حافظ رجب برسی: تفاوت میان نسخه‌ها

حافظ رجب برسی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۱:۳۲

۲٬۹۷۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۹ ژوئیهٔ ۲۰۱۶

تکمیل متن

دیداریویکی‌متن

کاربر ناشناس

imported>Sama

@@ خط ۵: / خط ۵: @@
 مشارق الانوار برسی از همان سده ۹ق در برخی محافل امامیه کتابی شناخته شده است. کفعمی در اواخر سده هشتم از مشارق الانوار نقل می‌کند.<ref>المقام...، ص ۲۴؛ المصباح، ص ۱۷۶، ۱۸۳</ref> و پس از او دیگران عالمان از این کتاب استفاده کرده‌اند.<ref>مثلا: کنز المطلاب سید ولی الله رضوی، کلمات مکنونه فیض کاشانی به نقل از آقابزرگ، الذریعه، ج۱۸، ص ۱۶؛ فیض کاشانی، کلمات مکنونه، ص ۱۹۶</ref> با این حال، رجال‌نویسان شیعه در قرن دوازدهم مانند حر عاملی و افندی از او یاد کردند.
-حر عاملی و افندی او را محدث، فقیه، ادیب و صوفی خوانده‌اند.<ref>حر عاملی، امل الآملی، ج۲، ص ۱۱۷؛ افندی، ج۲، ص ۳۰۴</ref> در نوشته‌هایش تسلط او بر عرفان نظری هویداست. او را متأثر از سید حیدر آملی، فضل‌الله حروفی و عارفان متقدم مانند حلاج دانسته‌اند.<ref>شیبی، ج ۲، ص ۲۲۴</ref> برسی علم اسرار حروف و اعداد را می‌دانست و در شرح اخبار از آن استفاده می‌کرد. در نثر و شعر مهارت داشت.<ref>حر عامل، آمل، ج۲، ص ۱۱۷-۱۱۸؛ امین، ج۶، ص ۴۶۶</ref>
+حر عاملی و افندی او را محدث، فقیه، ادیب و صوفی خوانده‌اند.<ref>حر عاملی، امل الآملی، ج۲، ص ۱۱۷؛ افندی، ج۲، ص ۳۰۴</ref> در نوشته‌هایش تسلط او بر عرفان نظری هویداست. او را متأثر از سید حیدر آملی، فضل‌الله حروفی و عارفان متقدم مانند حلاج دانسته‌اند.<ref>شیبی، ج ۲، ص ۲۲۴</ref> برسی علم اسرار حروف و اعداد را می‌دانست و در شرح اخبار از آن استفاده می‌کرد. در نثر و شعر مهارت داشت.<ref>حر عامل، آمل، ج۲، ص ۱۱۷-۱۱۸؛ امین، ج۶، ص ۴۶۶</ref> سروده‌هایی از او برجای مانده که همگی در فضائل اهل بیت است.<ref>مثلاً نک: دیلمی، ص۴۴۶؛ امینی، ج۷، ص ۳۳ببـ؛ خاقانی، ج۲، ص ۳۷۱ببـ؛ نیز نک: برسی، ص ۲۲۵-۲۴۷، ملحقات</ref>
+برخی منابع از سفر اواخر عمر او به ایران گفته‌اند. معصوم‌علیشاه او را درگذشته و مدفون در مشهد می‌داند.<ref>امعصوم‌علی‌شاه، ج۳، ص ۷۱۱</ref> خوانساری بقعه حافظ رجب در اردستان را از آن برسی دانسته است.<ref>قس: قمی، الفوائد..، ص ۱۸۱</ref>
 ==عقاید==
 برسی خود را معتقد به اعتقادات مشهور امامیه می‌داند.<ref>برسی، ص ۲۱۴-۲۱۵</ref> از غلات انتقاد می‌کرده<ref>برسی، ص ۲۱۳</ref>  و خود را «نمط اوسط» و جدا از افراط و تفریط دانسته‌است.<ref>برسی، ص ۱۹۸</ref>  با این‌حال باورهایش گاهی با اعتراض مواجه شده است و به غلو متهم شده است.<ref>بغدادی، ج۱، ص ۳۶۵</ref>
-حر عاملی از افراط در باورهای برسی سخن می‌گوید.<ref>حر عاملی، امل الآمل، ج۲، ص ۱۱۷</ref>  مجلسی از مطالب «موهم خبط و خلط و ارتفاع» در کتاب وی می‌گوید.<ref>مجلسی، ج۱، ص۱۰؛  برای تأیید نک: افندی، ج۲، ص ۳۰۷؛ خوانساری، ج۳، ص ۳۲۴</ref>  در مقابل، برخی او را غالی ندانسته‌اند و تنها باورهایش را شاذ خوانده‌اند.<ref>بروجردی، ج۲، ص ۱۶۲؛ امینی، ج۷، ص ۳۳-۳۴</ref>
+حر عاملی از افراط در باورهای برسی سخن می‌گوید.<ref>حر عاملی، امل الآمل، ج۲، ص ۱۱۷</ref>  مجلسی از مطالب «موهم خبط و خلط و ارتفاع» در کتاب وی می‌گوید.<ref>مجلسی، ج۱، ص۱۰؛  برای تأیید نک: افندی، ج۲، ص ۳۰۷؛ خوانساری، ج۳، ص ۳۲۴</ref>  در مقابل، برخی او را غالی ندانسته‌اند و تنها باورهایش را شاذ خوانده‌اند.<ref>بروجردی، ج۲، ص ۱۶۲؛ امینی، ج۷، ص ۳۳-۳۴</ref>  به دلیل اتهام غلو و افراط، حرعاملی او را توثیق نکرده است<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۳۰، ص ۱۵۹-۱۶۰</ref> مجلسی روایاتی را که تنها او ذکر کرده، غیرقابل اعتماد شمرده است.<ref>مجلسی، ج۱، ص۱۰؛ ج۴۲، ص ۳۰۰-۳۰۱</ref>
+در آثار برسی، به ویژه مشارق، روایاتی یافت می‌شود که در دیگر متون حدیثی شیعه نیست، همانند خطبه افتخار و خطبه تطنجیه. او به منابع درخور توجهی از منابع متقدم شیعه مانند الواحدة ابن جمهور دسترسی داشته است.<ref>مثلاً نک: ص ۱۶۲؛ نیز کلبرگ، ص 380</ref> همچنین برسی، شروحی خاص که ناشی از دیدگاه عرفانی و آگاهی به اسرار حروف بود، بر روایات داشت. روایات متفرد و شروح خاص برسی، کلمات او را غریب جلوه داده است.
+==آثار==
+*مشارق الانوار؛ تألیف در ۷۷۳ق<ref>نک: حرعاملی، امل الآمل،  ج۲، ص ۱۱۷</ref>
+*مشارق الامان فی لباب حقائق الایمان؛ تألیف ۸۱۱ق، مضمونی مانند مشارق الانوارد دارد. <ref>افندی،‌ ج۲، ص ۳۰۵؛ آقابزرگ، ج۲، ص ۲۹۹؛ کنتوری، ص ۵۲۱</ref>
+*تحریر مشارق الانوار؛ تحریر دوم مشارق الانوار تألیف شده در ۸۱۳ق<ref>افندی،‌ ج۲، ص ۳۰۵؛ آقابزرگ، ج۲، ص ۲۹۹</ref>
+* الالفین فی وصف سادة الکونین
+*تفسیر سورة‌ التوحید؛ رساله‌ای کوچک که به ضمیمهٔ‌ وحدت از دیدگاه عارف و حکیم چاپ شده است.
+*لوامع انوار التمجید و جوامع اسراره فی التوحید؛ متنی کوتاه شامل اعتقادات مؤلف به عنوان مقدمه بر مشارق الحاق شده <ref>کنتوری، ص ۴۸۱؛ آقابزرگ، ج۱۸، ص ۳۶۲</ref> و در آغاز نسخ چاپی مشارق آمده است.<ref>برسی، مشارق الانوار، ص ۵-۱۳</ref>
 ==پانویس==