۱۷٬۰۰۰
ویرایش
مسجدالاقصی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
مسجد الاقصی به معنای دورترین مسجد، به مسجدی در شهر بیت المقدس فلسطین اشاره دارد که در جنوب شرقی شهر و فاصله ۵۰۰ متری [[مسجد صخره]] واقع شده است<ref>حمیدی، تارخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> درباره نامگذاری آن به مسجد الاقصی گفته‌اند که بُعدِ مسافتش تا [[مکه]] و مسجدالحرام که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، مورد توجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> | مسجد الاقصی به معنای دورترین مسجد، به مسجدی در شهر بیت المقدس فلسطین اشاره دارد که در جنوب شرقی شهر و فاصله ۵۰۰ متری [[مسجد صخره]] واقع شده است<ref>حمیدی، تارخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> درباره نامگذاری آن به مسجد الاقصی گفته‌اند که بُعدِ مسافتش تا [[مکه]] و مسجدالحرام که در آن زمان محل استقرار پیامبر و مسلمانان بود، مورد توجه بوده است.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۷؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> | ||
منظور از مسجد الاقصی که در قرآن به کار رفته، محوطه وسیعی بوده که شامل [[مسجد صخره]] (محل عروج پیامبر)، رواق‌ها و... می‌شده است.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> از این‌رو برخی از مفسران شیعه، منظور از مسجد الاقصی را که در آیه نخست [[سوره اسراء]] به آن اشاره شده، بیت‌المقدس دانسته‌اند<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۶۱۲.</ref> که [[حضرت داود]] و [[سلیمان (پیامبر)|سلیمان]] آن را بنا کرده‌اند.<ref> علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۶.</ref> همچنین گفته شده هنگام [[معراج پیامبر]] در این مکان بنایی به نام مسجد الاقصی نبوده و مسجد به کار رفته در [[آیه معراج]]، به معنای مکانِ پرستش و عبادتگاه بوده است.<ref> حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳-۱۸۴.</ref> و در برخی روایات نیز مسجد الاقصی با عنوان بیت‌المقدس و مسجد بیت‌المقدس یاد شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | |||
از دوره [[عبدالملک بن مروان]]، بنایی مسقف در محدوه حرم قدس، مسجد الاقصی نامیده شده است.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> از این رو امروزه از بنای مسقفی که در دوره عبدالملک ساخته شده مسجد الاقصای مسقف یا مسجد الاقصی شناخته می‌شود و از محوطه‌ای که بنای مذکور، [[مسجد صخره]] و مسجد عمر{{یادداشت|خلیفه دوم هنگامی که در سال ۱۵ قمری، بیت المقدس را فتح کرد دستور داد در محوطه مقدس مسجدی بنا کنند، که به مسجد عمر شناخته می‌شود.(طبری، تاریخ الامم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۳، ص۶۱۱.</ref>}} در آن جای دارد به عنوان مجموعه مسجد الاقصی یاد می‌شود.<ref> نگاه کنید به موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۷.</ref> | |||
== فضیلت == | == فضیلت == | ||
مسجد الاقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است.{{مدرک}} پیامبر از این مکان به [[معراج]] رفته<ref> سوره اسراء، آیه۱.</ref> و تا پیش از [[تغییر قبله|تغییر قبله مسلمانان]] در سال دوم قمری، نخستین [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> از این‌رو برخی شیعیان ایرانی در دوره قاجار و پهلوی، به هنگام سفر حج، اماکن مذهبی بیت‌المقدس از جمله مسجد الاقصی را زیارت می‌کرده‌اند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به | مسجد الاقصی نزد مسلمانان، مسیحیان و یهودیان محترم است.{{مدرک}} پیامبر از این مکان به [[معراج]] رفته<ref> سوره اسراء، آیه۱.</ref> و تا پیش از [[تغییر قبله|تغییر قبله مسلمانان]] در سال دوم قمری، نخستین [[قبله]] مسلمانان بوده است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱، ص۳۳۱.</ref> از این‌رو برخی شیعیان ایرانی در دوره قاجار و پهلوی، به هنگام سفر حج، اماکن مذهبی بیت‌المقدس از جمله مسجد الاقصی را زیارت می‌کرده‌اند.<ref> برای نمونه نگاه کنید به جعفریان، ص۲۳۰.</ref> | ||
در احادیث، مسجد الاقصی در کنار [[مسجد الحرام]]، [[مسجد النبی]] و [[مسجد کوفه]] یکی از چهار مساجد بافضیلت دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹.</ref> در برخی احادیث دیگر مسجد کوفه وجود ندارد و مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد سه‌گانه بافضیلت است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> و نمازگزاردن یک نماز در مساجد سه‌گانه برابر با هزار نماز در دیگر مساجد است.<ref> تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | در احادیث، مسجد الاقصی در کنار [[مسجد الحرام]]، [[مسجد النبی]] و [[مسجد کوفه]] یکی از چهار مساجد بافضیلت دانسته شده است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۹.</ref> در برخی احادیث دیگر مسجد کوفه وجود ندارد و مسجد الاقصی در کنار مسجد الحرام و مسجد النبی از مساجد سه‌گانه بافضیلت است.<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۳۹۸.</ref> و نمازگزاردن یک نماز در مساجد سه‌گانه برابر با هزار نماز در دیگر مساجد است.<ref> تفسیر منسوب به امام حسن عسکری، ۱۴۰۹ق، ص۶۶۱.</ref> | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۷: | ||
البته در برخی منابع روایی شیعه، حدیثی درباره برتری [[مسجد کوفه]] بر مسجد الاقصی نیز وجود دارد.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۷۹؛ محدث نوری، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۴۰۹.</ref> همچنین مسجد الاقصی از [[اماکن تخییر]] به شمار نیامده در حالی‌که از نظر فقیهان شیعه، در مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد کوفه [[مسافر]] مخیر است که [[نماز]] را تمام یا [[نماز مسافر|شکسته]] بخواند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> | البته در برخی منابع روایی شیعه، حدیثی درباره برتری [[مسجد کوفه]] بر مسجد الاقصی نیز وجود دارد.<ref>عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۷۹؛ محدث نوری، مستدرک وسائل الشیعه، ۱۴۰۸ق، ج۳، ص۴۰۹.</ref> همچنین مسجد الاقصی از [[اماکن تخییر]] به شمار نیامده در حالی‌که از نظر فقیهان شیعه، در مسجد الحرام، مسجد النبی و مسجد کوفه [[مسافر]] مخیر است که [[نماز]] را تمام یا [[نماز مسافر|شکسته]] بخواند.<ref>طوسی، النهایه، ۱۴۰۰ق، ص۱۲۴؛ علامه حلی، منتهی المطلب، ۱۴۱۲ق، ج۶، ص۳۶۶.</ref> | ||
== تاریخچه | == تاریخچه == | ||
بنا بر اسنادی که از قرن نخست قمری بر جای مانده، بنای مسجد الاقصی در دوره [[امویان]] و در قرن نخست قمری ساخته شده است.<ref> نگاه کنید به | بنا بر اسنادی که از قرن نخست قمری بر جای مانده، بنای مسجد الاقصی در دوره [[امویان]] و در قرن نخست قمری ساخته شده است.<ref> نگاه کنید به موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> به گفته ابن کثیر، ساخت بنای مسجد به دستور [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت ۶۵-۸۶ق) در سال ۶۶ق آغاز شد و در سال ۷۳ق پایان یافته است.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۸۰.</ref> هر چند برخی تأسیس آن را به [[ولید بن عبدالملک]] (حکومت ۸۶-۹۶ق) نسبت داده و اسناد مذکور را متعلق به دوره حکومت او می‌دانند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> به گفته ابن کثیر، عبدالملک با این هدف مسجد الاقصی را بنا کرد که شامیان را از رفتن به [[حج]] بازدارد و آنان را به طواف پیرامون آن وادارد.<ref>ابن کثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۸۰.</ref> چرا که [[عبدالله بن زبیر]] از موسم [[حج]] برای تبلیغ علیه عبدالملک و بیعت گرفتن از حاجیان برای خود سود می‌جست<ref>یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، دار صادر، ج۲، ص۲۶۱.</ref> و در خطبه‌هایی در [[روز عرفه]] و ایام [[منا]]، با یاد‌کردن از لعنت پیامبر بر [[حکم بن ابی العاص|حَکم بن عاص]]، جد عبدالملک، و دودمانش، شامیان را به خود متمایل می‌کرد.<ref> ابن کثیر، البدایة و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۲۸۰.</ref> | ||
[[ناصر خسرو]](۳۹۴-۴۸۱ق) جهانگرد قرن پنجم قمری، در سفرنامه خود توصیفاتی از مسجد الاقصی ارائه داده است.<ref>ناصرخسرو، سفرنامه، ص۳۱.</ref> | |||
ساختمان مسجد الاقصی بنایی مستطیل‌شکل است که حدود ۸۰ متر طول و ۵۵ متر عرض دارد.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا گردیده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> همچنین مسجد راوق بزرگی دارد که بر فراز قسمت میانه آن گنبدی قرار دارد.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> | ساختمان مسجد الاقصی بنایی مستطیل‌شکل است که حدود ۸۰ متر طول و ۵۵ متر عرض دارد.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> ساختمان مسجد بر روی ۵۳ ستون مرمری و ۴۹ پایه بنا گردیده است.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> همچنین مسجد راوق بزرگی دارد که بر فراز قسمت میانه آن گنبدی قرار دارد.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۰.</ref> | ||
=== بازسازی و تعمیر=== | |||
== بازسازی و تعمیر== | |||
ساختمان مسجد الاقصی در دوره‌های مختلف تعمیر و بازسازی شده است.عباسیان، فاطمیان، ایوبیان و عثمانیان از جمله حکومت‌هایی هستند که به تعمیر و بازسازی مسجد الاقصی پرداخته‌اند. | ساختمان مسجد الاقصی در دوره‌های مختلف تعمیر و بازسازی شده است.عباسیان، فاطمیان، ایوبیان و عثمانیان از جمله حکومت‌هایی هستند که به تعمیر و بازسازی مسجد الاقصی پرداخته‌اند. | ||
[[منصور دوانیقی]]<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> و [[مهدی عباسی]] از خلفای عباسی ساختمان مسجد الاقصی را که بر اثر زلزله تخریب شده بود، تعمیر و بازسازی | [[منصور دوانیقی]]<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> و [[مهدی عباسی]] از خلفای عباسی ساختمان مسجد الاقصی را که بر اثر زلزله تخریب شده بود، تعمیر و بازسازی کردند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> همچنین بنا به کتیبه‌ای، به دستور الظاهر لاعزاز دین الله از خلفای [[فاطمیان|فاطمی]] در سال ۴۲۶ق بر فراز مسجد الاقصی گنبدی ساخته شد و به دستور المستنصر لدین الله نیز در سال ۴۵۸ق ایوان شمالی مسجد بازسازی گردید.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۱.</ref> | ||
در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق صلیبی‌ها، بیت المقدس را تصرف کردند و در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و قسمت دیگر آن را به عنوان استراحت‌گاه برای سواران و انبار ذخایر خود قرار دادند. در سال ۵۸۹ق [[صلاح الدین ایوبی]] بیت المقدس را از آنها پس گرفت، [[محراب]] مسجد را تجدید بنا نمود و گنبد آن را کاشی‌کاری کرد و منبر چوبی در آن قرار داد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> همچنین ممالیک و عثمانیان نیز مسجد الاقصی را بازسازی | در سال ۱۰۹۹م برابر با ۵۸۳ق صلیبی‌ها، بیت المقدس را تصرف کردند و در قسمتی از محل مسجد الاقصی، کلیسا ساختند و قسمت دیگر آن را به عنوان استراحت‌گاه برای سواران و انبار ذخایر خود قرار دادند. در سال ۵۸۹ق [[صلاح الدین ایوبی]] بیت المقدس را از آنها پس گرفت، [[محراب]] مسجد را تجدید بنا نمود و گنبد آن را کاشی‌کاری کرد و منبر چوبی در آن قرار داد.<ref>حمیدی، تاریخ اورشلیم، ۱۳۸۱ش، ص۱۸۳.</ref> همچنین ممالیک و عثمانیان نیز مسجد الاقصی را بازسازی کرده‌اند.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۳-۱۵.</ref> | ||
همچنین مجلس اعلای اسلامی در دروه ریاست امین الحسینی گروه‌هایی را از فلسطین برای درخواست کمک به | همچنین مجلس اعلای اسلامی در دروه ریاست امین الحسینی گروه‌هایی را از فلسطین برای درخواست کمک به [[حجاز]]، مصر، هند، عراق، کویت، بحرین و سوریه اعزام کرد و به این وسیله بخش‌هایی از مسجد الاقصی را بازسازی و تعمیر نمود.<ref> موسی غوشه، تاریخ مجموعه مسجد الاقصی، ۱۳۹۰ش، ص۱۹.</ref> | ||
== وقایع مرتبط== | == وقایع مرتبط== | ||