جعفر کاشف‌الغطاء: تفاوت میان نسخه‌ها

شیخ جعفر کاشف‌الغطاء در امور سیاسی دوران خود نقش داشت. او ارتباط دوستانه‌ای با [[فتح‌علی‌شاه]] قاجار داشت و از او با القاب و صفاتی ستایش برانگیز یاد می‌کرد. <ref>حائری، نخستین رویاروییها با دو رویه تمدن غرب، ص ۳۲۹</ref> نفوذ سیاسی شیخ به قدری بود که وقتی پاشای بغداد در جنگ‌های مرزی از سپاهیان ایران شکست خورد، از او خواست واسطه مذاکرات صلح بین دو کشور باشد.<ref>اعتمادالسلطنه، تاریخ منتظم ناصری، ج۳،ص ۱۴۸۳</ref>

کاشف‌الغطاء به مشروعیت ذاتی سلطنت قاجارها اعتقادی نداشت. او نیز مانند علمای دیگر، حق حاکمیت و ولایت را تنها از آن خدا، پیامبر و امامان می‌دانست. از نظر او علم نیز از عوامل ایجاد ولایت است و مجتهد با کسب علم می‌تواند حق ولایت را به دست آورد.<ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»، ص ۹۲</ref> حقی که شاهان از آن برخوردار نیستند. بنابر این مشروعیت سلطان تنها از آن‌جا است که برخی از کارها تنها از او بر می‌آید؛ به عبارت دیگر مشروعیت شاهان ذاتی نیست وعرضی است.<ref>حائری، نخستین رویاییها با دو رویه تمدن غرب، ص ۳۳۱؛ زرگری‌نژاد، اندیشه و سیاست در ایران قاجار، ج۱،‌ ص ۴۷۲-۴۷۳</ref>برای مثال فقها امکان مادی و سیاسی جهاد را ندارند ولی این امر از پادشاه ساخته است.<ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»، ص ۹۲</ref>

پژوهشگران درباره نظر شیخ جعفر کاشف‌الغطاء درباره محدوده و مرزهای ولایت فقیه اختلاف نظر دارند. او درباره برخی وظایف و اختیارات فقیه به تصریح سخن گفته است؛ از جمله جهاد و قضاوت و اجرای حدود و امور حسبه و امور مالی را از وظایف و اختیارات فقها دانسته است.<ref>کدیور، تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران، ص ۲۲۱</ref> اما درباره ولایت فقها در امر حکومت و سیاست بحث نکرده است.<ref>عمید زنجانی، دانشنامه فقه سیاسی، ج۲، ص ۴۲۰</ref>

برخی دیگر تاکید می‌کنند که او تاسیس حکومت را از وظایف فقها نمی‌دانست.<ref>زرگری‌نژاد، اندیشه و سیاست در ایران قاجار، ج۱،‌ ص۴۷۴</ref> برخی نیز با توجه به اینکه او برپایی نماز جمعه در عصر غیبت را نمی‌پذیرد، او را بین نظریه تقلید و انتظار و نظریه نیابت عامه مردد دانسته‌اند.<ref>هواسی، سلیمانی، یاری، «اندیشه فقهی و عمل سیاسی کاشف‌الغطاء...»،ص۹۷</ref>

وی به اجرای [[احکام]] اسلام به‌ویژه [[حدود]] و [[دیات]] و [[تعزیرات]] و [[امر به معروف]] و [[نهی از منکر]] اعتقاد راسخ داشت و با تمام قدرت و امکانات خود در این راه می‌کوشید، گاهی نیز پای فشردن او در اجرای حدود به حوادثی منتهی می‌شد<ref>اعیان الشیعه، امین، ج۴، ص۱۰۲.</ref>