تبرج: تفاوت میان نسخه‌ها

'''تَبَرُّج'''، واژه‌ای قرآنی به معنای خودنمایی زنان و اینکه زیبایی و زینتشان را آشکار کنند. معنای اصطلاحی تبرّج برگرفته از آیة ۳۳ [[سوره احزاب]] که خطاب به همسران [[پیامبر اسلام|پیامبر]] (ص) است، اما در تفاسیر همه زنان را مشمول این حکم دانسته‌اند. بر اساس شواهد قرآنی،  تبرج منحصر در زنان نیست و فقها آن را [[حرام]] شمرده‌اند.

ریشه این واژه، برج، در عربی در دو معنای اصلی به کار می‌رود: «‌بروز و ظهور »، و «‌ملجأ و مکان بلند »؛ تبرّج از معنای نخست گرفته شده است و بروج (برج‌های فلکی و برج و باروهای شهر) به معنای دوم راجع است.<ref>ابن فارس، ج۱، ص۲۳۸.</ref>

راغب اصفهانی<ref>راغب اصفهانی، ص ۴۱.</ref> برج را به معنای قصر دانسته و بروج آسمانی را نیز برگرفته از همین معنا برمی شمارد؛ او معتقد است که تبرّج از تعبیر «‌الثوب المُبَرّج‌» (لباس زیبایی که صور بروج آسمانی بر آن نقش بسته) گرفته شده، بدین‌گونه که اظهار زیبایی بدان تشبیه شده است. لغویان متقدم باتوجه به معنای بروز و ظهور، تبرّج زن را به معنای اظهار زیبایی (دست و صورت) وی دانسته‌اند.<ref>ابن درید، ج۱، ص۲۶۵؛ ازهری، ج۱۱، ص۵۶، ذیل «‌برج »؛ فراهیدی، ج۶، ص۱۱۵، ذیل «‌برج ».</ref>

معنای اصطلاحی تبرّج برگرفته از آیة ۳۳ [[سوره احزاب]] است: {{متن قرآن| وَقَرْنَ فِي بُيُوتِكُنَّ وَلَا تَبَرَّجْنَ تَبَرُّجَ الْجَاهِلِيَّةِ الْأُولَىٰ ۖ...﴿٣٣﴾|ترجمه=و در خانه‌هايتان قرار گيريد و مانند روزگار جاهليت قديم زينتهاى خود را آشكار مكنيد...|سوره=احزاب|آیه=۳۳}}.<ref>برای مورد دیگری از کاربرد این کلمه در قرآن رجوع کنید به نور: ۶۰.</ref> این آیه خطاب به همسران [[پیامبر اسلام|پیامبر]] (ص) است، اما در تفاسیر همه زنان را مشمول این حکم دانسته‌اند.<ref>ابن کثیر، ج۳، ص۷۹۶؛ قرطبی، ج۷، جزء ۱۴، ص۱۷۹؛ سابق، ج۲، ص۱۹۰.</ref>

گذشته از این، بنا بر دیگر شواهد قرآنی، بویژه آیه ۳۵ سوره احزاب که هم مردان هم زنان مسلمان و مؤمن مورد خطاب‌اند و از آنجا که مردان مسلمان نیز ملزم به رعایت حدود شرعی‌اند، تبرّج منحصر به زنان نمی‌تواند باشد.<ref>رجوع کنید به طباطبائی، ج۱۶، ص۳۱۳.</ref>

در قرآن کریم، خودنمایی زنان نهی شده و به نمونه‌هایی از آن ــ که می‌توان آنها را از موارد تبرّج به شمار آورد ــ اشاره شده است، از جمله:

در احادیث نیز به دیگر مصداق‌های تبرّج اشاره شده و بر نهی از آنها تأکید شده است، از جمله پوشیدن لباس‌های بدن‌نما و تشبه به مردان، استعمال بیش از اندازة بوی خوش و جز اینها که موجب جلب توجه مردان می‌شود. بیش از همه سه روایت معروف از قَتاده، مجاهد و مقاتل نقل شده است که در هریک تبرّج در جاهلیت به نوعی خودنمایی آشکار به قصد دلربایی از مردان تفسیر شده است.<ref>ابن کثیر، ج۳، ص۷۹۷؛ سیوطی، ج۵، ص۱۹۷؛ سابق، ج۲، ص۱۹۰ـ ۱۹۲.</ref>