احتلام: تفاوت میان نسخه‌ها

احتلام از ماده حلم (=رؤیا) و به معنای نزدیکی و مانند آن در خواب است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ماده حلم؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ذیل ماده حلم</ref> فرهنگ سخن احتلام را به معنی خروج غیرارادی [[منی]] دانسته است که اغلب در خواب اتفاق می‌افتد،<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج۱، ص۲۶۴</ref> و در اصطلاح [[فقیه|فقیهان]] به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود.  

در آیات ۵۸ و ۵۹ [[سوره نور]] به احتلام اشاره شده است.{{یادداشت|{{عربی|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚطَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿٥٨﴾ وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمْ آيَاتِهِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴿٥٩﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است. (۵۸) و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می‌گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است! (۵۹)}}}}و نیز [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در کتاب حدیثی [[الکافی (کتاب)|الکافی]] بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است.<ref>کلینی، الکافی، چاپ اسلامیه، ج۳، ص۴۸</ref>

*احتلام از نظر فقیهان شیعه یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> فتوای [[فقیهان]] شیعه مستند به چند حدیث است که [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] آن‌ها را متکاثر (فراوان) توصیف می‌کند.<ref>بحرانی، الحدائق الناظرة، ج۲۰، ص۳۴۵</ref>  

*احتلام باعث [[جنابت]] است و شخص جنب باید برای نماز، روزه، حضور در [[مسجد]]، خواندن [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]] و برخی دیگر از امور عبادی غسل کند. <ref>یزدی، العروة الوثقی، ج۱، ص۵۰۷-۵۱۰</ref>

*برای محتلم [[آمیزش|آمیزش جنسی]] کراهت دارد؛ ولی اگر [[وضو]] بگیرد این [[مکروه|کراهت]] برطرف می‌شود.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref>

بر اساس برخی احادیث، [[امامان شیعه]] محتلم نمی‌شده‌اند.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۵۰۹. صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۸. </ref> [[محمد باقر کمره‌ای|محمدباقر کمره‌ای]] احتمال می‌دهد منظور این باشد که امامان حکم [[جنابت]] نداشته‌اند نه این که واقعاً محتلم نشوند. او برای این مدعا به حدیثی تکیه می‌کند که در آن از تعبیر [[جنابت]] استفاده شده و گفته شده امامان جُنُب نمی‌شوند و تعبیر محتلم نمی‌شوند به کار نرفته است.<ref>کمره‌ای، ترجمه اصول کافی، ج۳، ص۶۹۲</ref>

*فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهردوی، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۹۰.

*کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،‌ دار الکتب الاسلامیه، تهران (بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور نسخه ۳/۵).

*کمره‌ای، محمدباقر، در الاصول الکافی، ترجمه: محمدباقر کمره‌‌ای، انتشارات اسوه، قم. ۱۳۷۵ش.