پرش به محتوا

سوره حاقه: تفاوت میان نسخه‌ها

۴۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ اوت ۲۰۱۷
جز
لینک کلمات
imported>Salvand
جز (←‏معرفی: اصلاح جمله مربوط به ترتیب نزول)
imported>Salvand
جز (لینک کلمات)
خط ۳: خط ۳:


==معرفی==
==معرفی==
* '''نام‌گذاری'''
* '''نامگذاری'''
در سه [[آیه]] نخست این سوره از «حاقه» سخن گفته شده و به‌همین دلیل این سوره را الحاقه می‌نامند. مراد از حاقه [[قیامت|روز قیامت]] است. حاقه از حق گرفته شده و به معنای آن چیزی است که حتمی، مقرر و واقعی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۹، ص۳۹۲.</ref>
در سه [[آیه]] نخست این [[سوره]] از «حاقه» سخن گفته شده و به‌همین دلیل این سوره را الحاقه می‌نامند. مراد از حاقه [[قیامت|روز قیامت]] است. حاقه از حق گرفته شده و به معنای آن چیزی است که حتمی، مقرر و واقعی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۹، ص۳۹۲.</ref>


* '''ترتیب و محل نزول'''
* '''ترتیب و محل نزول'''
خط ۱۰: خط ۱۰:


* '''تعداد آیات و دیگر مشخصات'''
* '''تعداد آیات و دیگر مشخصات'''
سوره حاقه ۵۲ آیه، ۲۶۱ کلمه و ۱۱۳۳ حرف دارد و جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفَصِّلات]] (دارای آیات متعدد و کوتاه) است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸.</ref>
سوره حاقه ۵۲ [[آیه]]، ۲۶۱ کلمه و ۱۱۳۳ حرف دارد و جزو [[مفصلات|سوره‌های مُفَصِّلات]] (دارای آیات متعدد و کوتاه) است.<ref>دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۱۲۵۸.</ref>


==محتوا==
==محتوا==
موضوع اصلی سوره حاقه،‌ یادآوری [[قیامت]] است. موضوعات محوریِ این سوره عبارت‌اند از:
موضوع اصلی [[سوره]] حاقه،‌ یادآوری [[قیامت]] است. موضوعات محوریِ این سوره عبارت‌اند از:
* ذکر اجمالی امت‌های گذشته که منکر قیامت بودند، به‌ویژه [[قوم عاد]] و [[ثمود]] و [[فوعون]]؛
* ذکر اجمالی امت‌های گذشته که منکر قیامت بودند، به‌ویژه [[قوم عاد]] و [[ثمود]] و [[فوعون]]؛
* بیان احوال روز قیامت و تقسیم شدن مردم به دو گروه [[اصحاب یمین]] و [[اصحاب شمال|شمال]] که گروه‌های سعادتمند و بدعاقبت هستند؛
* بیان احوال روز قیامت و تقسیم شدن مردم به دو گروه [[اصحاب یمین]] و [[اصحاب شمال|شمال]] که گروه‌های سعادتمند و بدعاقبت هستند؛
خط ۲۱: خط ۲۱:


==آیه دوازدهم در شأن امام علی(ع)==
==آیه دوازدهم در شأن امام علی(ع)==
در [[حدیث|روایت]] آمده است وقتی آیه ۱۲ سوره الحاقه نازل شد، «لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَ‌ةً وَتَعِیهَا أُذُنٌ وَاعِیةٌ: تا آن را برای شما [مایه‌] تذكری گردانیم و گوش‌های شنوا آن را نگاه دارد»، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به [[امام علی(ع)]] گفت که منظور آیه، گوش‌های توست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۲۳.</ref> از [[امیرالمؤمنین]] نیز روایت شده است که «من آن گوش شنوا هستم».<ref>بحرانی، هاشم این سلیمان، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۴۷۱، به نقل از معانی‌الاخبار، ج۱ ص۶۰.</ref> برخی مفسران [[اهل سنت]] هم این آیه را درباره امام علی(ع) دانسته‌اند.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۶۰.</ref><ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۲۸. </ref>
در [[حدیث|روایت]] آمده است وقتی [[آیه]] ۱۲ [[سوره]] الحاقه نازل شد، «لِنَجْعَلَهَا لَكُمْ تَذْكِرَ‌ةً وَتَعِیهَا أُذُنٌ وَاعِیةٌ: تا آن را برای شما [مایه‌] تذكری گردانیم و گوش‌های شنوا آن را نگاه دارد»، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] به [[امام علی(ع)]] گفت که منظور [از اذن در] آیه، گوش‌های توست.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۴۲۳.</ref> از [[امیرالمؤمنین]] نیز روایت شده است که «من آن گوش شنوا هستم».<ref>بحرانی، هاشم این سلیمان، ۱۳۸۹ش، ج۵، ص۴۷۱، به نقل از معانی‌الاخبار، ج۱ ص۶۰.</ref> برخی مفسران [[اهل سنت]] هم این آیه را درباره امام علی(ع) دانسته‌اند.<ref>سیوطی، الدر المنثور، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۶۰.</ref><ref>ثعلبی، الکشف و البیان، ۱۴۲۲ق، ج۱۰، ص۲۸. </ref>


همچنین در بسیاری از کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] و حدیثی آمده است پیامبر(ص) هنگام نزول این آیۀ گفت: «من از خدا خواستم كه گوش علی را از این گوش‌های شنوا و نگهدارندۀ حقایق قرار دهد». از امام علی(ع) نقل شده است: «من هیچ سخنی بعد از آن، از رسول خدا نشنیدم كه آن را فراموش كنم؛ بلكه همیشه آن را به خاطر داشتم».<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۲۶۲. </ref>
همچنین در بسیاری از کتاب‌های [[تفسیر|تفسیری]] و حدیثی آمده است پیامبر(ص) هنگام نزول این آیۀ گفت: «من از خدا خواستم كه گوش علی را از این گوش‌های شنوا و نگهدارندۀ حقایق قرار دهد». از امام علی(ع) نقل شده است: «من هیچ سخنی بعد از آن، از رسول خدا نشنیدم كه آن را فراموش كنم؛ بلكه همیشه آن را به خاطر داشتم».<ref>مکارم شیرازی، برگزیده تفسیر نمونه، ۱۳۸۲ش، ج۵، ص۲۶۲. </ref>
خط ۳۰: خط ۳۰:
ترجمه: اگر او (پیامبر) سخنی دروغ بر ما می‌بست، ما او را با قدرت می‌گرفتیم؛ سپس رگ قلبش را قطع می‌کردیم.
ترجمه: اگر او (پیامبر) سخنی دروغ بر ما می‌بست، ما او را با قدرت می‌گرفتیم؛ سپس رگ قلبش را قطع می‌کردیم.


این [[آیه|آیات]] تهدید می‌کنند اگر پیامبر(ص) سخنی را به [[دروغ]] به [[خدا|خداوند]] نسبت دهد، خداوند از او انتقام خواهد گرفت. یعنی مراد این آیات این است که ممکن نیست فرستاده خداوند چنین عملی انجام دهد. پس پیامبر(ص) در گفتارش صادق است و آنچه می‌گوید کلام الهی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۱۹، ص۶۷۵ـ۶۷۶.</ref> در تفسیر [[البرهان فی تفسیر القرآن|البرهان]] در روایتی آمده است هنگامی که پیامبر گفت «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏» ([[حدیث غدیر]])، عَدوی گفت: این را خدا نگفته است و او بر خداوند بسته است. در این هنگام آیه «وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا...» نازل شد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۴۸۰.</ref>
این [[آیه|آیات]] تهدید می‌کنند اگر پیامبر(ص) سخنی را به [[دروغ]] به [[خدا|خداوند]] نسبت دهد، خداوند از او انتقام خواهد گرفت. یعنی مراد این آیات این است که ممکن نیست فرستاده خداوند چنین عملی انجام دهد. پس پیامبر(ص) در گفتارش صادق است و آنچه می‌گوید کلام الهی است.<ref>طباطبایی، المیزان، ترجمه، ج۱۹، ص۶۷۵ـ۶۷۶.</ref> در تفسیر [[البرهان فی تفسیر القرآن|البرهان]] در روایتی آمده است هنگامی که پیامبر گفت «مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاه‏» ([[حدیث غدیر]])، عَدوی گفت: این را خدا نگفته است و او بر خداوند بسته است. در این هنگام [[آیه]] «وَلَوْ تَقَوَّلَ عَلَيْنَا...» نازل شد.<ref>بحرانی، البرهان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۴۸۰.</ref>


==فضیلت و خواص==
==فضیلت و خواص==
از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس سوره حاقه را قرائت کند، خداوند در حسابرسیِ او آسان می‌گیرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۴.</ref> از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است كه سوره حاقّه را بسیار بخوانید؛ زیرا قرائت آن در [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب]] و [[نمازهای مستحب|نافله‌ها]] از آثار ایمان به خدا و پیامبر اوست؛ چون این سوره دربارۀ امیر مؤمنان(ع) و [[معاویه]] نازل شده است و كسی كه آن را بخواند تا روزی كه خدا را ملاقات کند، دینش محفوظ خواهد ماند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۲۳۱.</ref> درباره خواص این سوره روایت شده است اگر زن باردار این سوره را بنویسد و همراه داشته باشد، به اذن خداوند آنچه در شکم دارد [از خطرها] حفظ می‌شود و اگر این سوره نوشته شود و شسته شود و نوزاد شیرخوار آن آب را بنوشد، باهوش خواه شد.<ref>بحرانی، البرهان، ج۵، ص۴۶۷.</ref>
از پیامبر(ص) نقل شده است هر کس [[سوره]] حاقه را قرائت کند، خداوند در حسابرسیِ او آسان می‌گیرد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ج۱۰، ص۵۱۴.</ref> از [[امام باقر(ع)]] نقل شده است كه سوره حاقّه را بسیار بخوانید؛ زیرا قرائت آن در [[نمازهای یومیه|نمازهای واجب]] و [[نمازهای مستحب|نافله‌ها]] از آثار ایمان به خدا و پیامبر اوست؛ چون این سوره دربارۀ امیر مؤمنان(ع) و [[معاویه]] نازل شده است و كسی كه آن را بخواند تا روزی كه خدا را ملاقات کند، دینش محفوظ خواهد ماند.<ref>شیخ صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۸۲ش، ص۲۳۱.</ref> درباره خواص این سوره روایت شده است اگر زن باردار این سوره را بنویسد و همراه داشته باشد، به اذن خداوند آنچه در شکم دارد [از خطرها] حفظ می‌شود و اگر این سوره نوشته شود و شسته شود و نوزاد شیرخوار آن آب را بنوشد، باهوش خواه شد.<ref>بحرانی، البرهان، ج۵، ص۴۶۷.</ref>


== متن و ترجمه ==
== متن و ترجمه ==
کاربر ناشناس