هفت آسمان: تفاوت میان نسخه‌ها

برطبق آیات [[قرآن]] آفرینش آسمان‌های هفت‌گانه به صورت تدریجی و در شش روز روی داده است. مطابق روایتی از [[امام باقر(ع)]]، منظور از ملکوت آسمان‌ها که به گفته قرآن به [[حضرت ابراهیم]] نشان داده شده است آسمان‌ها و زمین‌های هفت‌گانه و مخلوقات موجود در آنها است. بنا بر روایات مربوط به [[معراج]] پیامبر، وی در واقعه معراج، به آسمان‌ها صعود کرده و تا آسمان هفتم بالا رفته است.   

در ادیانی چون یهود و مسیحیت و [[اسلام]] از آسمان‌های هفت‌گانه سخن به میان آمده است.<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی  در اعجاز علمی قرآن،  ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۲۶، ۱۲۷.</ref> قرآن هفت بار به صورت صریح و دو بار به‌کنایه از آسمان‌های هفت‌گانه یاد کرده است؛<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی  در اعجاز علمی قرآن،  ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۲۶.</ref> از جمله در سوره‌های [[سوره بقره|بقره]] ([[آیه]] ۲۹)، [[سوره اسراء|اسراء]] (آیه ۴۴)، [[سوره مؤمنون|مؤمنون]] (آیه ۸۶)، [[سوره فصلت|فُصِّلت]] (آیه ۱۲)، [[سوره ملك|ملك]] (آیه ۳)، [[سوره نوح|نوح]](آیه ۱۵) و [[سوره طلاق|طلاق]] (آیه ۱۲). در سوره مؤمنون آمده است: {{عربی|«قُلْ مَن رَّ‌بُّ السَّمَاوَاتِ السَّبْعِ وَرَ‌بُّ الْعَرْ‌شِ الْعَظِيمِ»}} (بگو: پروردگار آسمان‌هاى هفتگانه و پروردگار عرش بزرگ كيست؟)<ref>سوره مؤمنون، آیه ۸۶، ترجمه فولادوند.</ref>

برخلاف واژه «سَماء» (آسمان) که در قرآن به صورت جمع و همراه با عدد هفت هم به کار رفته است، واژه «ارض» (زمین) تنها به صورت مفرد آمده است و به تعداد آن تصریح نشده است.  برخی گفته‌اند آیه {{عربی|«اللَّـهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَمَاوَاتٍ وَمِنَ الْأَرْ‌ضِ مِثْلَهُنَّ»}}(خدا همان كسى است كه هفت آسمان و همانند آنها هفت زمين آفريد)،<ref>سوره طلاق، آیه ۱۲، ترجمه فولادوند.</ref> دلالت می‌کند که از منظر قرآن زمین‌ها نیز هفت تا هستند.<ref>نک مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۴، ص۲۶۰.</ref> در روایات تصریح شده که شمار زمین‌ها هفت است.<ref>نک عروسی هویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۷۳۴.</ref>

بحث از اینکه مراد از آسمان‌های هفت‌گانه چیست، پیشینه درازی میان مسلمانان دارد.<ref>رضایی صفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن،۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۲۷.</ref> عالمان مسلمان دیدگاه‌های فراوان و متنوعی درباره آن مطرح کرده‌اند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۱۶۶.</ref> برخی از آنها کوشیده‌اند مسئله هفت‌آسمان را با نظریه‌های علمی زمان خود هماهنگ کنند.<ref>مصباح یزدی، معارف قرآن، ۱۳۷۸ش، ص۲۳۱.</ref> برخی از نظریه‌ها عبارتند از:

*هفت‌آسمان همان سیارات هفت‌گانه است. زمانی که این نظریه ارائه شد، هنوز اورانوس و نپتون و پلوتو (پلوتون) کشف نشده بود. این نظریه دیدگاه [[فخر رازی]] بود.<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۲۸، ۱۲۹.</ref>

*هفت‌آسمان مدارهای سیارات هفت‌گانه‌اند.<ref>رضایی اصفهانی، پژوهشی در اعجاز علمی قرآن، ۱۳۸۸ش، ج۵، ص۱۲۹.</ref>

در هفت [[آیه]] از [[قرآن]] بیان شده است که خداوند آسمان‌ها و زمین را در شش روز آفریده است.<ref>سوره اعراف، آیه ۵۴، سوره یونس، آیه ۳، سورهود، آیه ۷، سوره فرقان، آیه ۵۹، سوره سجد۰، آیه ۴، سوره ق، آیه ۳۸، سوره حدید، آیه ۴.</ref> در [[سوره ق]] آمده است:‌ {{عربی|«وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ وَ ما بَيْنَهُما في سِتَّةِ أَيَّامٍ وَ ما مَسَّنا مِنْ لُغُوبٍ»}}<ref>سوره ق، آیه ۳۸.</ref> (و در حقيقت، آسمانها و زمين و آنچه را كه ميان آن دو است در شش هنگام آفريديم و احساس ماندگى نكرديم).<ref>ترجمه فولادوند.</ref>

[[ریاض السالکین]] به نقل از منابع روایی [[اهل سنت]] نوشته است: پیامبر(ص) نسبت هفت‌آسمان و [[کرسی|کُرسی]] را در بزرگی مانند حلقه‌ای در بیابان دانسته است.<ref>سیدعلی‌خان کبیر، رياض السالكين، ۱۴۰۹ق، ج۶، ص۳۴۹.</ref>

قرآن در [[آیه]] ۷۵ [[سوره انعام]] از نشان‌دادن ملکوت آسمان‌ها و زمین به [[حضرت ابراهیم(ع)]] سخن گفته است. روایات مراد آیه را از آسمان‌ها همان هفت‌آسمان دانسته‌اند. بنا بر حدیثی از [[امام باقر(ع)]]، منظور آیه این است که خداوند آسمان‌ها و زمین‌های هفت‌گانه و مخلوقات موجود در آنها را به حضرت ابراهیم نشان داده است. طبق  این روایت،  این اتفاق برای [[پیامبر اکرم(ص)]]  و [[ائمه]] هم روی داده است.<ref>عروسی هویزی، تفسیر نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۷۳۴.</ref>