پرش به محتوا

ازدواج علی(ع) و فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[آذر]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۰]]|کاربر=Shamsoddin  }}
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه(س)]] دختر [[پیامبر(ص)]] اشاره دارد. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند پیامبر در پاسخ آنان ازدواج فاطمه را به دست خدا می‌دانست و [[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] آنان را پیامبر(ص) خواند.  
'''ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)'''، به ازدواج [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] با [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] دختر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] اشاره دارد. بر اساس منابع روایی، پیش از امام علی(ع)، افراد دیگری از فاطمه(س) [[خواستگاری]] کرده بودند پیامبر در پاسخ آنان ازدواج فاطمه را به دست خدا می‌دانست.  


[[مهریه]] حضرت زهرا(س) بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنه|مَهر السُّنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند.
[[صیغه ازدواج|خطبه عقد]] علی(ع) و فاطمه را پیامبر(ص) خواند. [[مهریه]] حضرت زهرا(س) بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده که این مبلغ، [[مهر السنه|مَهر السُّنة]] خوانده می‌شود. امام علی(ع)، بر اساس آنچه در روایات نقل شده، برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت و پیامبر(ص) با پول آن [[جهیزیه حضرت فاطمه(س)]] را تهیه کرد. در شب ازدواج امام علی(ع) و حضرت فاطمه(س)، مردم [[مدینه]] به دعوت پیامبر(ص) [[ولیمه|اطعام]] شدند.


بنا بر گزارش‌های تاریخی و روایی ازدواج علی و فاطمه در سال دوم یا سوم قمری رخ  داده است اما درباره روز و ماه آن اختلاف‌نظر وجو دارد. بنا بر آنچه که در [[مناقب آل ابی‌طالب (کتاب)|مناقب آل ابی‌طالب]] آمده عقد فاطمه در اول ذی‌الحجه و ازدواج او در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری بوده است. در تقویم جمهوری اسلامی ایران نیز روز اول ذی‌الحجه به‌مناسبت سالروز ازدوج حضرت علی و فاطمه به‌عنوان روز ازدواج نامگذاری شده است.
==خواستگاری از فاطمه==
==خواستگاری از فاطمه==
بنابر گزارش [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اِعلام الوَری]]، هنگامی که علی بن ابی‌طالب(ع)، فاطمه(س) را از پیامبر(ص) خواستگاری کرد. پیامبر(ص) از او پرسید: «آیا چیزی داری؟» علی(ع) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>  
بنابر گزارش [[اعلام الوری باعلام الهدی (کتاب)|اِعلام الوَری]]، هنگامی که علی بن ابی‌طالب(ع)، فاطمه(س) را از پیامبر(ص) خواستگاری کرد. پیامبر(ص) از او پرسید: «آیا چیزی داری؟» علی(ع) گفت که جز زره چیزی ندارد. پیامبر(ص)، مهریه فاطمه را دوازده و نیم اوقیه قرار داد و زره علی(ع) را به او برگرداند.<ref> طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۱۶۰-۱۶۱.</ref>  
خط ۲۱: خط ۲۲:
*صیغه عقد در اواخر صفر و ازدواج در ذی‌الحجة سال دوم قمری<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۹۲-۱۹۳.</ref>
*صیغه عقد در اواخر صفر و ازدواج در ذی‌الحجة سال دوم قمری<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۹۲-۱۹۳.</ref>
* عقد و ازدواج در ربیع الاول سال دوم قمری<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۹۳.</ref>
* عقد و ازدواج در ربیع الاول سال دوم قمری<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۹۳.</ref>
*عقد در اول ذی‌الحجه و ازدواج در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۷.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلی فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر او در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> در کتاب [[المصباح کفعمی]] ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی(ع) با فاطمه ذکر شده است.<ref> کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
*عقد در اول ذی‌الحجه و ازدواج در ششم ذی‌الحجه سال دوم قمری.<ref>ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۷.</ref> به گفته [[محمدهادی یوسفی غروی]] (متولد ۱۳۲۷ش) پژوهشگر تاریخ اسلام، فاصله زمان عقد تا ازدواج فاطمه و علی(ع) تقریبا ده ماه بوده است او احتمال داده که تسریع پیامبر در اجرای [[صیغه عقد ازدواج|صیغه عقد]] برای این بوده که خواستگاران قبلیِ فاطمه پاسخ روشنی دریافت کنند. همچنین تأخیر در برپایی مراسم عروسی برای این بوده که فاطمه از نظر جسمی رشد کند و به حد زنان دیگر برسد.<ref> یوسفی غروی، تاریخ تحقیقی اسلام، ۱۳۸۳ش، ج۲، ص۲۵۰.</ref> در کتاب [[المصباح کفعمی]] ۱ ذی‌الحجة به عنوان روز ازدواج علی(ع) با فاطمه ذکر شده است.<ref> کفعمی، المصباح، ۱۴۰۵ق، ص۵۱۴.</ref> در تقویم جمهوری اسلامی ایران روز اول ذی‌الحجه به روز ازدواج نامگذاری شده است.
== سن فاطمه هنگام ازدواج==
== سن فاطمه هنگام ازدواج==
درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد به گفته سید محسن امین این اختلاف به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد. از آنجا که بنا به مشهور شیعه پنج سال پس از بعثت به دنیا آمده و اختلاف درباره ازدواج او در سال اول، دوم و سوم قمری است سن او نه، ده و یا یازده سال بوده است.<ref> امین، اعیان الشیعه، ج۱، ص۳۰۸.</ref>
درباره سن فاطمه به هنگام ازدواج اختلاف‌نظر وجود دارد به گفته [[سید محسن امین]]، این اختلاف به اختلاف‌نظر درباره تاریخ تولد و نیز تاریخ ازدواج وی برمی‌گردد. از آنجا که بنا بر نظر مشهور، فاطمه در سال پنجم بعثت به دنیا آمده و اختلاف درباره ازدواج او در سال اول، دوم و سوم قمری است سن او نه، ده و یا یازده سال بوده است.<ref> امین، اعیان الشیعه، ج۱، ص۳۰۸.</ref>
*پانزده سال و پنج ماه:  
*پانزده سال و پنج ماه:  
* ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref>
* ۱۸ سال<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۱۱، ص۵۹۸.</ref>
==مهریه و جهیزیه==
==مهریه و جهیزیه==
{{اصلی|مهریه حضرت فاطمه(س)|جهیزیه حضرت فاطمه(س)}}
{{اصلی|مهریه حضرت فاطمه(س)|جهیزیه حضرت فاطمه(س)}}
منابع تاریخی میزان مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر کرده‌اند.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت زهرا (س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref>
در منابع حدیثی مقدار مهریه حضرت زهرا(س) را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ درهم ذکر شده است.<ref> ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۳، ص۳۵۰-۳۵۱؛ متقی هندی، کنز العمال، ۱۴۰۵ق، ج۱۳، ص۶۸۰.</ref> در دوران پیامبر، هر ده درهم نقره، معادل یک دینار طلا بوده است و بر این اساس، مهریه حضرت فاطمه(س)، معادل ۱۷۰ تا ۲۲۳ گرم طلا تخمین زده می‌شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۷۴-۱۷۹؛ توضیح المسائل مراجع، ج۲، ص۱۲۹.</ref>


بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی (ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر(ص) رسید، اندکی از پول را به [[بلال]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پیامبر(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل موردنیاز زندگی، به [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران داد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref>{{یادداشت|شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب امالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از:
بنابر گزارش شیخ طوسی در کتاب [[امالی (شیخ طوسی)|امالی]]، امام علی(ع) برای تأمین مهریه، زره خود را فروخت<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پس از آنکه مهریه به دست پیامبر(ص) رسید، اندکی از پول را به [[بلال حبشی]] داد تا برای فاطمه عطر تهیه کند.<ref>شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref> پیامبر(ص) سپس باقیمانده پول را برای تهیه وسائل مورد نیاز زندگی، به [[عمار یاسر]] و چند تن از یاران داد.<ref>شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۱.</ref>{{یادداشت|شیخ طوسی فهرست جهاز حضرت فاطمه را در کتاب امالی ذکر کرده است؛ این موارد عبارتند از:
{{ستون-شروع|3}}
{{ستون-شروع|3}}
* پیراهنی به بهای هفت درهم
* پیراهنی به بهای هفت درهم
خط ۴۹: خط ۵۰:


==ولیمه==
==ولیمه==
بر اساس منابع روایی، [[پیامبر(ص)]]، [[بلال حبشی]] را فراخوانده و از او خواست که یک گوسفند و پنج مُد جو تهیه کند تا مهاجران را دعوت کند و برای ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) [[ولیمه]] بدهد. نقل شده پیامبر که در این دیدار به [[بلال حبشی|بلال]] فرمود: «دوست دارم از سنت‌های امت من این باشد که در ازدواج، ولیمه داده شود.»  مردان به دعوت پیامبر(ص) در مسجد حضور یافتند و از آن غذا خوردند و برای زنان و کودکان به خانه غذا بردند.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref>
بر اساس منابع حدیثی، به دستور [[پیامبر(ص)]] بلال حبشی یک گوسفند و پنج مُد جو تهیه کرد و برای ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) [[ولیمه]] داد. مردان برای اطعام در مسجد حضور یافتند و برای زنان به خانه غذا بردند.<ref> یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۴.</ref>


==دعای پیامبر(ص)==
==دعای پیامبر(ص)==
پیامبر(ص) پس از ولیمه عروسی، دست فاطمه(س) را در دست علی(ع) گذاشت و پس از آنکه به خانه خود رفتند، به آنها پیوست،<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۲.</ref> و ظرف آبی به دست گرفت و مقداری از آب روی سر و میان شانه‌های فاطمه(س) ریخت<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> و از خداوند خواست که آن دو را تطهیر کند.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref> پیامبر همچنین از آن دو خواست از آن آب بنوشند، روی‌شان را با آن بشویند و با آن مضمضه و استنشاق کنند. وی در پایان برای آن دو دعا کرد و فرمود: «خداوند دل‌هایتان را به هم نزدیک و مهربان کند و نسل شما را مبارک گرداند و کارهای شما را اصلاح کند.»<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref>
پیامبر(ص) پس از ولیمه عروسی، دست فاطمه(س) را در دست علی(ع) گذاشت و پس از آنکه به خانه خود رفتند، به آنها پیوست،<ref> شیخ طوسی، الامالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۲.</ref> و ظرف آبی به دست گرفت و مقداری از آب روی سر و میان شانه‌های فاطمه(س) ریخت<ref> شیخ طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، ص۴۳.</ref> و از خداوند خواست که آن دو را تطهیر کند.<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref> پیامبر همچنین از آنها خواست از آن آب بنوشند، روی‌شان را با آن بشویند و با آن مضمضه و استنشاق کنند. و برای آن دو دعا کرد و فرمود: «خداوند دل‌هایتان را به هم نزدیک و مهربان کند و نسل شما را مبارک گرداند و کارهای شما را اصلاح کند.»<ref>یوسفی غروی، موسوعة التاریخ الإسلامی، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۲۱۵.</ref>


== نقل‌مکان به همسایگی پیامبر ==
== نقل‌مکان به همسایگی پیامبر ==