کاربر ناشناس
احتلام: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Pourrezaei جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{احکام}} | {{احکام}} | ||
''' | '''اِحْتِلام''' یا '''مُحتَلِم شدن'''، خروج [[منی]] از انسان در هنگام خواب. احتلام در احکام اسلامی یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان شمرده می‌شود. احتلام باعث [[جنابت]] است و فرد محتلم باید برای [[نماز]] و [[روزه]] و برخی دیگر از امور عبادی، [[غسل جنابت]] کند. احتلامِ فردِ روزه‌دار، روزه را باطل نمی‌کند. احتلام غالبا برای مردان اتفاق می‌افتد. | ||
== تعریف== | == تعریف== | ||
فرهنگ | فرهنگ سخن، احتلام را به معنی خروج غیرارادی منی دانسته است که اغلب در خواب اتفاق می‌افتد،<ref>انوری، فرهنگ بزرگ سخن، ج۱، ص۲۶۴</ref> و در اصطلاح [[فقیه|فقیهان]] به دو معنای خروج منی و خروج منی در خواب به کار رفته است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> به شخصی که دچار احتلام شده مُحْتَلِم گفته می‌شود. در آیات ۵۸ و ۵۹ [[سوره نور]] به احتلام اشاره شده است.{{یادداشت|{{عربی|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لِيَسْتَأْذِنكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ وَالَّذِينَ لَمْ يَبْلُغُوا الْحُلُمَ مِنكُمْ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ ۚ مِّن قَبْلِ صَلَاةِ الْفَجْرِ وَحِينَ تَضَعُونَ ثِيَابَكُم مِّنَ الظَّهِيرَةِ وَمِن بَعْدِ صَلَاةِ الْعِشَاءِ ۚ ثَلَاثُ عَوْرَاتٍ لَّكُمْ ۚ لَيْسَ عَلَيْكُمْ وَلَا عَلَيْهِمْ جُنَاحٌ بَعْدَهُنَّ ۚطَوَّافُونَ عَلَيْكُم بَعْضُكُمْ عَلَىٰ بَعْضٍ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمُ الْآيَاتِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ ﴿٥٨﴾ وَإِذَا بَلَغَ الْأَطْفَالُ مِنكُمُ الْحُلُمَ فَلْيَسْتَأْذِنُوا كَمَا اسْتَأْذَنَ الَّذِينَ مِن قَبْلِهِمْ ۚ كَذَٰلِكَ يُبَيِّنُ اللَّـهُ لَكُمْ آيَاتِهِ ۗ وَاللَّـهُ عَلِيمٌ حَكِيمٌ﴿٥٩﴾|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید! بردگان شما، و همچنین کودکانتان که به حدّ بلوغ نرسیده‌اند، در سه وقت باید از شما اجازه بگیرند: پیش از نماز صبح، و نیمروز هنگامی که لباسهای (معمولی) خود را بیرون می‌آورید، و بعد از نماز عشا؛ این سه وقت خصوصی برای شماست؛ امّا بعد از این سه وقت، گناهی بر شما و بر آنان نیست (که بدون اذن وارد شوند) و بر گرد یکدیگر بگردید (و با صفا و صمیمیّت به یکدیگر خدمت نمایید). این گونه خداوند آیات را برای شما بیان می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است! (۵۸) و هنگامی که اطفال شما به سنّ بلوغ رسند باید اجازه بگیرند، همان گونه که اشخاصی که پیش از آنان بودند اجازه می‌گرفتند؛ اینچنین خداوند آیاتش را برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است! (۵۹)}}}} | ||
== احکام فقهی== | == احکام فقهی== | ||
*احتلام از نظر فقیهان شیعه یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان است.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> فتوای فقیهان شیعه مستند به چند حدیث است که [[یوسف بن احمد بحرانی|یوسف بحرانی]] آن‌ها را متکاثر (فراوان) توصیف می‌کند.<ref>بحرانی، الحدائق الناظرة، ج۲۰، ص۳۴۵</ref> | |||
*احتلام از نظر فقیهان شیعه یکی از نشانه‌های [[بلوغ]] در مردان است. <ref>فرهنگ فقه، | *احتلام باعث [[جنابت]] است و شخص جنب باید برای نماز، روزه، حضور در [[مسجد]]، خواندن [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]] و برخی دیگر از امور عبادی غسل کند. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در کتاب حدیثی [[الکافی (کتاب)|الکافی]] بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است. | ||
*در احکام [[روزه]] اگر کسی قبل از [[طلوع فجر|اذان صبح]] محتلم شود باید تا قبل از اذان [[غسل جنابت]] کند، ولی اگر روزه‌دار در طول روز بخوابد و محتلم شود روزه‌اش صحیح است. <ref>کلینی، الکافی، چاپ اسلامیه، ج۳، ص۴۸</ref> | |||
*احتلام باعث [[جنابت]] است و شخص جنب باید برای نماز، روزه، حضور در [[مسجد]]، خواندن [[عزائم|سوره‌های سجده‌دار]] و برخی دیگر از امور عبادی غسل کند. [[محمد بن یعقوب کلینی|کلینی]] در کتاب حدیثی [[الکافی (کتاب)|الکافی]] بابی با عنوان «باب احتلام الرجل و المرأة» ایجاد کرده و در آن هفت حدیث ذکر کرده است. <ref>کلینی، الکافی، چاپ اسلامیه، | * محتلم شدن در حال [[احرام]] در حج باعث ابطال احرام نیست. ولی به گفته برخی فقیهان اگر کسی در [[مسجد الحرام]] یا [[مسجد النبی]] محتلم شود باید برای خروج از مسجد نیز [[تیمم]] کند.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> و در هر صورت شخص محتلم باید [[غسل جنابت]] انجام دهد. | ||
* محتلم شدن در حال [[احرام]] در حج باعث ابطال احرام نیست. ولی به گفته برخی فقیهان اگر کسی در [[مسجد الحرام]] یا [[مسجد النبی]] محتلم شود باید برای خروج از مسجد نیز [[تیمم]] کند.<ref>فرهنگ فقه، | *برای محتلم [[آمیزش|آمیزش جنسی]] کراهت دارد ولی اگر [[وضو]] بگیرد این [[مکروه|کراهت]] برطرف می‌شود.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> | ||
*برای محتلم [[آمیزش|آمیزش جنسی]] کراهت دارد ولی اگر [[وضو]] بگیرد این [[مکروه|کراهت]] برطرف می‌شود.<ref>فرهنگ فقه، | |||
=== احتلام زنان=== | === احتلام زنان=== | ||
احتلام اختصاصی به مردان ندارد و برای زنان نیز پیش می‌آید. <ref>فرهنگ فقه، | احتلام اختصاصی به مردان ندارد و برای زنان نیز پیش می‌آید.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> به نوشته فرهنگ فقه، برخی از فقیهان معتقد بوده‌اند بر زنی که محتلم شده غسل واجب نیست.<ref>فرهنگ فقه، ج۱، ص۲۹۴</ref> نویسندگان این فرهنگ این نظر را به مقنع [[شیخ صدوق]] نسبت داده‌اند<ref>صدوق، المقنع، ص۴۲</ref> فقیهان دیگری نیز [[فتوا]] داده‌اند که اگر زن نیز محتلم شده و از او [[منی]] خارج شود باید غسل کند. صدوق برای این فتوا نیز روایتی نقل کرده است.<ref>صدوق، المقنع، ص۴۲</ref> | ||
== احتلام امامان== | == احتلام امامان== | ||
بر اساس برخی احادیث، [[امامان شیعه]] محتلم نمی‌شده‌اند.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۵۰۹. صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۴، ص۴۱۸. </ref> [[محمد باقر کمرهای|محمدباقر کمرهای]] احتمال می‌دهد منظور این باشد که امامان حکم [[جنابت]] نداشته‌اند نه این که واقعا محتلم نشوند. او برای این مدعا به حدیثی تکیه می‌کند که در آن گفته شده امامان جنب نمی‌شوند و تعبیر محتلم نمی‌شوند به کار نرفته است.<ref>کمرهای، ج۳، ص۶۹۲</ref> | |||
== دعا برای جلوگیری از احتلام == | == دعا برای جلوگیری از احتلام == | ||
از [[امام صادق(ع)]] دعایی نقل شده که اگر کسی نگران محتلم شدن بود قبل از خواب دعا را بخواند: | |||
{{گفتاورد تزیینی|{{عربی| اللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِكَ مِنَ الِاحْتِلَامِ وَ مِنْ سُوءِ الْأَحْلَامِ وَ مِنْ أَنْ یتَلَاعَبَ بی‌الشَّیطَانُ فِی الْیقَظَةِ وَ الْمَنَامِ.}}<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۱، ص۴۷۱</ref> | |||
خدایا من از احتلام و خواب‌های بد به تو پناه می‌برم و نیز از این که شیطان در بیداری یا خواب مرا بازیچه سازد.}} | |||
== پانویس== | == پانویس== | ||
{{ | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{منابع}} | |||
*انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن. | *انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن. | ||
*بحرانی، یوسف بن احمد، | *بحرانی، یوسف بن احمد، الحدایق الناظرة فی احکام العترة الطاهرة، دفتر نشر اسلامی، قم. ۱۴۰۵ق. | ||
*صدوق، محمد بن علی، المقنع، | *صدوق، محمد بن علی، المقنع، مؤسسه امام هادی، قم، ۱۴۱۵ق. | ||
*صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح: علی اکبر غفاری، دفتر نشر اسلامی، قم. (بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور نسخه ۳/۵). | *صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تصحیح: علی اکبر غفاری، دفتر نشر اسلامی، قم. (بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور نسخه ۳/۵). | ||
*فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهردوی، | *فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم السلام، زیر نظر سید محمود هاشمی شاهردوی، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۹۰. | ||
*کلینی، محمد بن یعقوب، | *کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی،دار الکتب الاسلامیه، تهران (بر اساس نرم افزار جامع الاحادیث نور نسخه ۳/۵). | ||
*کمرهای، محمدباقر، در الاصول الکافی، ترجمه: محمدباقر کمرهای، انتشارات اسوه، قم. ۱۳۷۵ش. | *کمرهای، محمدباقر، در الاصول الکافی، ترجمه: محمدباقر کمرهای، انتشارات اسوه، قم. ۱۳۷۵ش. | ||
{{پایان}} | |||
{{احکام طهارت}} | {{احکام طهارت}} | ||
[[رده:احکام طهارت]] | |||