پرش به محتوا

سوره تحریم: تفاوت میان نسخه‌ها

۱۷۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۶ ژوئیهٔ ۲۰۱۸
منبع یابی، حذف مطالب بدون منبع، اصلاح پاورفی و منابع
imported>S.J.Mosavi
جز (درج لینک زبان‌ها)
imported>M.r.seifi
(منبع یابی، حذف مطالب بدون منبع، اصلاح پاورفی و منابع)
خط ۱۷: خط ۱۷:
{{یادداشت|ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)}}
{{یادداشت|ممتحنات ۱۶ سوره قرآن است که گفته شده سیوطی آنها را به نام ممتحنات ذکر کرده است.رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۵۹۶ این سوره‌ها عبارتند از: فتح، حشر، سجده، طلاق، قلم، حجرات، تبارک، تغابن، منافقون، جمعه، صف، جن، نوح، مجادله، ممتحنه و تحریم (رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۶۲ش، ص۳۶۰.)}}
==محتوا==
==محتوا==
[[سوره]] تحریم با عتاب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] (که در واقع عتاب به همسران پیامبر است) آغاز می‌شود که چرا برای رضای خاطر همسرانش [[حلال]] خدا را بر خود [[حرام]] می‌کند. حادثه‌ای که به دلیل دسیسه دو تن از همسران پیامبر رخ داد. در ادامه [[خدا|خداوند]] مؤمنان را مورد خطاب قرار می‏‌دهد كه جان خود را از [[عذاب]] آتشى كه آتش‌‏‌گير‏ه‌اش انسان و سنگ است محافظت کنند و بدانند به جز پاداش اعمالشان به جزايی نمی‌‏رسند.<ref> طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج‏۱۹، ص ۵۵۲.</ref> تشویق [[گناه|گناهکاران]] به [[توبه]] (توبه نصوح و خالصانه)، آثار [[ایمان]] در [[قیامت]]، [[جهاد]] با کفار و [[منافق|منافقان]] و سختگیری بر آنان، اشاره به [[زن نوح|زنِ نوح]] و [[زن لوط|زنِ لوط]] به عنوان زنان ناصالح و اشاره به [[آسیه همسر فرعون|زنِ فرعون]] و مقام والای [[حضرت مریم]] (دختر [[عمران]]) به عنوان زنان صالح از موضوعات این سوره است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۷.</ref>
[[سوره]] تحریم با عتاب به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] (که در واقع عتاب به همسران پیامبر است) آغاز می‌شود که چرا برای رضای خاطر همسرانش [[حلال]] خدا را بر خود [[حرام]] می‌کند. در ادامه [[خدا|خداوند]] مؤمنان را مورد خطاب قرار می‏‌دهد كه جان خود را از [[عذاب]] آتشى كه آتش‌‏‌گير‏ه‌اش انسان و سنگ است محافظت کنند و بدانند به جز پاداش اعمالشان به جزايی نمی‌‏رسند.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج‏۱۹، ص۳۲۹.</ref> تشویق [[گناه|گناهکاران]] به [[توبه]] (توبه نصوح و خالصانه)، آثار [[ایمان]] در [[قیامت]]، [[جهاد]] با کفار و [[منافق|منافقان]] و سختگیری بر آنان، اشاره به [[زن نوح|زنِ نوح]] و [[زن لوط|زنِ لوط]] به عنوان زنان ناصالح و اشاره به [[آسیه همسر فرعون|زنِ فرعون]] و مقام والای [[حضرت مریم]] (دختر [[عمران]]) به عنوان زنان صالح از موضوعات این سوره است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۷.</ref>
{{سوره تحریم}}
{{سوره تحریم}}


خط ۲۳: خط ۲۳:
نظر [[تفسیر قرآن|مفسران]] درباره [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیات ابتدای [[سوره]] تحریم ـ که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را عتاب می‌کند چرا [[حلال]] خدا را برای رضایت همسرانش [[حرام]] می‌کند ـ متفاوت است. برخی نقل کرده‌اند پیامبر(ص) پس از [[نماز صبح]] به [[همسران پیامبر (ص)|همسرانش]] سر می‌زد. در این میان، [[حفصه دختر عمر بن خطاب|حفصه]] پیامبر را به شربت عسل مهمان می‌کرد و پیامبر زمان بیشتری را نزد او بود. [[عایشه]] از این توقف ناراحت شد و با دیگر همسران پیامبر هماهنگ کرد وقتی پیامبر را دیدند بگویند بوی بدی می‌دهد. پیامبر که بدش می‌آمد بوی بدی از او استشمام شود، [[سوگند]] خورد دیگر از آن عسل ننوشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>در نقلی دیگر آمده است [[زینب دختر جحش|زینب بنت جحش]] به پیامبر شربت عسل می‌داد <ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹.</ref> و در دیگری آمده [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|ام‌سلمه]].<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>
نظر [[تفسیر قرآن|مفسران]] درباره [[اسباب نزول|شأن نزول]] آیات ابتدای [[سوره]] تحریم ـ که [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] را عتاب می‌کند چرا [[حلال]] خدا را برای رضایت همسرانش [[حرام]] می‌کند ـ متفاوت است. برخی نقل کرده‌اند پیامبر(ص) پس از [[نماز صبح]] به [[همسران پیامبر (ص)|همسرانش]] سر می‌زد. در این میان، [[حفصه دختر عمر بن خطاب|حفصه]] پیامبر را به شربت عسل مهمان می‌کرد و پیامبر زمان بیشتری را نزد او بود. [[عایشه]] از این توقف ناراحت شد و با دیگر همسران پیامبر هماهنگ کرد وقتی پیامبر را دیدند بگویند بوی بدی می‌دهد. پیامبر که بدش می‌آمد بوی بدی از او استشمام شود، [[سوگند]] خورد دیگر از آن عسل ننوشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>در نقلی دیگر آمده است [[زینب دختر جحش|زینب بنت جحش]] به پیامبر شربت عسل می‌داد <ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹.</ref> و در دیگری آمده [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|ام‌سلمه]].<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۱۰، ص۵.</ref>


بنابر گزارش دیگری، در یکی از روزهای نوبت عایشه و در حالیکه حفصه نیز به خانه پدرش رفته بود، پیامبر با کنیز خود در خانه حفصه خلوت کرد. هنگام خروج کنیز، عایشه وی را دیده و سخت دچار غیرت شد. حفصه نیز هنگام ورود به خانه به پیامبر گفت، من فهمیدم که چه کسی با تو (پیامبر) بوده است؛ تو با من بدی می‌کنی. رسول خدا سوگند خورد حفصه را راضی کند. پس آن کنیز را بر خودش حرام کرد و به حفصه توصیه کرد این راز را نزد خود نگه دارد؛ حفصه این راز را برای عایشه فاش کرد. در پی این عمل حفصه، آیات ابتدایی سوره تحریم نازل گردید.<ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹-۲۴۰.</ref>
بنابر گزارش دیگری، در یکی از روزهای نوبت [[عایشه]] و در حالیکه [[حفصه بنت عمر بن‌ خطاب|حفصه]] نیز به خانه پدرش رفته بود، پیامبر با کنیز خود در خانه حفصه خلوت کرد. هنگام خروج کنیز، عایشه وی را دیده و سخت دچار غیرت شد. حفصه نیز هنگام ورود به خانه به پیامبر گفت، من فهمیدم که چه کسی با تو (پیامبر) بوده است؛ تو با من بدی می‌کنی. رسول خدا سوگند خورد حفصه را راضی کند. پس آن کنیز را بر خودش حرام کرد و به حفصه توصیه کرد این راز را نزد خود نگه دارد؛ حفصه این راز را برای عایشه فاش کرد. در پی این عمل حفصه، آیات ابتدایی سوره تحریم نازل گردید.<ref>سیوطی، الدر المنثور في التفسیر بالمأثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۳۹-۲۴۰.</ref>


[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن|تفسیر المیزان]] این سخنان متفاوت درباره شأن نزول [[آیه|آیات]] ابتدای [[سوره]] تحریم را آورده و در یک ارزیابی آنها را ناسازگار  با دیگر آیات سوره تحریم دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۷۴ش، ج۱۹، ص۵۶۶ـ۵۷۲.</ref>
[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن|تفسیر المیزان]] این سخنان متفاوت درباره شأن نزول [[آیه|آیات]] ابتدای [[سوره]] تحریم را آورده و در یک ارزیابی آنها را ناسازگار  با دیگر آیات سوره تحریم دانسته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۹۷۴م، ج۱۹، ص۳۳۸-۳۴۰.</ref>


بنابر برخی گزارش‎های دیگر در پی اعتراض عایشه و حفصه به اقامت پیامبر(ص) در خانه [[ماریه دختر شمعون|ماریه]]، حضرت [[سوگند]] خورد که دیگر نزدیک او نمی‌شود و این آیات در رابطه با این جریان نازل شد‎ه‎اند.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۷۵.</ref>
بنابر برخی گزارش‎های دیگر در پی اعتراض عایشه و حفصه به اقامت پیامبر(ص) در خانه [[ماریه دختر شمعون|ماریه]]، حضرت [[سوگند]] خورد که دیگر نزدیک او نمی‌شود و این آیات در رابطه با این جریان نازل شد‎ه‎اند.<ref>قمی، تفسیر قمی، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۷۵.</ref>
خط ۴۶: خط ۴۶:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس}}
{{پانویس}}


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
* قرآن کریم، ترجمه محمدمهدی فولادوند، تهران، دارالقرآن الکریم، ۱۴۱۸ق/۱۳۷۶ش.
* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق: قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، چ۱، تهران، بنیاد بعثت، ۱۴۱۶ق.
* بحرانی، سیدهاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تحقیق قسم الدراسات الاسلامیة مؤسسة البعثة قم، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۶ق.
* رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۲ش.
* رامیار، محمود، تاریخ قرآن، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۲ش.
* دائرة المعارف قرآن کریم، تهیه و تدوین: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش.
* دائرة المعارف قرآن کریم، تهیه و تدوین: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، قم، مؤسسه بوستان کتاب، ۱۳۸۲ش.
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
* دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ج۲، به کوشش بهاءالدین خرمشاهی، تهران، دوستان-ناهید، ۱۳۷۷ش.
* سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)، ایران، ۱۴۰۴ق.
* سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر بالماثور، قم، کتابخانه عمومی حضرت آيت الله العظمی مرعشی نجفی (ره)، ۱۴۰۴ق.
* صدوق، محمد بن‌علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دار الشریف الرضی، چ۲، ۱۴۰۶ق.
* صدوق، محمد بن‌علی، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، قم، دار الشریف الرضی، چ۲، ۱۴۰۶ق.
* طباطبایی، سیدمحمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه محمدباقر موسوی، قم، دفتر نشر اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمي للمطبوعات، چاپ دوم، ۱۹۷۴م.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، به تصحیح فضل‌الله یزدی طباطبایی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چ۳، ۱۳۷۲ش.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، به تصحیح فضل‌الله یزدی طباطبایی، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، ۱۳۷۲ش.
* فرهنگ‌نامه علوم قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
* فرهنگ‌نامه علوم قرآن، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، به تحقیق طیب موسوی جزایری، قم، دار الکتب، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش.
* قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، به تحقیق طیب موسوی جزایری، قم، دار الکتب، چاپ سوم، ۱۳۶۳ش.
* مجلسی، بحار الانوار، به تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، به تصحیح جمعی از محققان، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چ۱، ۱۳۷۱ش.
* معرفت، محمدهادی، آموزش علوم قرآن، [بی‌جا]، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۳۷۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر و جمعی از نویسندگان، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۷۴ش.
* نوری، میرزا حسین (محدث نوری)، مستدرک الوسائل، بی‌جا، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
* نوری، میرزا حسین (محدث نوری)، مستدرک الوسائل، مؤسسه آل البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
{{پایان}}
{{پایان}}


کاربر ناشناس