Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۲۱۵
ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
این مدرسه امروزه با نام جهانگیرخان شناخته شده و در کاشیکاری جدید در سال ۱۳۸۳ش، نام جهانگیرخان بر سر در ورودی مدرسه نگاشته شده است. | این مدرسه امروزه با نام جهانگیرخان شناخته شده و در کاشیکاری جدید در سال ۱۳۸۳ش، نام جهانگیرخان بر سر در ورودی مدرسه نگاشته شده است. | ||
[[پرونده:حیاط مدرسه جهانگیرخان.jpg|250px|بندانگشتی|نمایی از حیاط مدرسه]] | [[پرونده:حیاط مدرسه جهانگیرخان.jpg|250px|بندانگشتی|نمایی از حیاط مدرسه]] | ||
== تاریخچه بنا == | == تاریخچه بنا == | ||
فیض قمی در [[گنجینه آثار قم]]، بنای مدرسه را همدوره بنای مسجد جامع و در اواسط قرن هشتم دانسته است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۸ش، ص۴۶۰ – ۴۸۵.</ref> همچنین [[محمدحسین ناصر الشریعة]] در [[تاریخ قم]]، بنای مدرسه را قبل از دوره صفوی میداند.<ref>ناصر الشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۶.</ref> و [[حسین مدرسی طباطبایی]]، معتقد است بنای مدرسه متعلق به قرن یازده و دوره صفوی است.<ref>طباطبایی، تربت پاکان، ۱۳۳۵ش، ج ۲، ص۱۲۱.</ref> | فیض قمی در [[گنجینه آثار قم]]، بنای مدرسه را همدوره بنای مسجد جامع و در اواسط قرن هشتم دانسته است.<ref>فیض، گنجینه آثار قم، ۱۳۴۸ش، ص۴۶۰ – ۴۸۵.</ref> همچنین [[محمدحسین ناصر الشریعة]] در [[تاریخ قم]]، بنای مدرسه را قبل از دوره صفوی میداند.<ref>ناصر الشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۶.</ref> و [[حسین مدرسی طباطبایی]]، معتقد است بنای مدرسه متعلق به قرن یازده و دوره صفوی است.<ref>طباطبایی، تربت پاکان، ۱۳۳۵ش، ج ۲، ص۱۲۱.</ref> | ||
خط ۳۶: | خط ۳۵: | ||
ولی در نیمه دوم قرن سیزدهم و در حدود سال ۱۲۷۷ق، چون مدرسه رو به خرابی نهاده بود، «میرزا نصراللَّه مستوفی گرکانی» به تجدید بنای مدرسه همت نمود و آن را به مدرسه ناصری موسوم ساخت. در وقفنامهای که فرزندان گرکانی تهیه کردهاند، تصریح شده که مدرسه را بنا نمود و از این تعبیر معلوم میشود که بنای قبلی، تخریب شده بوده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۶.</ref> | ولی در نیمه دوم قرن سیزدهم و در حدود سال ۱۲۷۷ق، چون مدرسه رو به خرابی نهاده بود، «میرزا نصراللَّه مستوفی گرکانی» به تجدید بنای مدرسه همت نمود و آن را به مدرسه ناصری موسوم ساخت. در وقفنامهای که فرزندان گرکانی تهیه کردهاند، تصریح شده که مدرسه را بنا نمود و از این تعبیر معلوم میشود که بنای قبلی، تخریب شده بوده است.<ref>ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۶.</ref> | ||
[[پرونده:درب رورودی مدرسه جهانگیرخان.jpg|200px|بندانگشتی|درِ رورودی مدرسه جهانگیرخان]] | |||
==بانی مدرسه== | ==بانی مدرسه== | ||
از بانی مدرسه چندان اطلاع دقیقی در دست نیست و نظرات مختلفی در این باره نقل شده است. فیض قمی معتقد است، بانی مدرسه و مسجد جانیخان یکی است و او سلطان جانی خان،<ref group="یادداشت">جانیخان، از امرا و وزرای ایلخانی است و بعد از مرگ ابو سعید الجایتو خان در سال ۷۳۶ ق، با ملک اشرف، برادر شیخ حسنِ بزرگِ چوپانی که سر به ظلم و طغیان برداشته بود، درگیر شد و او را شکست داد. خزینه بزرگی در تحت قدرت اشرف بود که وقت تسلیم به جانیخان گفت، قصد داشتم در قم مسجدی بنا کنم که فقه کلیه مذاهب را در آن تدریس کنند. چنان که فیض استظهار داشته، جانیخان بعد از مرگ اشرف، مبلغ هنگفتی در اختیار امناء خود قرار داد و بنای مسجد بزرگ جانیخان در قم گذاشته شد و در کنار این مسجد، مدرسه جانی خان هم برپا گردید.(رجوع کنید به: گنجینه آثار قم، فیض، ص۴۶۰ | از بانی مدرسه چندان اطلاع دقیقی در دست نیست و نظرات مختلفی در این باره نقل شده است. فیض قمی معتقد است، بانی مدرسه و مسجد جانیخان یکی است و او سلطان جانی خان،<ref group="یادداشت">جانیخان، از امرا و وزرای ایلخانی است و بعد از مرگ ابو سعید الجایتو خان در سال ۷۳۶ ق، با ملک اشرف، برادر شیخ حسنِ بزرگِ چوپانی که سر به ظلم و طغیان برداشته بود، درگیر شد و او را شکست داد. خزینه بزرگی در تحت قدرت اشرف بود که وقت تسلیم به جانیخان گفت، قصد داشتم در قم مسجدی بنا کنم که فقه کلیه مذاهب را در آن تدریس کنند. چنان که فیض استظهار داشته، جانیخان بعد از مرگ اشرف، مبلغ هنگفتی در اختیار امناء خود قرار داد و بنای مسجد بزرگ جانیخان در قم گذاشته شد و در کنار این مسجد، مدرسه جانی خان هم برپا گردید.(رجوع کنید به: گنجینه آثار قم، فیض، ص۴۶۰-۴۸۵)</ref> پادشاه تاتار ترکستان است.<ref>فیض،گنجینه آثار قم، ۱۳۴۸ش، ص۴۶۰-۴۸۵.</ref> | ||
حسین مدرسی طباطبایی ضمن نقد این دیدگاه معتقد است مدرسه جانیخان از آثار جانیخانِ شاملو، از امرای شاهصفی و شاه عباس ثانی است. طایفه شاملو، در قم خدماتی کردهاند که بنای مدرسه مؤمنیه از آن جمله است و از این رو احتمال میرود بنای مدرسه جانیخانِ قم مربوط و منسوب به جانیخان شاملو باشد.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدارس قدیم قم».</ref> | حسین مدرسی طباطبایی ضمن نقد این دیدگاه معتقد است مدرسه جانیخان از آثار جانیخانِ شاملو، از امرای شاهصفی و شاه عباس ثانی است. طایفه شاملو، در قم خدماتی کردهاند که بنای مدرسه مؤمنیه از آن جمله است و از این رو احتمال میرود بنای مدرسه جانیخانِ قم مربوط و منسوب به جانیخان شاملو باشد.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدارس قدیم قم».</ref> |