Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۰۰
ویرایش
واجب تخییری: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ویکی سازی) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
==تعریف اصطلاحی== | ==تعریف اصطلاحی== | ||
در منابع [[اصول فقه]]، «وجوب» از جهت متعلَّق آن دو حالت دارد:<ref>فخررازی، المحصول، ۱۹۹۷م، ج۲، ص۱۵۹</ref> | در منابع [[اصول فقه]]، «وجوب» از جهت متعلَّق آن دو حالت دارد:<ref>فخررازی، المحصول، ۱۹۹۷م، ج۲، ص۱۵۹</ref> | ||
*اگر وجوب به مورد معین و بدون جایگزینی مانند [[نماز]] تعلق گرفته باشد آن را «واجب تعیینی» نامیده‌اند.<ref>[http://lib.eshia.ir/71601/1/868 فرهنگ‌نامه اصول فقه]</ref> | *اگر وجوب به مورد معین و بدون جایگزینی مانند [[نماز]] تعلق گرفته باشد آن را «واجب تعیینی» نامیده‌اند.<ref>[http://lib.eshia.ir/71601/1/868 فرهنگ‌نامه اصول فقه]، کتابخانه مدرسه فقاهت.</ref> | ||
*اگر به یکی از چند چیز تعلق گرفته باشد که [[تکلیف|مکلف]] به اختیار و انتخاب خود یکی را انجام دهد آن را «واجب تخییری» گویند، مانند کفاره [[روزه]] که شخص باید بین «آزاد کردن یک بنده» یا «دو ماه روزه گرفتن» یا «سیر کردن شصت [[فقیر]]» یکی را انتخاب کند.<ref>شیخ بهائی، زبدة الاصول، ۱۳۰۶، ج۱، ص۵۱</ref> | *اگر به یکی از چند چیز تعلق گرفته باشد که [[تکلیف|مکلف]] به اختیار و انتخاب خود یکی را انجام دهد آن را «واجب تخییری» گویند، مانند کفاره [[روزه]] که شخص باید بین «آزاد کردن یک بنده» یا «دو ماه روزه گرفتن» یا «سیر کردن شصت [[فقیر]]» یکی را انتخاب کند.<ref>شیخ بهائی، زبدة الاصول، ۱۳۰۶، ج۱، ص۵۱.</ref> | ||
==برخی واجبات تخییری== | ==برخی واجبات تخییری== | ||
بخش عمده واجبات، واجب تعیینی‌اند. برخی از واجبات تخییری عبارتند از: | بخش عمده واجبات، واجب تعیینی‌اند. برخی از واجبات تخییری عبارتند از: | ||
* [[کفاره]] [[روزه]] (آزاد کردن یک بنده • دو ماه روزه گرفتن • سیر کردن شصت فقیر)<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۲۰</ref> | * [[کفاره]] [[روزه]] (آزاد کردن یک بنده • دو ماه روزه گرفتن • سیر کردن شصت فقیر)<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۲۰.</ref> | ||
* کفاره کندن موی سر در حال [[احرام]] یا وارد ساختن جراحت به صورت خود به هنگام وقوع مصیبت، برای زنان<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۳۶</ref> | * کفاره کندن موی سر در حال [[احرام]] یا وارد ساختن جراحت به صورت خود به هنگام وقوع مصیبت، برای زنان<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۳۶.</ref> | ||
* کفّاره شکستن [[سوگند]] (سیر کردن ده فقیر • پوشانیدن ده برهنه • آزادسازی بنده)<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۲۷</ref> | * کفّاره شکستن [[سوگند]] (سیر کردن ده فقیر • پوشانیدن ده برهنه • آزادسازی بنده)<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۲۷.</ref> | ||
* کفّاره [[ایلاء]] (اطعام ۱۰ مسکین یا لباس پوشاندن به آنان • آزادسازی یک برده • سه روز روزه‌گرفتن)<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۷۵</ref> | * کفّاره [[ایلاء]] (اطعام ۱۰ مسکین یا لباس پوشاندن به آنان • آزادسازی یک برده • سه روز روزه‌گرفتن)<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۱۲، ص۴۷۵.</ref> | ||
* مجازات [[محاربه]] (قتل: به دار آویختن یا قطع دست راست و پای چپ • تبعید)<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۴۱، ص۵۷۳</ref> | * مجازات [[محاربه]] (قتل: به دار آویختن یا قطع دست راست و پای چپ • تبعید)<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۹۸۱م، ج۴۱، ص۵۷۳.</ref> | ||
* تخییر در شکسته یا تمام‌خواندن نماز در چهار مکان ([[مکه]] یا [[مسجد الحرام]]، [[مدینه]] یا [[مسجد نبوی]]، [[حرم امام حسین(ع)]]، [[مسجد کوفه]]<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۳۷۴</ref> | * تخییر در شکسته یا تمام‌خواندن نماز در چهار مکان ([[مکه]] یا [[مسجد الحرام]]، [[مدینه]] یا [[مسجد نبوی]]، [[حرم امام حسین(ع)]]، [[مسجد کوفه]]<ref>طباطبائی، ریاض المسائل، ۱۴۲۱ق، ج۴، ص۳۷۴.</ref> | ||
* تخییر در خواندن [[سوره حمد]] یا [[تسبیحات اربعه]] در رکعت سوم و چهارم نمازها.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/9439/?ref=sbttl#gsc.tab=0 رساله توضیح المسائل مراجع، مسئله ۱۰۰۵]</ref> | * تخییر در خواندن [[سوره حمد]] یا [[تسبیحات اربعه]] در رکعت سوم و چهارم نمازها.<ref>[http://portal.anhar.ir/node/9439/?ref=sbttl#gsc.tab=0 رساله توضیح المسائل مراجع، مسئله ۱۰۰۵].</ref> | ||
در عصر [[غیبت کبری|غیبت]] [[امام دوازدهم(ع)]] نیز شمار زیادی از فقهای [[امامیه]] قائل به تخییر بین [[نماز جمعه]] و [[نماز ظهر]] در روز جمعه‌اند.<ref>توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۰۵</ref> | در عصر [[غیبت کبری|غیبت]] [[امام دوازدهم(ع)]] نیز شمار زیادی از فقهای [[امامیه]] قائل به تخییر بین [[نماز جمعه]] و [[نماز ظهر]] در روز جمعه‌اند.<ref>توضیح المسائل (المحشی للإمام الخمینی)، ۱۴۲۴ق، ج۱، ص۴۰۵.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||