Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۵٬۵۰۰
ویرایش
نیشابور: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←حضور امام رضا(ع) در نیشابور
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
نیشابور دومین شهرستان پرجمعیت استان [[خراسان رضوی]] است. این شهر در ۱۲۷ کیلومتری غرب [[مشهد]] واقع شده است. از شمال و شمال غربی به قوچان و اسفراین، از جنوب به تربت حیدریه و کاشمر، از شرق به [[سبزوار]] و از غرب به مشهد منتهی می‌شود. مساحت این شهر ۳/۸۹۲۵ کیلومتر مربع<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/tag/دشت-نیشابور ابرشهر]، سایت اینترنتی دانشنامه نیشابور.</ref> و جمعیت آن بر اساس سرشماری [[سال ۱۳۹۰ هجری خورشیدی|سال ۱۳۹۰ش]] ۴۳۳۱۰۵ نفر است.<ref>[http://nnt.sci.org.ir/sites/apps/yearbook/year_book_doc/91-09-02.pdf سالنامه آماری استان خراسان رضوی، مرکز آمار ایران، ۱۳۹۱ش، ص۱۱۲.]</ref> از نظر جغرافیایی در موقعیت ۳۵ درجه و ۴۰ دقیقه تا ۳۶ درجه و۵۰ دقیقه عرض جغرافیایی و ۵۸ درجه و۱۵ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه طول جغرافیایی قرار دارد.{{مدرک}} | نیشابور دومین شهرستان پرجمعیت استان [[خراسان رضوی]] است. این شهر در ۱۲۷ کیلومتری غرب [[مشهد]] واقع شده است. از شمال و شمال غربی به قوچان و اسفراین، از جنوب به تربت حیدریه و کاشمر، از شرق به [[سبزوار]] و از غرب به مشهد منتهی می‌شود. مساحت این شهر ۳/۸۹۲۵ کیلومتر مربع<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/tag/دشت-نیشابور ابرشهر]، سایت اینترنتی دانشنامه نیشابور.</ref> و جمعیت آن بر اساس سرشماری [[سال ۱۳۹۰ هجری خورشیدی|سال ۱۳۹۰ش]] ۴۳۳۱۰۵ نفر است.<ref>[http://nnt.sci.org.ir/sites/apps/yearbook/year_book_doc/91-09-02.pdf سالنامه آماری استان خراسان رضوی، مرکز آمار ایران، ۱۳۹۱ش، ص۱۱۲.]</ref> از نظر جغرافیایی در موقعیت ۳۵ درجه و ۴۰ دقیقه تا ۳۶ درجه و۵۰ دقیقه عرض جغرافیایی و ۵۸ درجه و۱۵ دقیقه تا ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه طول جغرافیایی قرار دارد.{{مدرک}} | ||
==ورود اسلام== | ==ورود اسلام== | ||
گسترش اسلام در این شهر در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]] یا [[عثمان بن عفان]] شکل گرفت و در دوران حکومت [[امویان]] بارها مردم این شهر به شورش علیه حکومت مرکزی پرداختند. در زمان فرمانروایی [[ابومسلم خراسانی]] بر [[خراسان]] (۱۳۱ - ۱۳۷ق)، وی مسجد جامع باشکوهی در این شهر ساخت و باغی مخصوص به خود نیز در این شهر داشت.{{مدرک}} در دوران خلافت [[مأمون]] عباسی، این شهر به جهت حضور و اقامت چندماهه [[امام رضا(ع)]] در این شهر در سال ۲۰۰ق، مجددا مورد توجه قرار گرفت. در زمان حکومت‌های نیمه مستقل اسلامی در مناطق شرق جهان اسلام، این شهر از اهمیت بسزایی برخوردار بود و علمای بزرگی همچون [[خیام نیشابوری|عمر خیام]]، موفق نیشابوری، [[ابوالمعالی جوینی]]، [[محمد غزالی طوسی]]، [[حاکم نیشابوری]] | گسترش اسلام در این شهر در زمان خلافت [[عمر بن خطاب]] یا [[عثمان بن عفان]] شکل گرفت و در دوران حکومت [[امویان]] بارها مردم این شهر به شورش علیه حکومت مرکزی پرداختند. در زمان فرمانروایی [[ابومسلم خراسانی]] بر [[خراسان]] (۱۳۱ - ۱۳۷ق)، وی مسجد جامع باشکوهی در این شهر ساخت و باغی مخصوص به خود نیز در این شهر داشت.{{مدرک}} در دوران خلافت [[مأمون]] عباسی، این شهر به جهت حضور و اقامت چندماهه [[امام رضا(ع)]] در این شهر در سال ۲۰۰ق، مجددا مورد توجه قرار گرفت. در زمان حکومت‌های نیمه مستقل اسلامی در مناطق شرق جهان اسلام، این شهر از اهمیت بسزایی برخوردار بود و علمای بزرگی همچون [[خیام نیشابوری|عمر خیام]]، موفق نیشابوری، [[ابوالمعالی جوینی]]، [[محمد غزالی طوسی]]، [[حاکم نیشابوری]]، ابوالقاسم عبدالکریم شبستری، فخرالدین عبد العزیز کوفی، خواجه ابوبکر کرّامی، ابوعلی دقاق، [[ابوسعید ابوالخیر]] در این شهر زندگی می‌کردند.{{مدرک}} | ||
===رونق اقتصادی و سیاسی=== | ===رونق اقتصادی و سیاسی=== | ||
نیشابور در سده‌های نخست اسلامی شهری بزرگ و مرکز ولایتی به همین نام بوده است. ولایت نیشابور مشتمل بر شهرهایی ریوند، خوجان، [[سبزوار]]، خسروجرد، آزادوار، اسفراین، ترشیز(کاشمر)، بوزجان، زوزن و مالن بوده است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، ج۲، ص۸.</ref> | نیشابور در سده‌های نخست اسلامی شهری بزرگ و مرکز ولایتی به همین نام بوده است. ولایت نیشابور مشتمل بر شهرهایی ریوند، خوجان، [[سبزوار]]، خسروجرد، آزادوار، اسفراین، ترشیز(کاشمر)، بوزجان، زوزن و مالن بوده است.<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، بیروت، داراحیاءالتراث العربی، ج۲، ص۸.</ref> | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
==حضور امام رضا(ع) در نیشابور== | ==حضور امام رضا(ع) در نیشابور== | ||
در جریان سفر امام رضا(ع) به مرو، ایشان در [[سال ۲۰۰ هجری قمری|۲۰۰ق]] نیشابور اقامت کردند. مدت دقیق اقامت امام به صورت متفاوت گزارش شده است. برخی محققان بر این باورند از گزارش مفصل حاکم نیشابوری از وقایع نیشابور در دوره حضور امام می‌توان اطمینان حاصل کرد که حضور | در جریان سفر [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] به مرو، ایشان در [[سال ۲۰۰ هجری قمری|۲۰۰ق]] نیشابور اقامت کردند. مدت دقیق اقامت امام به صورت متفاوت گزارش شده است. برخی محققان بر این باورند از گزارش مفصل [[حاکم نیشابوری]] از وقایع نیشابور در دوره حضور امام می‌توان اطمینان حاصل کرد که حضور امام رضا(ع) در این شهر به صورت ورود از دروازه‌ای و خروج از دروازه دیگر نبوده، بلکه چند ماه در نیشابور اقامت داشته است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور از آغاز تا پایان قرن چهارم هجری۲، ش۵، بهار۱۳۸۴ش، ص۱۰۵.</ref> مهم‌ترین حوادثی که در مدت اقامت امام گزارش شده است عبارتند از: | ||
*'''استقبال مردم نیشابور از امام رضا(ع):''' با ورود علی بن موسی(ع) به نیشابور بسیاری از مردم و علمای شهر از ایشان استقبال کردند. این استقبال در کتاب تاریخ نیشابور به صورت باشکوهی گزارش شده است.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، تلخیص: خلیفه نیشابوری، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۱.</ref> به اعتقاد برخی پژوهشگران، این استقبال گویای محبوبیت خاندان اهل بیت در میان مردم و گرایش اهالی نیشابور به فرهنگ شیعی بوده است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۵.</ref> | *'''استقبال مردم نیشابور از امام رضا(ع):''' با ورود علی بن موسی(ع) به نیشابور بسیاری از مردم و علمای شهر از ایشان استقبال کردند. این استقبال در کتاب تاریخ نیشابور به صورت باشکوهی گزارش شده است.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، تلخیص: خلیفه نیشابوری، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۱.</ref> به اعتقاد برخی پژوهشگران، این استقبال گویای محبوبیت خاندان اهل بیت در میان مردم و گرایش اهالی نیشابور به فرهنگ شیعی بوده است.<ref>دشتی، تاریخ تشیع در نیشابور، ۱۳۸۴ش، ص۱۰۵.</ref> | ||
*'''اقامت امام رضا(ع) در منزل بانو پسنده:''' برخی افراد سرشناس نیشابور انتظار داشتند امام رضا(ع) پس از ورود به نیشابور در منزل آنان اقامت کند اما امام رضا در منزل ساده و محقر یکی از زنان سالخورده شیعه و دوستدار اهل بیت اقامت کرد. این زن به [[بانو پسنده]] یا پسندیده مشهور است و در غرب شهر نیشابور، در نزدیکی آرامگاه بی‌بی شطیطه مدفون است.<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/post-117.aspx «بانو پسنده و سعادت میزبانی امام علی بن موسی‌الرضا»، به کوشش ققنوس شرق]، پایگاه اینترنتی ابرشهر: دانشنامه نیشابور.</ref> شهرت وی به پسنده این بوده که علی بن موسی از میان خانه‌های بزرگ نیشابور، خانهٔ کوچک وی را پسندیده بود. برخی از مورخین محل اقامت امام را محله قز در کوچه بلاس آباد (بلاش آباد) گفته‌اند.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۲.</ref> | *'''اقامت امام رضا(ع) در منزل بانو پسنده:''' برخی افراد سرشناس نیشابور انتظار داشتند امام رضا(ع) پس از ورود به نیشابور در منزل آنان اقامت کند اما امام رضا در منزل ساده و محقر یکی از زنان سالخورده شیعه و دوستدار اهل بیت اقامت کرد. این زن به [[بانو پسنده]] یا پسندیده مشهور است و در غرب شهر نیشابور، در نزدیکی آرامگاه بی‌بی شطیطه مدفون است.<ref>[http://abarshahr.blogfa.com/post-117.aspx «بانو پسنده و سعادت میزبانی امام علی بن موسی‌الرضا»، به کوشش ققنوس شرق]، پایگاه اینترنتی ابرشهر: دانشنامه نیشابور.</ref> شهرت وی به پسنده این بوده که علی بن موسی از میان خانه‌های بزرگ نیشابور، خانهٔ کوچک وی را پسندیده بود. برخی از مورخین محل اقامت امام را محله قز در کوچه بلاس آباد (بلاش آباد) گفته‌اند.<ref>حاکم نیشابوری، تاریخ نیشابور، ۱۳۳۷ش، ص۱۳۲.</ref> | ||