پرش به محتوا

اولجایتو: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱۶ مارس ۲۰۲۳
جز
ویکی سازی
جز (ویکی سازی)
خط ۸۳: خط ۸۳:


==شیعه شدن و رسمیت‌بخشی به مذهب تشیع==
==شیعه شدن و رسمیت‌بخشی به مذهب تشیع==
[[پرونده:سکه اولجایتو.jpg|thumb|نام ائمه و عبارت علی ولی الله بر سکه دوران اولجایتو]]
[[پرونده:سکه اولجایتو.jpg|thumb|نام [[ائمه]] و عبارت [[علی ولی الله]] بر سکه دوران اولجایتو]]
امیر طرمطاز (ترمتاس) و [[تاج الدین آوجی]](آوی)، دانشمند شیعی، اولجایتو را به مذهب شیعه ترغیب کردند و او سرانجام در ۷۰۹ق / ۱۳۰۹م که به [[بغداد]] رفت، رسماً مذهب شیعه اختیار کرد. <ref>کاشانی، تاریخ اولجایتو، ۱۳۴۸ش، ص۹۹ -۱۰۱.</ref> در ایام پادشاهی او مذهب تشیع برای نخستین بار مذهب رسمی سراسر ایران گردید.<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۲، ص۳۰۷.</ref> و او نخستین سلطان امامی مذهب است که در سطحی گسترده و وسیع به نشر تشیع مذهب اثناعشری همّت گماشت.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ ش، ص۶۹۴.</ref>.
امیر طرمطاز (ترمتاس) و [[تاج الدین آوجی]](آوی)، دانشمند [[شیعه]]، اولجایتو را به مذهب شیعه ترغیب کردند و او سرانجام در ۷۰۹ق / ۱۳۰۹م که به [[بغداد]] رفت، رسماً مذهب شیعه اختیار کرد. <ref>کاشانی، تاریخ اولجایتو، ۱۳۴۸ش، ص۹۹ -۱۰۱.</ref> در ایام پادشاهی او مذهب تشیع برای نخستین بار مذهب رسمی سراسر [[ایران]] گردید.<ref>دایرة المعارف تشیع، ج۲، ص۳۰۷.</ref> و او نخستین سلطان امامی مذهب است که در سطحی گسترده و وسیع به نشر تشیع مذهب اثناعشری همّت گماشت.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، ۱۳۹۰ ش، ص۶۹۴.</ref>.


اولجایتو بعد از شیعه شدن در سال ۷۰۹ق فرمان داد، به جای [[خلفای راشدین]] به نام [[امامان شیعه]] سکه و خطبه کنند و در همانجا، [[علامه حلی]]، بزرگ‌ترین دانشمند شیعی آن عصر، به حضور ایلخان راه یافت و از آن پس ملازم او شد <ref>کاشانی، تاریخ اولجایتو، ۱۳۴۸ش، ص۹۹ -۱۰۱.</ref>؛ <ref>برای سکه‌های این دوره، نک: لین پول، ۵۰ ۴۸,. ۴۴-۴۵.</ref> علامه حلی، دو کتاب خود [[منهاج الکرامه]] <ref>حلی، منهاج الکرامه، ص۲-۳.</ref> و [[نهج الحق]] <ref>حلی، نهج الحق، ص۳۸.</ref> را به نام سلطان کرد و بدو تقدیم داشت.
اولجایتو بعد از شیعه شدن در سال ۷۰۹ق فرمان داد، به جای [[خلفای راشدین]] به نام [[امامان شیعه]] سکه و خطبه کنند و در همانجا، [[علامه حلی]]، بزرگ‌ترین دانشمند شیعی آن عصر، به حضور ایلخان راه یافت و از آن پس ملازم او شد <ref>کاشانی، تاریخ اولجایتو، ۱۳۴۸ش، ص۹۹ -۱۰۱.</ref>؛ <ref>برای سکه‌های این دوره، نک: لین پول، ۵۰ ۴۸,. ۴۴-۴۵.</ref> علامه حلی، دو کتاب خود [[منهاج الکرامه]] <ref>حلی، منهاج الکرامه، ص۲-۳.</ref> و [[نهج الحق]] <ref>حلی، نهج الحق، ص۳۸.</ref> را به نام سلطان کرد و بدو تقدیم داشت.
خط ۹۰: خط ۹۰:
اما به دلیل آن که تشکیلات دولت ایلخانی بر مبنای تسنن بنا شده بود، و سنّیان نفوذ فراوانی در آن داشتند، مخالفت های فراوانی با سیاست مذهبی او صورت گرفت که در نهایت وی را وادار به عقب نشینی کرد؛ گرچه خودش، همچنان به مذهب تشیع مومن و وفادار ماند.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، تهران، ۱۳۹۰ ش، ص۶۹۴.</ref> به گفته ابن بطوطه، اهالی ولایات مهمی چون بغداد، [[آذربایجان ایران|آذربایجان]]، [[اصفهان]] و [[شیراز]] در برابر فرمان ایلخان مبنی بر تغییر خطبه، سرسختانه پایداری کردند <ref>ابن بطوطه، رحلة، ج۱، ص۲۱۵-۲۱۶.</ref>. دو سال بعد، در ۷۱۱ق، پس از آنکه تاج الدین آوجی و پسرش به اتهام همکاری با خواجه سعدالدین وزیر، به فرمان اولجایتو کشته شدند، نفوذ شیعیان نیز در دستگاه ایلخانان روبه کاستی نهاد.<ref>حمدالله مستوفی، تاریخ برگزیده، ۶۰۸.</ref>.
اما به دلیل آن که تشکیلات دولت ایلخانی بر مبنای تسنن بنا شده بود، و سنّیان نفوذ فراوانی در آن داشتند، مخالفت های فراوانی با سیاست مذهبی او صورت گرفت که در نهایت وی را وادار به عقب نشینی کرد؛ گرچه خودش، همچنان به مذهب تشیع مومن و وفادار ماند.<ref>جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران (از آغاز تا دولت صفوی)، تهران، ۱۳۹۰ ش، ص۶۹۴.</ref> به گفته ابن بطوطه، اهالی ولایات مهمی چون بغداد، [[آذربایجان ایران|آذربایجان]]، [[اصفهان]] و [[شیراز]] در برابر فرمان ایلخان مبنی بر تغییر خطبه، سرسختانه پایداری کردند <ref>ابن بطوطه، رحلة، ج۱، ص۲۱۵-۲۱۶.</ref>. دو سال بعد، در ۷۱۱ق، پس از آنکه تاج الدین آوجی و پسرش به اتهام همکاری با خواجه سعدالدین وزیر، به فرمان اولجایتو کشته شدند، نفوذ شیعیان نیز در دستگاه ایلخانان روبه کاستی نهاد.<ref>حمدالله مستوفی، تاریخ برگزیده، ۶۰۸.</ref>.


اولجایتو در واپسین روز‌های زندگی فرمان داد به نام خلفای راشدین سکه و خطبه کنند و نافرمانان را نیز سخت بیم داد <ref>وصاف، تاریخ، ص۶۱۶.</ref>. نویسندگان [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]] از این کار اولجایتو برداشت کرده اند که او مذهب شیعه را ترک گفته و به مذهب [[اهل سنت]] بازگشته است. برخی این نظریه را نپذیرفته و برآنند که وی تا روزهای آخر عمر بر مذهب تشیع باقی ماند.<ref>ابن کثیر، البداية و النهاية، ج۱۴، ص۷۸؛ ابن‌ تغری‌ بردی‌، النجوم الزاهرة، ج۹، ص۲۳۸.</ref> منشی سلطان محمد نوشته است که او تا آخر عمر به مذهب امامیه باقی ماند و هر چه اصرار کردند که او را از تشیَع منصرف کنند، اثر نکرد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۳۰۳.</ref>
اولجایتو در واپسین روز‌های زندگی فرمان داد به نام [[خلفای راشدین]] سکه و خطبه کنند و نافرمانان را نیز سخت بیم داد <ref>وصاف، تاریخ، ص۶۱۶.</ref>. نویسندگان [[دائرة المعارف بزرگ اسلامی]] از این کار اولجایتو برداشت کرده اند که او مذهب شیعه را ترک گفته و به مذهب [[اهل سنت]] بازگشته است. برخی این نظریه را نپذیرفته و برآنند که وی تا روزهای آخر عمر بر مذهب تشیع باقی ماند.<ref>ابن کثیر، البداية و النهاية، ج۱۴، ص۷۸؛ ابن‌ تغری‌ بردی‌، النجوم الزاهرة، ج۹، ص۲۳۸.</ref> منشی سلطان محمد نوشته است که او تا آخر عمر به مذهب امامیه باقی ماند و هر چه اصرار کردند که او را از تشیَع منصرف کنند، اثر نکرد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ش، ج۲، ص۳۰۳.</ref>
{{حکومت صفویان}}
{{حکومت صفویان}}


confirmed، templateeditor
۱۱٬۰۷۳

ویرایش