند. بنابراین حکم نماز مسافر شامل [[نماز صبح]] و [[نماز مغرب]] نمی‌شود. | |||
*اگر مسافر نمازش را پیش از رسیدن به [[وطن]] شکسته بخواند، پس از آنکه به وطن رسید لازم نیست دوباره کامل بخواند ولی چنانچه هنوز نماز نخوانده باشد باید آن را کامل بخواند. | |||
* مسافر برای خواندن نماز شکسته باید به [[حد ترخص]] برسد. | |||
* مسافری که قصد کرده ده روز بماند، اگر بیشتر از ده روز، مثلا ۱۳ یا ۱۵ روز بماند، تا وقتی که مسافرت نکرده و از آنجا نرفته، باید نمازش را تمام بخواند و لازم نیست دوباره قصد ماندن ده روز کند. | |||
* چنانچه [[نماز قضا|نمازی قضا]] شود، همان‌گونه باید قضای آن خوانده شود، یعنی اگر باید شکسته می‌خوانده لازم است شکسته قضا شود و چنانچه باید کامل می‌خواند، کامل قضا شود. | |||
کسانی که | :'''نماز اساتید و دانشجویان''' | ||
نماز و روزه دانشجویان و کسانی که فاصله بین محل کار و وطن آنها بیش از مسافت شرعی است احکام ویژه‌ای دارد.(اطلاعات بیشتر: [http://porseman.org/showarticle.aspx?id=861 سایت پرسمان]) | |||
از | :'''دیدگاه های خاص''' | ||
[[محمد صادقی تهرانی]] از فقهای معاصر، نماز مسافر را شکسته ندانسته و [[روزه]] او را هم صحیح می‌داند.<ref>[http://www.albalaq.com/tag/1130001.htm سایت بلاغ]</ref> | |||
==مسافر در فقه | ==منظور از مسافر در فقه== | ||
{{اصلی|مسافر}} | {{اصلی|مسافر}} | ||
در | در اصطلاح فقهی، مسافر به کسی گفته می‌شود که: | ||
*سفرش به حد [[مسافت شرعی]] برسد یعنی مسافت طی شده (چه فقط مسیر رفت یا مجموع رفت و آمد) حداقل هشت [[فرسخ شرعی]] باشد. | *سفرش به حد [[مسافت شرعی]] برسد یعنی مسافت طی شده (چه فقط مسیر رفت یا مجموع رفت و آمد) حداقل هشت [[فرسخ شرعی]] باشد. | ||
*از ابتدای سفر قصد پیمودن هشت فرسخ را داشته باشد و پیش از رسیدن به آن مسافت، از نیت خود برنگردد. | *از ابتدای سفر قصد پیمودن هشت فرسخ را داشته باشد و پیش از رسیدن به آن مسافت، از نیت خود برنگردد. | ||
| خط ۲۴: | خط ۳۱: | ||
*شغل او مسافرت نباشد. | *شغل او مسافرت نباشد. | ||
*به [[حد ترخص]] رسیده باشد.<ref>یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۴-۴۷۰</ref> | *به [[حد ترخص]] رسیده باشد.<ref>یزدی، العروه الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۱۴-۴۷۰</ref> | ||
==فلسفه شکسته بودن نماز مسافر== | ==فلسفه شکسته بودن نماز مسافر== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۷: | ||
در روایتی از [[امام صادق]](ع) به نقل از پیامبر(ص) آمده است: | در روایتی از [[امام صادق]](ع) به نقل از پیامبر(ص) آمده است: | ||
::: خداوند هدیه‌ای به من و امتم کرامت فرموده که به دیگر امت‌ها نداده است... افطار کردن [[روزه]] و شکسته شدن نماز در سفر؛ پس هر کس چنین نکند، هدیه خداوند را رد کرده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۵۲۰، حدیث ۱۱۳۳۶</ref> | ::: خداوند هدیه‌ای به من و امتم کرامت فرموده که به دیگر امت‌ها نداده است... افطار کردن [[روزه]] و شکسته شدن نماز در سفر؛ پس هر کس چنین نکند، هدیه خداوند را رد کرده است.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۰ق، ج۸، ص۵۲۰، حدیث ۱۱۳۳۶</ref> | ||
==دیدگاه مذاهب فقهی اسلامی== | |||
در بین مذاهب اسلامی، [[امامیه]] و [[حنفیه]] شکسته بودن نماز در سفر را واجب می‌دانند ولی [[مالکیه]] آن را سنت ([[مستحب]]) مؤکد و [[شافعیه]] و [[حنبلیه]] آن را جایز می‌دانند یعنی مسافر مختار است که تمام بخواند یا شکسته.<ref>سبحانی، القصر فی السفر، ۱۴۲۲ق، ص۵-۶</ref> | |||
کسانی که قائل به عدم وجوب قصر نماز در سفر هستند، به عبارت «فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ» استناد کرده‌اند ولی قائلان به وجوب معتقدند آیه می خواهد این توهم که نماز شکسته، نمازی ناقص و در نتیجه ممنوع است، را برطرف کند.<ref>سبحانی، القصر فی السفر، ۱۴۲۲ق، ص۱۳.</ref> در آیات دیگری از قرآن نیز چنین تعبیری به معنای وجوب به کار رفته است.<ref>سوره بقره، آیه ۱۵۸.</ref> | |||
از سوی دیگر برخی با تکیه بر ظاهر آیه، حکم شکسته خواندن نماز را مختص سفری دانسته‌اند که در آن ترس و ناامنی باشد، ولی [[سنت]] نبوی، آیه را به هردو حالت وجود یا عدم وجود ترس تفسیر کرده و پیامبر(ص) در هر دو حالت، نماز را شکسته می‌خوانده است. بر این اساس قید موجود در آیه، اشاره به غالب موارد است.<ref>سبحانی، القصر فی السفر، ۱۴۲۲ق، ص۱۲.</ref> | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||