خرابه شام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''خرابه شام''' مکانی در [[دمشق]] که [[یزید بن معاویه]]، [[اسیران کربلا]] را در آن جای داد. در منابع روایی این مکان بدون سقف و با دیوارهای سست توصیف شده است و ساکنان آن از سرما و گرما در امان نبودند. بنابر برخی نقل‌ها [[شهادت]] [[حضرت رقیه]] در این مکان رخ داده است.

خرابه شام در [[ادبیات عاشورایی]] به ویژه در مرثیه‌سرایی، [[نوحه‌خوانی]] و [[روضه‌خوانی]] مورد توجه قرار گرفته است.

در برخی روایات<ref>نگاه کنید به:‌ صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۸،‌ ح۱.</ref> توصیفاتی برای خرابه شام آمده است.{{یادداشت|محمد بن علی حلبی از امام صادق(ع) نقل کرده است: وقتی علی بن حسین(ع) را به همراه اسرای اهل بیت به شام نزد یزید آوردند، او را در خانه‌ای جای دادند. برخی از اسرا گفتند: ما را در این خانه جای داده‌اند تا بر سر ما فرو ریزد و بدین وسیله ما را بکشند. نگهبانان به زبان رومی گفتند: ببینید اینها از اینکه خانه بر سرشان خراب شود،‌می‌ترسند؛‌ در حالی که فردا اینها را از این مکان خارج کرده، همه‌شان را خواهند کشت. امام سجاد(ع) فرمود:‌ در آن جمع کسی نبود که چون من رومی را به خوبی بفهمد. (صفار، بصائر الدرجات، ۱۴۰۴ق، ص۳۳۸،‌ ح۱؛ گروهی از تاریخ‌پژوهان، تاریخ قیام و مقتل جامع سیدالشهدا(ع)، ۱۳۹۱ش، ج۲، ص۱۴۴).}} از جمله اینکه خانه‌ای که سقف نداشته و دیوارهایش سست بوده است.<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> همچنین برپایه گفتگویی که [[سید نعمت الله جزایری]] از [[منهال بن عمرو]] با [[امام سجاد(ع)]] نقل کرده خانه سایبان نداشته و آفتاب به داخلش می‌تابیده<ref> جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و اسیران را از سرما و گرما حفظ نمی‌کرده است.<ref> شیخ صدوق، امالی، ص۱۶۷-۱۶۸، مجلس ۳۱، ح۴؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸؛ مجلسی بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۱۴۰.</ref> برخی از اسیران می‌گفتند یزید ما را در این خرابه فرستاده تا بر سر ما خراب شود<ref> قطب الدین راوندی، الخرائج و الجرائح، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۷۵۳؛ ابن شهر آشوب، مناقب ، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۱۴۵.</ref> و ما کشته شویم.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>

از برخی روایات برمی‎آید که [[اسیران کربلا]] در خرابه وضعیت مناسبی نداشته‌اند؛ آفتاب آنها را اذیت می‌کرده<ref> جزایری، انوار النعمانیة، ۱۴۲۹ق، ج۳، ص۱۷۶؛ قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص ۱۰۰۱.</ref> و بر اثر آن، صورت‌هایشان پوست انداخته بود.<ref>ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸.</ref> آنان در خرابه برای [[امام حسین(ع)]] نوحه‌سرایی و [[گریه]] می‌کردند.<ref> ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸.</ref> همچنین در برخی از روایات آمده است یزید بر خرابه نگهبانانی گمارده بود که زبان عربی نمی‌دانستند.<ref>بحرانی، مدینة معاجز الائمة، ۱۴۱۳ق، ج۴، ص۲۶۴.</ref>

برخی منابع، خوابی از [[حضرت سکینه]] در روز چهارمی که در [[دمشق]] بوده، نقل کرده‌اند.<ref>قمی، منتهی الآمال، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۱۰۰۵-۱۰۰۶؛ ابن طاووس، لهوف، ۱۳۴۸ش، ص۱۸۸-۱۸۹.</ref> به گفته [[ابن نما حلی]]، سکینه خواب دیده بود که [[پیامبر اسلام(ص)]]، [[آدم (پیامبر)|حضرت آدم]]، [[حضرت ابراهیم]]، [[حضرت موسی]] و [[حضرت عیسی]] برای [[زیارت امام حسین(ع)]] به [[کربلا]] می‌روند در حالی‌که پیامبر اسلام محاسنش را به دست گرفته، گاهی به زمین می‌افتاد و گاهی از زمین بلند می‌شد. همچنین [[حضرت فاطمه]]، [[حوا]]، [[آسیه]]، [[مریم]] و [[خدیجه]] نیز آمده بودند در حالی‌که حضرت زهرا(س)، دست بر سر گذاشته بود و گاهی به زمین می‌افتاد و گاهی برمی‌خیزید. او خود را به حضرت زهرا رساند و شروع کرد به گریه کردن، حضرت زهرا به او گفت: سکینه جان بس است که ناله‌ات جگرم را آتش زد و بندهای قلبم را قطع کرد. این پیراهن آغتشه به خون پدرت حسین است که آن را از خود جدا نمی‌کنم تا خدا را ملاقات کنم.<ref>ابن نما حلی، مثیر الاحزان، ۱۴۰۶ق، ص۱۰۵-۱۰۶.</ref>

خرابه شام در [[ادبیات عاشورایی]] به ویژه در مرثیه‌سرایی، [[نوحه‌خوانی]] و [[روضه‌خوانی]] مورد توجه بوده است. معمولاً روضه‌ حضرت رقیه و ذکر اقامت کاروان اسیران در شام با نام خرابه شام همراه است. در این روضه‌ها به خرابه بودن محل اقامت اسیران و تابیدن آفتاب بر آنان اشاره می‌شود.{{مدرک}}

* [[مسجد اموی دمشق]]