کاربر ناشناس
خطبه امام سجاد(ع) در کوفه: تفاوت میان نسخه‌ها
بارگذاری
imported>M.r.seifi (.) |
imported>M.r.seifi (بارگذاری) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''خطبه امام سجاد (ع) در کوفه'''، اشاره به خطبه‌ای دارد که [[امام سجاد علیه السلام|امام سجاد (ع)]] پس از [[واقعه کربلا]] و هنگام اسارت در [[کوفه]] ایراد نمود. هنگامی که [[اسیران کربلا]] وارد کوفه شدند، پس از [[خطبه حضرت زینب در کوفه|خطبه حضرت زینب(س)]]، [[خطبه فاطمه صغری در کوفه|فاطمه صغری]] و [[خطبه ام کلثوم در کوفه|ام‌کلثوم]]{{یادداشت|منظور ام‌کلثوم صغری(سیده نفیسه) است، زیرا ام‌کلثوم کبری سال‌ها پیش از حادثه کربلا از دنیا رفته بود.(شهیدی، زندگانی علی ابن الحسین(ع)، ۱۳۸۵ش، ص۵۶.)}}، امام سجاد(ع) نیز خطبه‌ای در سرزنش مردم این شهر ایراد کرد.<ref>شهیدی، زندگانی علی ابن الحسین(ع)، ۱۳۸۵ش، ص۵۶.</ref> مهمترین مطالب این خطبه عبارت است از: مظلومیت [[امام حسین علیه السلام|امام حسین(ع)]]، بی وفایی و نیرنگ کوفیان، مؤاخذه کوفیان توسط [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] از زبان امام سجاد(ع)، اشعاری در [[مرثیه]] حسین(ع). | |||
خطبه امام سجاد (ع) در | |||
طبق گزارش‌ها، مردم که از سخنان امام متأثر شده بودند، شروع به گریه کردند و حتّی به امام پیشنهاد خونخواهی و انتقام دادند. امّا امام با یادآوری بدعهدی‌های آنان گفت « از شما می خواهم که نه یاری‌مان کنید و نه با ما بجنگید.» | |||
برخی معتقدند با توجه به شرایط کوفه و سختگیری مأموران حکومت و بیم کوفیان از آنان، پذیرش خطبه‌هایی که در کوفه خوانده شده است، دشوار به نظر می‌رسد. علاوه‌براین سخنان امام سجاد(ع) در خطبه کوفه، به خطبه او در [[مسجد جامع اموی|مسجد دمشق]] بسیار شبیه است. از این رو احتمال می‌رود که با گذشت زمان راویان حادثه‌ها را با هم آمیخته باشند.<ref>شهیدی، زندگانی علی ابن الحسین(ع)، ۱۳۸۵ش، ص۵۷.</ref> | |||
==متن و ترجمه== | ==متن و ترجمه== | ||
== | {{نقل قول دوقلو تاشو | ||
|تیتر=خطبه امام سجاد(ع) در کوفه<ref>الطبرسی، الاحتجاج، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۱۱۹؛ سید بن طاووس، اللهوف، ص۱۱۹، ابن نما حلّی، مثیر الأحزان، ۱۴۰۶ق، ص۸۹.</ref> | |||
|عنوان ستون راست=متن|قالَ حُذَیم بن شَریک الأسدی خَرَجَ زَیْن العابِدین (ع) إلی النّاسِ وأومَی إلَیْهِم أنْ اُسْکُتوا فَسَکتوا و هو قائِمٌ فَحمد اللهَ وأثْنی عَلیه و صَلّی عَلی نَبِیّه.ثُمّ قال: | |||
أَیُّها النّاسُ مَنْ عَرَفَني فَقَدْ عَرَفَني و مَنْ لَمْ یَعْرِفْني فَأنا عليُّ بْنُ الحُسَیْنِ المَذْبُوحِ بِشَطِّ الْفُراتِ مِنْ غَیْرِ ذَحْل وَ لا تِرات،اَنَا ابْنُ مَنِ انْتُهِکَ حَرِیمُهُ وَ سُلِبَ نَعِیمُهُ وَ انْتُهِبَ مالُهُ وَ سُبِیَ عِیالُهُ، اَنَا ابْنُ مَنْ قُتِلَ صَبْراً، فَکَفى بِذلِکَ فَخْراً. | |||
اَیُّهَا النّاسُ! ناشَدْتُکُمْ بِاللهِ هَلْ تَعْلَمُونَ اَنَّکُمْ کَتَبْتُمْ اِلى اَبِی وَ خَدَعْتُمُوهُ، وَ اَعْطَیْتُمُوهُ مِنْ اَنْفُسِکُمُ الْعَهْدَ وَ الْمِیثاقَ وَ الْبَیْعَة ثُمَّ قاتَلْتُمُوهُ وَ خَذَلُْتمُوهُ؟ فَتَبّاً لَکُمْ ما قَدَّمْتُمْ لاَِنْفُسِکُمْ وَ سَوْاهً لِرَاْیِکُمْ، بِاَیَّةِ عَیْنِ تَنْظُرُونَ اِلى رَسُولِ اللهِ(ص) یَقُولُ لَکُمْ: قَتَلْتُمْ عِتْرَتِی وَ انْتَهَکْتُمْ حُرْمَتِی فَلَسْتُمْ مِنْ اُمَّتِی؟ | |||
قالَ: فَارْتَفَعَتْ أصْواتُ النّاس بِالْبُکاءِ و یَدْعُو بَعضهم بعضاً هَلکْتُم و ماتَعْلمُون.فَقال عَلیُّ بْن الحُسَین: رَحم اللهُ اِمرأًٌ قَبْلَ نَصیحَتی و حَفِظَ وَصیّتی فِی اللهِ و فی رَسُولِه و فی أهلِ بیتِه، فإنّ لَنا «فِی رَسُولِ اللهِ أُسْوَة حَسَنَة»<ref>سوره احزاب، آیه ۲۱.</ref>. | |||
فَقالُوا بِأجْمَعهم نَحْنُ کُلُّنا یَاابْنَ رَسُول الله سامِعُون مُطِیعُون حافِظُون لِذِمامِک، غَیْر زاهِدین فیکَ و لا راغِبینَ عَنْکَ فَمُرْنا بأمْرِکَ، رَحمکَ الله فإنّا حَرْبٌ لِحَرْبِکَ و سِلْمٌ لِسِلْمِکَ لِنَأخَذَنَّ ترتک وترتنا مِمَّنْ ظَلَمَکَ و ظَلَمَنا. | |||
فقال علی بن الحسین ع: هَیْهات! اَیُّهَا الْغَدَرَةُ الْمَکَرَةُ! حِیلَ بَیْنَکُمْ وَ بَیْنَ شَهَواتِ اَنْفُسِکُمْ، اَتُرِیدُونَ اَنْ تَاْتُوا اِلَیَّ کَما اَتَیْتُمْ اِلى آبایِی مِنْ قَبْلُ، کَلاّ وَ رَبِّ الرّاقِصاتِ اِلى مِنى، فَاِنَّ الْجُرْحَ لَمّا یَنْدَمِلْ، قُتِلَ اَبِی بِالاَْمْسِ وَ اَهْلُ بَیْتِهِ مَعَهُ، فَلَمْ یُنْسِنِی ثُکْلَ رَسُولِ اللهِ(ص) وَثُکْلَ اَبِی وَ بَنِی اَبِی وَ جَدِّی، شَقَّ لَهازِمی وَ مَرارَتُهُ بَیْنَ حَناجِرِی وَ حَلْقِی، وَ غُصَصُهُ تَجْرِی فِی فِراشِ صَدْرِی، وَ مَسْاَلَتِی اَنْ لا تَکُونُوا لَنا وَ لاعَلَیْنا. | |||
ثم قال ع: | |||
لا غَرْوَ اِنْ قُتِلَ الْحُسَیْنُ وَ شَیْخُهُ *** قَدْ کانَ خَیْراً مِنْ حُسَیْن وَ اَکْرَما | |||
فَلا تَفْرَحُوا یا اَهْلَ کُوفَهَ بِالَّذِی *** اُصیبَ حُسَیْنٌ کانَ ذلِکَ اَعْظَما | |||
قَتیلٌ بِشَطِّ النَّهْرِ نَفْسی فِداوُهُ *** جَزاءُ الَّذِی اَرْداهُ نارُ جَهَنَّمـا | |||
|حذیم بن شریک أسدی می‌گوید: [[امام سجاد علیه السلام|زین العابدین (ع)]] برابر مردم آمد واشاره به سکوت کرد! خاموش شدند و او ایستاده. سپاس خدای گفت و ستایش او کرد و بر نبی (ص) درود فرستاد. آنگاه گفت: | |||
ای مردم! هر کس مرا می شناسد، می شناسد و هر کس نمی‌شناسد (بگویم) من علی فرزند حسینم که در کنار [[فرات]] او را کشتند بی آنکه خونی طلبکار باشند و قصاصی خواهند، من پسر آن کسم که حرمت او بشکستند و مال او تاراج کردند و عیال او را به اسیری گرفتند، منم پسر آن کسم که او را به زاری کشتند و این فخر مابس. | |||
ای مردم شما را به خدا سوگند می دهم آیا در خاطر دارید سوی پدر من نامه نوشتید و او را فریب دادید و پیمان و عهد و میثاق بستید و باز با او کارزار کردید و او را بی یاور گذاشتید؟ هلاک باد شما را! چه توشه ای برای خود پیش فرستادید! و زشت باد رأی شما! به کدام چشم به روی پیغمبر (ص) نظر می افکنید وقتی با شما گوید عترت مرا کشتید و حرمت مرا شکستید، پس، از امت من نیستید؟ | |||
راوی گفت: صدای مردم به گریه بلند شد و به یکدیگر می گفتند هلاک شدید و نفهمیدید! پس علی بن الحسین (ع) فرمود: خدای رحمت کند آن که نصیحت من بپذیرد و وصیت مرا محض خدا و رسول صلی الله علیه و آله و خاندان وی نگاهدارد! «فان لنا فی رسول الله (ص) اسوة حسنة». | |||
همه گفتند یابن رسول الله ما فرمانبرداریم و پیمان تو را نگاهداریم، دل به جانب تو داریم و هوای تو در خاطر ماست، خدای تو را رحمت فرستد! فرمان خویش بفرمای که ما جنگ کنیم با هر که جنگ تو خواهد و آشتی کنیم با هر کس تو با او صلح کنی و قصاص خون تو را از آنها که بر تو و ما ستم کردند بخواهیم. | |||
علی بن الحسین (ع) فرمود: هیهات. ای بی وفایان مکار! میان شما و شهوات حایل آمد، می خواهید همان اعانت که پدران مرا کردید همان گونه مرا هم اعانت کنید؟ هرگز چنین نخواهد شد.سوگند به پروردگار «راقصات»{{یادداشت|راقصات، به شترانی گفته می‌شود که زائران خانه خدا را از مکّه به منی و عرفات می‌برند.(بابایی آملی، پیام آوران کربلا، ۱۳۸۴ش، ص۳۹.)}} آن زخم که دیروز از کشتن پدرم و اهل بیت وی بر دل من رسید هنوز بهتر نشده و التیام نیافته است، و هنوز داغ پیغمبر (ص) فراموش نگشته و داغ پدرم و فرزندان پدر و جدم موی رخسار مرا سپید کرده است و تلخی آن میان حلقوم و حنجره‌ی من است و اندوه آن در سینه‌ی من مانده است، و خواهش من این است نه با ما باشید و نه بر ما! | |||
آنگاه فرمود: | |||
شگفت‌آور نیست اگر حسین کشته شد و پدر بزرگوارش علی، که بهتر از حسین بود، او نیز کشته شد؛ | |||
ای اهل کوفه! شادمان نباشید به این مصیبت که بر حسین وارد شد که این مصیبتی است بزرگ؛ | |||
جانم فدای آن که در کنار نهر فرات شهید شد، و کیفر آنکس که او را کشت آتش [[جهنم]] است.}} | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس2}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
*ابن نما حلّی، جعفر بن محمد، مثیر الأحزان و منیر سبل الاشجان، قم، انتشارات مدرسه امام مهدی(عج)، ۱۴۰۶ق. | |||
*الطبرسی، احمد بن علی، الاحتجاج علی أهل اللجاج، تحقیق إبراهیم البهادری، قم، دارالأسوة للطباعة و النشر، الطبعة الثالثة، ۱۴۲۲ق. | |||
*بابایی آملی، ابراهیم، پیام آوران کربلا، قم، انتشارات نجابت، ۱۳۸۴ش. | |||
*سید بن طاووس، علی بن موسی، اللهوف علی قتل الطفوف، تهران، نشر جهان، ۱۳۵۳ش. | |||
*شهیدی، سید جعفر، زندگانی علی ابن الحسین(ع)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ سیزدهم، ۱۳۸۵ش. | |||
{{امام سجاد (ع)}} | |||
{{واقعه کربلا}} | |||