وطن: تفاوت میان نسخه‌ها

{{احکام}}

{{مقاله توصیفی فقهی}}

== مفهوم وطن ==

وطن در اصطلاح فقهی محل تولد (روستا یا شهر) یا محل زندگی دائم شخص است. <ref>یزدی، العروة‌ الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۷۱-۴۷۲</ref> تعیین وطن برای شناخت وظیفه هنگام سفر مهم است. هر فرد در وطن خودش باید نمازش را تمام بخواند و روزه بگیرد حتی اگر در حال مسافرت از جای به جای دیگر از وطن خود گذری عبور کند و [[قصد اقامه عشره|قصد اقامت]] نداشته باشد.

در متون [[فقه|فقهی شیعه]]، وطن را به سه قسم اصلی، عرفی و وطن شرعی تقسیم کرده‌اند. <ref>سبحانی، ضیاء الناظر، ۱۳۷۶ش، ص۲۲۲</ref> هر یک از این اقسام حکم خاص خود را دارند. عبارت وطن حُکمی نیز در کلمات فقیهان کاربرد دارد ولی جزو تقسیمات وطن نیست.

=== وطن اصلی===

وطن اصلی شخص، وطن پدر و مادری و جایی است که در آن به دنیا آمده و مدتی نیز در آن زندگی کرده است. <ref>سبحانی، ضیاء الناظر، ۱۳۷۶ش، ص۲۲۷</ref>

=== وطن عرفی یا مستجد ===

وطن عرفی یا مستجد محلی است که شخص برای زندگی انتخاب می‌کند هر چند محل تولدش نباشد. وطن اختیاری یا وطن اتخاذی نیز از اصطلاحاتی است که برای این قسم از وطن به کار می‌رود.<ref>سبحانی، ضیاء الناظر، ۱۳۷۶ش، ص۲۲۷</ref>

=== وطن شرعی===

در اصطلاح فقیهان وطن شرعی جایی است که کسی در آنجا به دنیا آمده یا مدتی با قصد توَطُّن در آن زندگی کرده و در آنجا املاکی نیز دارد. از نظر مشهور فقیهان شیعه، وطن شرعی، حکم وطن عرفی را دارد و اگر شخص از آن اعراض کند در آنجا حکم [[مسافر]] را ندارد. <ref>یزدی، العروة‌ الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۷۳</ref> بسیاری از فقیهان وطن شرعی را به رسمیت نمی‌شناسند و نماز و روزه مسافر را در آنجا شکسته می‌دانند. به نظر ایشان صرف داشتن ملک در جایی باعث نمی‌شود که احکام وطن بر آنجا جاری شود. <ref>یزدی، العروة‌ الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۷۳</ref>

==داشتن چند وطن  ==

به فتوای فقیهان شیعه هر شخص می‌تواند به جز وطن اصلی، دو یا سه وطن دیگر نیز داشته باشد. <ref>یزدی، العروة‌ الوثقی، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۷۳-۴۷۴</ref>برخی از فقیهان داشتن بیش از دو وطن را صحیح نمی‌دانند.  <ref>نائینی، العروة الوثقی مع التعلیقات، ۱۴۲۰ق، ج۳، ص۴۷۴، خمینی، تحریر الوسیله، موسسه مطبوعاتی دار العلم، ج۱، ص۲۸۵ </ref>

== حدیث حب الوطن==

جمله مشهور {{عربی|حُبُّ الوَطَنِ مِنَ الإیمانِ}} که به عنوان حدیث مشهور است در کتاب‌های حدیثی قدیم شیعه وجود ندارد. در کتاب [[منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه (خویی)|منهاج البراعه]] <ref>خوئی، منهاج البراعة، ۱۴۰۰ق، ج۲۱، ص۳۹۴</ref> که شرح [[نهج البلاغه]] و نوشته شده در قرن ۱۴ قمری است و نیز در [[سفینة البحار و مدینة الحکم و الآثار (کتاب)|سفینة البحار]]<ref>قمی، سفینة البحار، ۱۴۱۴ق، ج۸، ص۵۲۴.</ref>به نقل از مقدمه [[امل الآمل فی علماء جبل عامل (کتاب)|امل الآمل]] [[شیخ حر عاملی]] این جمله نقل شده است. ولی در هر دو مورد سندی برای آن نقل نشده است.

== پانویس==

==منابع==

{{منابع}}

  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد

  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل

  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد

  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد