مسجدالاقصی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{اشتباه نشود|مسجد صخره}}

{{جعبه اطلاعات بنای مذهبی

| توضیح تصویر = مسجد الاقصی و [[قبةالصخره]]

ساختمانی که امروزه مسجد الاقصی نامیده می‌شود، در دوره [[عبدالملک بن مروان]] در قرن نخست قمری تأسیس شده و در دوره‌های مختلف بازسازی و تعمیر شده است.

==موقعیت و نامگذاری==

مسجد الاَقصی در لغت به‌معنای دورترین مسجد، به مسجدی در [[بیت‌المقدس]] در [[فلسطین]] اشاره دارد که در جنوب شرقی شهر واقع شده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> درباره علت نام‌گذاری آن به‌مسجد الاقصی، گفته‌اند که دوری مسافتش تا [[مکه]] و [[مسجد الحرام]] که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، موردتوجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref>  

به‌گفته برخی از محققان، منظور از مسجد الاقصی که در [[قرآن]] به کار رفته، محوطه وسیعی بوده که شامل [[مسجد صخره]] (محل عروج پیامبر)، رواق‌ها و... هم می‌شده است.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> از این‌رو برخی از مفسران شیعه، منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست [[سوره اسراء|سوره اِسراء]] به آن اشاره شده، بیت‌المقدس دانسته<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> که [[حضرت داود]] و [[سلیمان (پیامبر)|سلیمان]] آن را بنا کرده‌اند.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۶.</ref> در برخی روایات نیز از مسجد الاقصی با عنوان مسجد بیت‌المقدس یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref>  

== فضیلت ==

در احادیث، مسجد الاقصی در کنار [[مسجد الحرام]]، [[مسجد النبی]] و [[مسجد کوفه]] یکی از چهار مسجد بافضیلت دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹.</ref> در برخی احادیث مسجد کوفه وجود ندارد و مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد سه‌گانه بافضیلت است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> نمازگزاردن یک نماز در مساجد سه‌گانه برابر با هزار [[نماز]] در دیگر مساجد است.<ref> تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref>

== تاریخچه ==

گفته‌اند نخستین بار [[حضرت داوود]] در محل مجموعه مسجد الاقصی، معبدی احداث کرد و [[حضرت سلیمان]] آن را تکمیل نمود که معبد سلیمان، معبد اورشلیم، معبد ایلیا و بقعه ایلیا خوانده می‌شده است.{{مدرک}} به‌گفته گوستاولوبون تاریخ‌دان قرن‌های نوزدهم و بیستم میلادی، قبل از فتح بیت‌المقدس توسط مسلمانان، در مجموعه مسجد الاقصی، کلیسایی به‌نام [[حضرت مریم]] وجود داشته است.<ref>گوستاولوبون، تمدن اسلام و عرب به نقل از حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref>

==مشخصات بنا==

==بازسازی و تعمیر==

[[منصور دوانیقی]]، (حکومت: ۱۳۶-[[سال ۱۵۸ هجری قمری|۱۵۸ق]])<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> و [[مهدی عباسی]] (۱۲۶-۱۶۹ق)، از خلفای عباسی، ساختمان مسجد الاقصی را که بر اثر زلزله تخریب شده بود، تعمیر و بازسازی کردند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> همچنین برپایه کتیبه‌ای، به‌دستور الظاهر لاِعزاز دین الله از خلفای [[فاطمیان|فاطمی]]، در سال ۴۲۶ق بر فراز مسجد الاقصی گنبدی ساخته شد<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> و به‌دستور المستنصرلدین الله در سال ۴۵۸ق ایوان شمالی مسجد بازسازی گردید.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref>  

== یهودی‌سازی==

یهودیان بر این باورند که بقایای معبد سلیمان، زیرِ مسجد الاقصی قرار دارد. از این‌رو برخی از آنان برای تخریب مسجد الاقصی و احیای معبد سلیمان تلاش می‌کنند.<ref> توفیقی، آشنایی با ادیان بزرگ، ص۸۸.</ref> می‌گویند برخی از مسیحیان معتقدند که ویرانی مسجد الاقصی و ساخت معبد سوم سلیمان به‌جای آن، شرط ظهور [[مسیح]] است.<ref>[https://www.yjc.ir/fa/news/4952500 «آتش زدن مسجدالاقصی اقدامی برای سنجش غیرت دینی مسلمانان بود»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> ازاین‌رو نیروهای اسرائیلی از ورود مسلمانان به مسجد الاقصی جلوگیری می‌کنند.<ref>[https://www.presstv.com/Detail/2016/08/16/480271/Israel-Third-Temple-Aqsa-Dome-of-Rock-Temple-Mount «گزارش: اسرائیل آمادۀ تخریب مسجدالاقصی و ساخت «سومین معبد» می‌شود»]، سایت پرس‌تی‌وی.</ref> مسجد الاقصی نماد هویت اسلامی در بیت المقدس در برابر اسرائیل دانسته شده است.<ref>[http://parstoday.com/fa/middle_east-i161361 «پشت پرده توطئه های جدید علیه مسجد الاقصی/تحلیل»]، خبرگزاری ایران‌پرس.</ref>

== جستارهای وابسته==

{{پانویس2}}

==منابع==

* تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، قم، مدرسة الامام المهدی عجل‌الله تعالی فرجه الشریف، ۱۴۰۹ق.

* توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها، قم، مؤسسه فرهنگی طه و مرکز جهانی علوم اسلامی، چاپ هشتم، ۱۳۸۵.

* جعفریان، رسول، پنجاه سفرنامه حج قاجاری، نشر علم، تهران، ۱۳۸۹ش.

* حمیدی، سید جعفر، تاریخ اورشلیم (بیت المقدس)، تهران، امیرکبیر، ۱۳۸۱ش.

* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، مقدمه محمدجواد بلاغی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.

* طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، ۱۹۶۷م/۱۳۸۷ق.