کاربر ناشناس
قناعت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Naqavi بدون خلاصۀ ویرایش |
imported>Naqavi بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
'''قناعت'''، از ماده قنع گرفته شده و به معنای اکتفا کردن به اندک و ضد [[اسراف]] کاری است.قناعت در ادبیات و فرهنگ [[اسلام|اسلامی]] به معنای ریاضت کشیدن و کم مصرف کردن نیست بلکه مفهوم آن صحیح مصرف کردن است که در ادبیات اقتصادی امروز جهان با واژگانی نظیر بهره‌وری ، کارآیی، بهینه سازی مصرف و... بیان می شود. | '''قناعت'''، از ماده قنع گرفته شده و به معنای اکتفا کردن به اندک و ضد [[اسراف]] کاری است.قناعت در ادبیات و فرهنگ [[اسلام|اسلامی]] به معنای ریاضت کشیدن و کم مصرف کردن نیست بلکه مفهوم آن صحیح مصرف کردن است که در ادبیات اقتصادی امروز جهان با واژگانی نظیر بهره‌وری ، کارآیی، بهینه سازی مصرف و... بیان می شود. | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = {{سخ}}{{حدیث| وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّـهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ ۖ فَاذْكُرُ‌وا اسْمَ اللَّـهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ ۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْ‌نَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُ‌ونَ﴿٣٦﴾|ترجمه= و شتران فربه را براى شما از [جمله] شعاير خدا قرار داديم: در آنها براى شما خير است. پس نام خدا را بر آنها -در حالى كه برپاى ايستاده‌اند- ببَريد و چون به پهلو درغلتيدند از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل] و به بينوا[ى غير سائل ]بخورانيد. اين گونه آنها را براى شما رام كرديم، اميد كه شكرگزار باشيد.}}|تاریخ بایگانی| منبع =[[سوره حج|حج]]، ٣٦.| تراز = چپ| عرض = 200px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =# | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = {{سخ}}{{حدیث| وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّـهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ ۖ فَاذْكُرُ‌وا اسْمَ اللَّـهِ عَلَيْهَا صَوَافَّ ۖ فَإِذَا وَجَبَتْ جُنُوبُهَا فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ كَذَٰلِكَ سَخَّرْ‌نَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُ‌ونَ﴿٣٦﴾|ترجمه= و شتران فربه را براى شما از [جمله] شعاير خدا قرار داديم: در آنها براى شما خير است. پس نام خدا را بر آنها -در حالى كه برپاى ايستاده‌اند- ببَريد و چون به پهلو درغلتيدند از آنها بخوريد و به تنگدست [سائل] و به بينوا[ى غير سائل ]بخورانيد. اين گونه آنها را براى شما رام كرديم، اميد كه شكرگزار باشيد.}}|تاریخ بایگانی| منبع =[[سوره حج|حج]]، ٣٦.| تراز = چپ| عرض = 200px| اندازه خط = ۱۴px|رنگ پس‌زمینه =#ECFAF5| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
==در لغت و اصطلاح== | ==در لغت و اصطلاح== | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
قناعت در فرهنگ غنی [[اسلام]] یکی از شاخص‌های بالندگی و آفرینندگی و خلاقّیت و عزّت است که ممکن است در فرد یا یک ملت تحقق یابد. | قناعت در فرهنگ غنی [[اسلام]] یکی از شاخص‌های بالندگی و آفرینندگی و خلاقّیت و عزّت است که ممکن است در فرد یا یک ملت تحقق یابد. | ||
هر کس می تواند با توجه به شرایط و وضعیتی که در آن قرار دارد طبق این اصل الهی رفتار کند. و به اقتصاد جامعه کمک کند. | هر کس می تواند با توجه به شرایط و وضعیتی که در آن قرار دارد طبق این اصل الهی رفتار کند. و به اقتصاد جامعه کمک کند. | ||
حضرت [[علی(ع)]] سفارشات زیادی به کارگزاران و فرمانداران خود نسبت به پرهیز از [[اسراف]] و [[تبذیر]] دارند و آنان را ملزم به صرفه جویی و صحیح مصرف کردن [[بیت المال]] می کند.ایشان می فرمایند: نوک قلم‌ها را باریک و فاصله سطرها را کم کنید و از زیاده‌روی در هزینه نمودن بیت المال بپرهیزید زیرا که اموال [[مسلمانان]] نباید متحمل ضرر شود.<ref>بحارالانوار. ج۴۱. ص ۱۰۵ | حضرت [[علی(ع)]] سفارشات زیادی به کارگزاران و فرمانداران خود نسبت به پرهیز از [[اسراف]] و [[تبذیر]] دارند و آنان را ملزم به صرفه جویی و صحیح مصرف کردن [[بیت المال]] می کند.ایشان می فرمایند: نوک قلم‌ها را باریک و فاصله سطرها را کم کنید و از زیاده‌روی در هزینه نمودن بیت المال بپرهیزید زیرا که اموال [[مسلمانان]] نباید متحمل ضرر شود.<ref>بحارالانوار. ج۴۱. ص ۱۰۵.</ref> | ||
==در علم اخلاق== | ==در علم اخلاق== | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
==در نگاه امام علی (ع)== | ==در نگاه امام علی (ع)== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[امام علی علیه السلام|امام علی عليه السلام]]:{{سخ}}{{حدیث|کفی بِالقَناعَهِ مُلکاً و بِحُسنِ الخلقِ نعیما|ترجمه= پادشاهی در قناعت است و حسن خلق برای انسان کفایت می کند.}}|تاریخ بایگانی| منبع = [[نهج البلاغه]] فیض الاسلام. حکمت ۲۲۰.| تراز = چپ| عرض = 200px| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#ECFFF8| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | |||
[[امام علی(ع)]] قناعت را بهره‌مندی از دنیا به اندازه کفایت و رفع نیاز می‌داند. ایشان در [[تفسیر]] و ویژگی انسان قانع می‌فرماید: کسی که به اندازه کفایت زندگی، از دنیا بردارد به آسایش دست یابد و آسوده‌خاطر گردد درحالی که دنیاپرستی کلید دشواری و مرکب رنج و گرفتاری است.<ref>دشتی، ۱۳۸۴: ۷۰۴</ref> برخلاف تعریفی که در کتب لغت آمده است، امام علی(ع) ملاک قناعت را مقدار و بهره‌مندی کم از دنیا نمی‌داند بلکه بهره‌مندی به اندازه کفاف و رفع نیاز را ملاک قناعت بیان می‌فرماید و توجه به دنیا بیش از حد نیاز، رسیدن به مرحله دنیاپرستی است که این مرحله انسان را گرفتار می‌سازد هرچند بیان اهل لغت به این معنا که انسان راضی به قسمت خود باشد را نمی‌توان بی‌ارتباط با این احکام دانست. | [[امام علی(ع)]] قناعت را بهره‌مندی از دنیا به اندازه کفایت و رفع نیاز می‌داند. ایشان در [[تفسیر]] و ویژگی انسان قانع می‌فرماید: کسی که به اندازه کفایت زندگی، از دنیا بردارد به آسایش دست یابد و آسوده‌خاطر گردد درحالی که دنیاپرستی کلید دشواری و مرکب رنج و گرفتاری است.<ref>دشتی، ۱۳۸۴: ۷۰۴</ref> برخلاف تعریفی که در کتب لغت آمده است، امام علی(ع) ملاک قناعت را مقدار و بهره‌مندی کم از دنیا نمی‌داند بلکه بهره‌مندی به اندازه کفاف و رفع نیاز را ملاک قناعت بیان می‌فرماید و توجه به دنیا بیش از حد نیاز، رسیدن به مرحله دنیاپرستی است که این مرحله انسان را گرفتار می‌سازد هرچند بیان اهل لغت به این معنا که انسان راضی به قسمت خود باشد را نمی‌توان بی‌ارتباط با این احکام دانست. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۴: | ||
==نشانه افراد قانع== | ==نشانه افراد قانع== | ||
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[امام علی علیه السلام|امام علی عليه السلام]]:{{سخ}}{{حدیث| مِن شَرَفِ الهِمَّةِ لُزومِ القِناعَةِ|ترجمه= پايبندى به قناعت، از والايى همّت است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص۳۹۱، ح ۸۹۹۹| تراز = چپ| عرض = 200px| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#EEFCE5| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول =[[امام علی علیه السلام|امام علی عليه السلام]]:{{سخ}}{{حدیث| مِن شَرَفِ الهِمَّةِ لُزومِ القِناعَةِ|ترجمه= پايبندى به قناعت، از والايى همّت است.}}|تاریخ بایگانی| منبع = تصنیف غررالحکم و درر الکلم ص۳۹۱، ح ۸۹۹۹| تراز = چپ| عرض = 200px| اندازه خط = 12px|رنگ پس‌زمینه =#EEFCE5| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = چپ}} | ||
در [[احادیث]] [[شیعی]] برای افراد قانع، نشانه های مختلفی از جمله: آزادگی، مردانگی، همت بلند و سپاسگزارترین مردم ذکر شده است. | در [[احادیث]] [[شیعی]] برای افراد قانع، نشانه های مختلفی از جمله: آزادگی، مردانگی، همت بلند و سپاسگزارترین مردم ذکر شده است. | ||
در روایتی از حضرت [[علی(ع)]] آمده است: قانع ترین مردم باش تا شکرگزارترین آنان باشی.<ref>ارشاد القلوب. جزء اول. ص ۱۱۸.</ref> همچنین در حدیث دیگری آن حضرت فرموده اند: زندگی با قناعت نشانه همت بلند است.<ref>میزان الحکمه. ج۲. ح ۱۶۸۶۳.</ref> | در روایتی از حضرت [[علی(ع)]] آمده است: قانع ترین مردم باش تا شکرگزارترین آنان باشی.<ref>ارشاد القلوب. جزء اول. ص ۱۱۸.</ref> همچنین در حدیث دیگری آن حضرت فرموده اند: زندگی با قناعت نشانه همت بلند است.<ref>میزان الحکمه. ج۲. ح ۱۶۸۶۳.</ref> | ||