پرش به محتوا

بیرانوند: تفاوت میان نسخه‌ها

۷۴ بایت اضافه‌شده ،  ‏۹ مارس ۲۰۱۴
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Smnazem
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۸: خط ۱۸:
تاریخچه: چنان‌که پیش‌تر گفته شد، در متون و اسناد پیش از قاجاریه از بیرانوندها نامی برده نشده است؛ البته این وضع دربارۀ بیشتر ایلات لرستان صادق است. راولینسن که در 1836م، یعنی زمان حکمرانی محمدشاه به لرستان سفر کرده است، از قول میرزا بزرگ حاکم لرستان می‌نویسد که بیرانوندها و باجلانها در سدۀ پیش از سفر او، یعنی در اواخر صفویه از نواحی موصل به لرستان آمده‌اند(همانجا).
تاریخچه: چنان‌که پیش‌تر گفته شد، در متون و اسناد پیش از قاجاریه از بیرانوندها نامی برده نشده است؛ البته این وضع دربارۀ بیشتر ایلات لرستان صادق است. راولینسن که در 1836م، یعنی زمان حکمرانی محمدشاه به لرستان سفر کرده است، از قول میرزا بزرگ حاکم لرستان می‌نویسد که بیرانوندها و باجلانها در سدۀ پیش از سفر او، یعنی در اواخر صفویه از نواحی موصل به لرستان آمده‌اند(همانجا).


بررسی مالکیت سرزمینهایی که اکنون در تصرف این دو ایل است، حاکی از آن است که این اراضی متعلق به ایلات لر زبان دیگری چون کوشکی، ساکی، چگنی و غیره بوده است. این اراضی از زمان افشاریان به این سو به تدریج به تصرف ایلات لک زبان، یعنی باجلان و بیرانوند درآمده است(تحقیقات میدانی).  
بررسی مالکیت سرزمینهایی که اکنون در تصرف این دو ایل است، حاکی از آن است که این اراضی متعلق به ایلات لر زبان دیگری چون کوشکی، ساکی، چگنی و غیره بوده است. این اراضی از زمان افشاریان به این سو به تدریج به تصرف ایلات لک زبان، یعنی باجلان و بیرانوند درآمده است(تحقیقات میدانی).


هرچند خاستگاه بیرانوندها به درستی مشخص نشده است، براساس تاریخ شفاهی، بیرانوندها معتقدند که جد آنها به نام هجیالی از حجاز به منطقۀ دلفان آمده است، و در آنجا با دختر یکی از سران فرقۀ اهل حق ازدواج کرده، و ماندگار شده است؛ سپس چون بیرانوندها همراه با دلفانها و باجلانها، در جنگ بین ایران و عثمانی نادرشاه افشار را یاری کردند، نادرشاه به پاس این خدمات، قسمتی از سیلاخور و اراضی پشتکوه را به بیرانوندها واگذار کرد. این روایت با نوشته و گفتار راولینسن(همانجا) مغایرت دارد. به هر روی، بنا به گفتۀ هنری فیلد نادرشاه افشار بیرانوندها را به شیراز کوچاند(ص183)؛ اما وی منبع این گزارش را یاد نکرده است.
هرچند خاستگاه بیرانوندها به درستی مشخص نشده است، براساس تاریخ شفاهی، بیرانوندها معتقدند که جد آنها به نام هجیالی از حجاز به منطقۀ دلفان آمده است، و در آنجا با دختر یکی از سران فرقۀ اهل حق ازدواج کرده، و ماندگار شده است؛ سپس چون بیرانوندها همراه با دلفانها و باجلانها، در جنگ بین ایران و عثمانی نادرشاه افشار را یاری کردند، نادرشاه به پاس این خدمات، قسمتی از سیلاخور و اراضی پشتکوه را به بیرانوندها واگذار کرد. این روایت با نوشته و گفتار راولینسن(همانجا) مغایرت دارد. به هر روی، بنا به گفتۀ هنری فیلد نادرشاه افشار بیرانوندها را به شیراز کوچاند(ص183)؛ اما وی منبع این گزارش را یاد نکرده است.
خط ۵۵: خط ۵۵:
{{col-begin}}
{{col-begin}}
{{راست‌چین}}
{{راست‌چین}}
ادمندز، سیسیل جان، «یادداشتهایی دربارۀ لرستان»، دو سفرنامه دربارۀ لرستان، ترجمۀ سکندر امان‌اللهی بهاروند و لیلی بختیار، تهران، 1362ش؛ اعتمادالسلطنه، محمدحسن، مرآةالبلدان، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، 1367ش؛ امان‌اللهی بهاروند، سکندر، قوم لر، تهران، 1374ش؛ بیات، کاوه، عملیات لرستان: اسناد سرتیپ محمدشاه‌بختی(1303 و1306ش)، تهران، 1373ش؛ جغرافیای لرستان، پیشکوه و پشتکوه، به کوشش سکندر امان‌اللهی بهاروند، تهران، 1370ش؛ حنیف، محمد، شناخت ایل بیرانوند، خرم‌آباد، 1377ش؛ راسخ، شاپور، «جمعیت و گروههای نژادی ایران»، ایرانشهر، تهران، 1342ش/1963م، ج1؛ راولینسن، هنری، سفرنامه، ترجمۀ سکندر امان‌اللهی بهاروند، تهران، 1362ش؛ رزم‌آرا، علی، جغرافیان نظامی ایران(لرستان)، تهران، 1320ش؛ سپهر، محمدتقی، ناسخ التواریخ، به کوشش جهانگیر قائم‌مقامی، تهران، 1344ش؛ سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده(1366ش)، نتایج تفصیلی، کل کشور، مرکز آمار ایران، تهران، 1367ش؛ سعدوندیان، سیروس، اسناد نخستین سپهبد ایران احمد امیراحمدی، تهران، 1373ش؛ فووریه، ژان باتیست، سه سال در دربار ایران، ترجمۀ عباس اقبال آشتیانی، تهران، دنیای کتاب؛ کیهان، مسعود، جغرافیای مفصل ایران، تهران، 1311ش؛ معین‌السلطنۀ خرم‌آبادی، رحیم، «جغرافیای لرستان»، شقایق، خرم‌آباد، 1376ش. س1، شم‌ 3و4؛ منتخب التواریخ، منسوب به معین‌الدین نطنزی، به کوشش ژان اُبن، تهران، 1336ش؛ نجم‌الدوله، عبدالغفار، سفرنامۀ خوزستان، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، 1341ش؛ والی‌زادۀ معجزی، محمدرضا، تاریخ لرستان(روزگار قاجار)، تهران، 1380ش؛ یغمایی، منتخب السادات، حماسۀ فتح‌نامۀ نایبی، به کوشش علی دهباشی، تهران، 1368ش؛ نیز:
*ادمندز، سیسیل جان، «''یادداشتهایی دربارۀ لرستان''»، دو سفرنامه دربارۀ لرستان، ترجمه سکندر امان‌اللهی بهاروند و لیلی بختیار، تهران، 1362ش
Field, H., Contributions to the Anthropology of Iran, Chicago, 1939.
*اعتمادالسلطنه، محمدحسن، ''مرآةالبلدان''، به کوشش عبدالحسین نوایی و هاشم محدث، تهران، 1367ش
*امان‌اللهی بهاروند، سکندر، ''قوم لر''، تهران، 1374ش
*بیات، کاوه، ''عملیات لرستان'': اسناد سرتیپ محمدشاه‌بختی(1303 و1306ش)، تهران، 1373ش
*جغرافیای لرستان، ''پیشکوه و پشتکوه''، به کوشش سکندر امان‌اللهی بهاروند، تهران، 1370ش
*حنیف، محمد، ''شناخت ایل بیرانوند''، خرم‌آباد، 1377ش
*راسخ، شاپور، «''جمعیت و گروههای نژادی ایران''»، ایرانشهر، تهران، 1342ش/1963م
*راولینسن، هنری، ''سفرنامه''، ترجمه سکندر امان‌اللهی بهاروند، تهران، 1362ش
*رزم‌آرا، علی، ''جغرافیان نظامی ایران''(لرستان)، تهران، 1320ش
*سپهر، محمدتقی، ''ناسخ التواریخ''، به کوشش جهانگیر قائم‌مقامی، تهران، 1344ش
*''سرشماری اجتماعی ـ اقتصادی عشایر کوچنده''(1366ش)، نتایج تفصیلی، کل کشور، مرکز آمار ایران، تهران، 1367ش
*سعدوندیان، سیروس، ''اسناد نخستین سپهبد ایران احمد امیراحمدی''، تهران، 1373ش
*فووریه، ژان باتیست، ''سه سال در دربار ایران''، ترجمه عباس اقبال آشتیانی، تهران، دنیای کتاب
*کیهان، مسعود، ''جغرافیای مفصل ایران''، تهران، 1311ش
*معین‌السلطنه خرم‌آبادی، رحیم، «''جغرافیای لرستان''»، شقایق، خرم‌آباد، 1376ش. س1، شم‌ 3و4
*''منتخب التواریخ''، منسوب به معین‌الدین نطنزی، به کوشش ژان اُبن، تهران، 1336ش
*نجم‌الدوله، عبدالغفار، ''سفرنامه خوزستان''، به کوشش محمد دبیرسیاقی، تهران، 1341ش
*والی‌زادۀ معجزی، محمدرضا، ''تاریخ لرستان''(روزگار قاجار)، تهران، 1380ش
*یغمایی، ''منتخب السادات''، حماسه فتح‌نامه نایبی، به کوشش علی دهباشی، تهران، 1368ش
*Field, H., ''Contributions to the Anthropology of Iran'', Chicago, 1939.
{{col-end}}
{{پایان}}




کاربر ناشناس