پرش به محتوا

حسن بن علی بن شدقم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه زندگینامه
{{جعبه زندگینامه
| اندازه جعبه      =
| اندازه جعبه      =
| عنوان            =
| عنوان            =ابن شدقم
| نام              = ابوالمکارم بدرالدین، حسن بن علی بن حسن بن علی ابن شدقم حسینی
| نام              = ابوالمکارم بدرالدین، حسن بن علی بن حسن بن علی ابن شدقم حسینی
| تصویر            =
| تصویر            =
خط ۵۲: خط ۵۲:
| پانویس            =
| پانویس            =
}}
}}
'''ابوالمکارم بدرالدین، حسن بن علی بن حسن بن علی ابن شدقم حسینی''' مشهور به '''ابن شَدقَم'''، موّرخ، [[فقه|فقیه]]، [[حدیث|محدّث]]، شاعر و ادیب [[مدینه|مدنی]] در ''[[قرن دهم]]'' [[هجری قمری]] است.
'''ابوالمکارم بدرالدین، حسن بن علی بن حسن بن علی ابن شدقم حسینی''' مشهور به '''ابن شَدقَم'''، موّرخ، [[فقه|فقیه]]، [[حدیث|محدّث]]، شاعر و ادیب [[مدینه|مدنی]] در ''[[قرن دهم]]'' [[قمری]] است.


وی از بزرگانی چون [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] داشت. پس از پدرش، مدتی [[نقابت]] [[سادات]] را برعهده گرفت. سفر وی به [[هندوستان]] به ازدواج با خواهر [[سلطان حسین نظامشاه]] انجامید و این امر سببی بود که وی تا آخر عمر در هند بماند.
وی از [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] داشت. پس از پدرش، مدتی [[نقابت]] [[سادات]] را بر عهده گرفت. سفر وی به [[هندوستان]] به [[ازدواج]] با خواهر [[سلطان حسین نظامشاه]] انجامید و این امر سببی بود که وی تا آخر عمر در هند بماند.


==تولد و وفات==
==تولد و وفات==
[[آقابزرگ]] به نقل از [[تحفة الازهار]]، تألیف نواده‌اش [[ضامن بن شدقم|ضامن بن علی]]، تاریخ تولد و وفات او را ۹۳۲- ۹۹۵ق ذکر می‌کند<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۲.</ref> امّا سال ولادت و درگذشت او را ۹۴۲-۹۹۹ق نیز یاد کرده‌اند.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۵، اعلام، ج۲، ص۲۰۴.</ref>
[[آقابزرگ]] به نقل از [[تحفة الازهار]]، تألیف نواده‌اش [[ضامن بن شدقم|ضامن بن علی]]، تاریخ تولد و وفات او را ۹۳۲- ۹۹۵ق ذکر می‌کند<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۲.</ref> امّا سال ولادت و درگذشت او را ۹۴۲-۹۹۹ق نیز یاد کرده‌اند.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۵، اعلام، ج۲، ص۲۰۴.</ref>
ابن شدقم در ۵۷ سالگی در [[دکن]] وفات یافت و در آنجا به خاک سپرده شد. بعد از چندی پسر کوچکترش، حسین، بنا به وصیتی که کرده بود، جنازه‌اش را به [[مدینه]] منتقل کرد و در [[قبرستان بقیع]] دفن نمود.<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۴؛ معجم المؤلفین، ج۳، ص۲۵۱.</ref>


== زادگاه و نسب ==
== زادگاه و نسب ==
خط ۶۵: خط ۶۷:


==مذهب==
==مذهب==
[[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] گفته که او «ظاهراً» از [[امامیه]] است و در شیعه بودنش تردید کرده<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۵.</ref> ولی تألیفات وی و اجازه نامه‌هایی که از سوی علمای زمان به او داده شده، حاکی است که ابن شدقم [[شیعه]] بوده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۲۳۶.</ref>
[[محمد باقر مجلسی|مجلسی]] گفته که او «ظاهراً» از [[امامیه]] است و در [[شیعه]] بودنش تردید کرده است<ref>بحارالانوار، ج۱، ص۲۵.</ref> ولی تألیفات وی و اجازه نامه‌هایی که از سوی علمای زمان به او داده شده، حاکی است که ابن شدقم [[شیعه]] بوده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ ریاض العلماء، ج۱، ص۲۳۶.</ref>


==استادان==
==استادان، اجازات و نقابت ==
ابن شدقم علاوه بر پدر خود نزد استادانی مانند [[محمد بن علی تولایی بصری|جمال الدین محمد بن علی تولاّیی بصری]] <ref>حسن بن علی حسینی.</ref> (در معقول)، [[محمد بن احمد سدیدی حسینی حجازی]] (در [[قرائات سبع]] و [[نحو]] و [[صرف]])، [[شیخ حسین همدانی]] در [[قزوین]]، [[شیخ محمد بکری صدیقی]] در [[مکه]]، مولا عنایت الله و شیخ نعمت الله در [[یزد]] و [[شیراز]] تحصیل کرده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۷.</ref>
ابن شدقم علاوه بر پدر خود نزد استادانی مانند [[محمد بن علی تولایی بصری|جمال الدین محمد بن علی تولاّیی بصری]] <ref>حسن بن علی حسینی.</ref> (در معقول)، [[محمد بن احمد سدیدی حسینی حجازی]] (در [[قرائات سبع]] و [[نحو]] و [[صرف]])، [[شیخ حسین همدانی]] در [[قزوین]]، [[شیخ محمد بکری صدیقی]] در [[مکه]]، مولا عنایت الله و شیخ نعمت الله در [[یزد]] و [[شیراز]] تحصیل کرده است.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۷.</ref>


==اجازات==
در ۹۶۶ق از [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و از <ref>محمد ابن علی بن ابوالحسن عاملی.</ref> صاحب [[المدارک]] و در ۹۸۳ق از شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] گرفت.<ref>امل الامل، ج۲، ص۷۰؛ اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ رجال بحرالعلوم، ج۳، ص۱۱۲.</ref>
در ۹۶۶ق از [[نعمت الله بن احمد بن خاتون عاملی]] و از <ref>محمد ابن علی بن ابوالحسن عاملی.</ref> صاحب [[المدارک]] و در ۹۸۳ق از شیخ [[حسین بن عبدالصمد عاملی]]، پدر [[شیخ بهایی]]، [[اجازه روایت]] گرفت.<ref>امل الامل، ج۲، ص۷۰؛ اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶-۱۷۷؛ طبقات اعلام الشیعة، ص۵۳؛ رجال بحرالعلوم، ج۳، ص۱۱۲.</ref>


==نقابت==
ابن شدقم بعد از مرگ پدر (۹۶۰ق) به جای وی منصب [[نقابت]] را عهده دار شد، ولی زهد و پرهیزگاری او سبب گردید که‌اندکی بعد، از این سمت استعفا کند.
ابن شدقم بعد از مرگ پدر (۹۶۰ق) به جای وی منصب [[نقابت]] را عهده دار شد، ولی زهد و پرهیزگاری او سبب گردید که‌اندکی بعد، از این سمت استعفا کند.


خط ۸۳: خط ۸۳:
==ازدواج==
==ازدواج==
پس از اینکه ابن شدقم به هند رفت نظامشاه خواهر خود، فتحشاه، را به او تزویج کرد و از این راه ثروتی هنگفت به ابن شدقم رسید. چون نظامشاه درگذشت، به مدینه، پیش خانواده خود بازگشت، ولی چون ریاست و منزلتی که در هند داشت، در موطنش فراهم نبود، به زودی بار دیگر عازم هند گردید<ref>سلافة العصر، ص۲۴۹.</ref> و به دربار شاه مرتضی، پسر و جانشین سلطان حسین نظامشاه پیوست و مورد احترام و تکریم وی قرار گرفت.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶.</ref>
پس از اینکه ابن شدقم به هند رفت نظامشاه خواهر خود، فتحشاه، را به او تزویج کرد و از این راه ثروتی هنگفت به ابن شدقم رسید. چون نظامشاه درگذشت، به مدینه، پیش خانواده خود بازگشت، ولی چون ریاست و منزلتی که در هند داشت، در موطنش فراهم نبود، به زودی بار دیگر عازم هند گردید<ref>سلافة العصر، ص۲۴۹.</ref> و به دربار شاه مرتضی، پسر و جانشین سلطان حسین نظامشاه پیوست و مورد احترام و تکریم وی قرار گرفت.<ref>اعیان الشیعة، ج۵، ص۱۷۶.</ref>
==محل دفن==
ابن شدقم در ۵۷ سالگی در [[دکن]] وفات یافت و در آنجا به خاک سپرده شد. بعد از چندی پسر کوچکترش، حسین، بنا به وصیتی که کرده بود، جنازه‌اش را به [[مدینه]] منتقل کرد و در [[قبرستان بقیع]] دفن نمود.<ref>طبقات اعلام الشیعة، ص۵۴؛ معجم المؤلفین، ج۳، ص۲۵۱.</ref>


==آثار==
==آثار==
خط ۱۰۲: خط ۹۹:
::۵. [[دیوان ابن شدقم.]]<ref>الذریعه، ج۹ (۱)، ص۲۳۹.</ref>
::۵. [[دیوان ابن شدقم.]]<ref>الذریعه، ج۹ (۱)، ص۲۳۹.</ref>


==کتابت نهج البلاغه==
'''کتابت نهج البلاغه'''
 
ابن شدقم خط زیبایی داشته است. او نسخه‌ای از [[نهج البلاغه]] را در ۹۹۴ق به [[خط نسخ]] کتابت کرده که اکنون در [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] موجود است.<ref>فهرست نسخه‌های خطی، ج۲، ص۳۲۲.</ref>
ابن شدقم خط زیبایی داشته است. او نسخه‌ای از [[نهج البلاغه]] را در ۹۹۴ق به [[خط نسخ]] کتابت کرده که اکنون در [[کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران]] موجود است.<ref>فهرست نسخه‌های خطی، ج۲، ص۳۲۲.</ref>
==پیوند به بیرون==
 
* منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1569 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]
== پانویس ==
== پانویس ==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|2}}
خط ۱۲۴: خط ۱۲۱:
* کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، خطی.
* کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، خطی.
{{پایان}}
{{پایان}}
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله: [http://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1569 دایرة المعارف بزرگ اسلامی]


{{شاعران شیعه}}
{{شاعران شیعه}}