پرش به محتوا

احتلام: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۷ ژوئن ۲۰۱۶
جز
اضافه و ویرایش جزئی
imported>Pourrezaei
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Sama
جز (اضافه و ویرایش جزئی)
خط ۱: خط ۱:
{{احکام}}
{{احکام}}
'''اِحْتِلام''' یا '''مُحتَلِم شدن'''، خروج [[منی]] از انسان در هنگام خواب. احتلام در احکام اسلامی یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان شمرده می‌شود. احتلام باعث [[جنابت]] است و فرد محتلم باید برای [[نماز]] و [[روزه]] و برخی دیگر از امور عبادی، [[غسل جنابت]] کند. احتلامِ فردِ روزه‌دار، روزه را باطل نمی‌کند. احتلام غالبا برای مردان اتفاق می‌افتد.
'''اِحْتِلام''' یا '''مُحتَلِم شدن'''، خروج [[منی]] از انسان در هنگام خواب است. احتلام در احکام اسلامی یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان شمرده می‌شود. احتلام باعث [[جنابت]] است و فرد محتلم باید برای [[نماز]] و [[روزه]] و برخی دیگر از امور عبادی، [[غسل جنابت]] کند. احتلامِ فردِ روزه‌دار، روزه را باطل نمی‌کند. احتلام غالباً برای مردان اتفاق می‌افتد.


== تعریف==
== تعریف==
فرهنگ سخن، احتلام را به معنی خروج غیرارادی منی دانسته است که اغلب در خواب اتفاق می‌افتد،<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج۱، ص۲۶۴</ref> و در اصطلاح [[فقیه|فقیهان]] به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود. در آیات ۵۸ و ۵۹ [[سوره نور]] به احتلام اشاره شده است.{{یادداشت|{{عربی|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ۚ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ۚ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚطَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿٥٨﴾ وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمْ آيَاتِهِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴿٥٩﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است! (۵۸) و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می‌گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است! (۵۹)}}}}
احتلام از ماده حلم (=رؤیا) و به معنای نزدیکی و مانند آن در خواب است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ذیل ماده حلم؛ فیروزآبادی، القاموس المحیط، ذیل ماده حلم</ref> فرهنگ سخن احتلام را به معنی خروج غیرارادی منی دانسته است که اغلب در خواب اتفاق می‌افتد،<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج۱، ص۲۶۴</ref> و در اصطلاح [[فقیه|فقیهان]] به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود. در آیات ۵۸ و ۵۹ [[سوره نور]] به احتلام اشاره شده است.{{یادداشت|{{عربی|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚطَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿٥٨﴾ وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمْ آيَاتِهِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴿٥٩﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است. (۵۸) و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می‌گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است! (۵۹)}}}}


== احکام فقهی==
== احکام فقهی==
*احتلام از نظر فقیهان شیعه یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> فتوای فقیهان شیعه مستند به چند حدیث است که [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] آن‌ها را متکاثر (فراوان) توصیف می‌کند.<ref>بحرانی، الحدائق الناظرة، ج۲۰، ص۳۴۵</ref>  
*احتلام از نظر فقیهان شیعه یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> فتوای فقیهان شیعه مستند به چند حدیث است که [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] آن‌ها را متکاثر (فراوان) توصیف می‌کند.<ref>بحرانی، الحدائق الناظرة، ج۲۰، ص۳۴۵</ref>  
*احتلام باعث [[جنابت]] است و شخص جنب باید برای نماز، روزه، حضور در [[مسجد]]، خواندن [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]] و برخی دیگر از امور عبادی غسل کند. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در کتاب حدیثی [[الکافی (کتاب)|الکافی]] بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است.
*احتلام باعث [[جنابت]] است و شخص جنب باید برای نماز، روزه، حضور در [[مسجد]]، خواندن [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]] و برخی دیگر از امور عبادی غسل کند. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در کتاب حدیثی [[الکافی (کتاب)|الکافی]] بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است.
*در احکام [[روزه]] اگر کسی قبل از [[طلوع فجر|اذان صبح]] محتلم شود باید تا قبل از اذان [[غسل جنابت]] کند، ولی اگر روزه‌دار در طول روز بخوابد و محتلم شود روزه‌اش صحیح است. <ref>کلینی، الکافی، چاپ اسلامیه، ج۳، ص۴۸</ref>
*در احکام [[روزه]] اگر کسی قبل از [[طلوع فجر|اذان صبح]] محتلم شود باید تا قبل از اذان [[غسل جنابت]] کند، ولی اگر روزه‌دار در طول روز بخوابد و محتلم شود، روزه‌اش صحیح است. <ref>کلینی، الکافی، چاپ اسلامیه، ج۳، ص۴۸</ref>
* محتلم شدن در حال [[احرام]] در حج باعث ابطال احرام نیست. ولی به گفته برخی فقیهان اگر کسی در [[مسجد الحرام]] یا [[مسجد النبی]] محتلم شود باید برای خروج از مسجد نیز [[تیمم]] کند.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> و در هر صورت شخص محتلم باید [[غسل جنابت]] انجام دهد.
* محتلم شدن در حال [[احرام]] در حج باعث ابطال احرام نیست. ولی به گفته برخی فقیهان اگر کسی در [[مسجد الحرام]] یا [[مسجد النبی]] محتلم شود باید برای خروج از مسجد نیز [[تیمم]] کند.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> و در هر صورت شخص محتلم باید [[غسل جنابت]] انجام دهد.
*برای محتلم [[آمیزش|آمیزش جنسی]] کراهت دارد ولی اگر [[وضو]] بگیرد این [[مکروه|کراهت]] برطرف می‌شود.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref>
*برای محتلم [[آمیزش|آمیزش جنسی]] کراهت دارد؛ ولی اگر [[وضو]] بگیرد این [[مکروه|کراهت]] برطرف می‌شود.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref>


=== احتلام زنان===
=== احتلام زنان===
خط ۱۶: خط ۱۶:


== احتلام امامان==
== احتلام امامان==
بر اساس برخی احادیث، [[امامان شیعه]] محتلم نمی‌شده‌اند.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۵۰۹. صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۸. </ref> [[محمد باقر کمره‌ای|محمدباقر کمره‌ای]] احتمال می‌دهد منظور این باشد که امامان حکم [[جنابت]] نداشته‌اند نه این که واقعا محتلم نشوند. او برای این مدعا به حدیثی تکیه می‌کند که در آن گفته شده امامان جنب نمی‌شوند و تعبیر محتلم نمی‌شوند به کار نرفته است.<ref>کمره‌ای، ج۳، ص۶۹۲</ref>
بر اساس برخی احادیث، [[امامان شیعه]] محتلم نمی‌شده‌اند.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۵۰۹. صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۸. </ref> [[محمد باقر کمره‌ای|محمدباقر کمره‌ای]] احتمال می‌دهد منظور این باشد که امامان حکم [[جنابت]] نداشته‌اند نه این که واقعاً محتلم نشوند. او برای این مدعا به حدیثی تکیه می‌کند که در آن گفته شده امامان جنب نمی‌شوند و تعبیر محتلم نمی‌شوند به کار نرفته است.<ref>کمره‌ای، ترجمه اصول کافی، ج۳، ص۶۹۲</ref>


== دعا برای جلوگیری از احتلام ==
== دعا برای جلوگیری از احتلام ==
از [[امام صادق(ع)]] دعایی نقل شده که اگر کسی نگران محتلم شدن بود قبل از خواب  دعا را بخواند:
از [[امام صادق(ع)]] دعایی نقل شده که اگر کسی نگران محتلم شدن بود قبل از خواب  دعا را بخواند:
{{گفتاورد تزیینی|{{عربی| اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِكَ مِنَ الِاحْتِلَامِ وَ مِنْ سُوءِ الْأَحْلَامِ وَ مِنْ أَنْ یتَلَاعَبَ بی‌الشَّیطَانُ فِی الْیقَظَةِ وَ الْمَنَامِ.}}<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۴۷۱</ref>
{{عربی| اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِكَ مِنَ الِاحْتِلَامِ وَ مِنْ سُوءِ الْأَحْلَامِ وَ مِنْ أَنْ یتَلَاعَبَ بی‌الشَّیطَانُ فِی الْیقَظَةِ وَ الْمَنَامِ.}}<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۴۷۱</ref>


خدایا من از احتلام و خواب‌های بد به تو پناه می‌برم و نیز از این که شیطان در بیداری یا خواب مرا بازیچه سازد.}}
خدایا من از احتلام و خواب‌های بد به تو پناه می‌برم و نیز از این که شیطان در بیداری یا خواب مرا بازیچه سازد.}}
کاربر ناشناس