پرش به محتوا

محمد بن جعفر الصادق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
imported>Kmhoseini
imported>Kmhoseini
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:
وی در سال ۱۹۹ در [[مکه]] و در زمان [[مأمون]]، علیه [[عباسیان]] قیام کرد. اما خلیفه پس از دستگیری، محمد دیباج را نزد خود آورد و به وی احترام می‌گذاشت. محمد در [[خراسان]] درگذشت و [[مأمون]] در [[تشییع جنازه]] وی شرکت کرد و بر وی [[نماز میت|نماز]] گذارد.
وی در سال ۱۹۹ در [[مکه]] و در زمان [[مأمون]]، علیه [[عباسیان]] قیام کرد. اما خلیفه پس از دستگیری، محمد دیباج را نزد خود آورد و به وی احترام می‌گذاشت. محمد در [[خراسان]] درگذشت و [[مأمون]] در [[تشییع جنازه]] وی شرکت کرد و بر وی [[نماز میت|نماز]] گذارد.
== معرفی ==
== معرفی ==
محمد پسر امام جعفر صادق (ع) از علمای بزرگ زمان و راویان برجسته احادیث پدرش بود.<ref>ابن الطقطقی، الفخری، ص 217</ref> همسر وی [[خدیجه دختر عبدالله بن حسین]] بود. او را به دلیل زیباییش دیباج لقب داده بودند.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج3، ص 439</ref>
محمد پسر امام [[جعفر صادق]] (ع) از علمای بزرگ زمان و راویان برجسته احادیث پدرش بود.<ref>ابن الطقطقی، الفخری، ص 217</ref> همسر وی [[خدیجه دختر عبدالله بن حسین]] بود. او را به دلیل زیباییش دیباج لقب داده بودند.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج3، ص 439</ref>


برخی نویسندگان شیعی او فردی شجاع و کریم و با تقوا معرفی کرده اند اما در حدیث او را ضعیف و غیر قابل اعتماد به شمار آورده و او را در مورد قیام مسلحانه با [[زیدیه]] هم عقیده دانسته اند.<ref>شبستری، الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق ، ج3، ص 44</ref>
برخی نویسندگان شیعی او فردی شجاع و کریم و با تقوا معرفی کرده اند اما در حدیث او را ضعیف و غیر قابل اعتماد به شمار آورده و او را در مورد قیام مسلحانه با [[زیدیه]] هم عقیده دانسته اند.<ref>شبستری، الفائق في رواة و أصحاب الإمام الصادق ، ج3، ص 44</ref>


== قیام علیه عباسیان ==
== قیام علیه عباسیان ==
وی در سال ۱۹۹ و بنا بر روایات در سال 200 در [[مکه]] علیه [[مأمون]] قیام کرد و [[جارودیه|زیدیه جارودیه]] از وی پیروی کردند. [[عیسی جلودی]] از جانب مأمون برای سرکوبی آنان مأموریت یافت و جمعیتشان را پراکنده ساخت.
وی در سال ۱۹۹ و بنا بر روایات در سال 200 در [[مکه]] علیه [[مأمون]] قیام کرد.  بنابر برخی گزارش ها او از ابتدا با خروج بر مامون، موافق نبود اما گروهی از یاران و خانواده اش وی را به این کار تشویق کردند<ref>ابن الطقطقی، الفخری، ص 217</ref> دوران قیام او همزمان است با آشوبی که در آغاز خلافت مامون روی داد و همزمان قیام های متعددی از سوی علویان و دیگر مخالفان حکومت عباسی در سرزمین های اسلامی اتفاق افتاد. از جمله قیام ابن طباطبا که موفقیت زیادی در عراق دست آورد در همین دوران بود.


بنابر برخی گزارش ها او از ابتدا با خروج بر مامون، موافق نبود اما گروهی از یاران و خانواده اش وی را به این کار تشویق کردند<ref>ابن الطقطقی، الفخری، ص 217</ref> دوران قیام او همزمان است با آشوبی که در آغاز خلافت مامون روی داد و همزمان قیام های متعددی از سوی علویان و دیگر مخالفان حکومت عباسی در سرزمین های اسلامی اتفاق افتاد. از جمله قیام ابن طباطبا که موفقیت زیادی در عراق دست آورد در همین دوران بود.
یک علوی دیگر به نام [[حسین بن حسن افطس]]  در مکه قدرت را به دست گرفت. بنابر برخی گزارش ها حسین بن افطس که با نارضایتی مردم مواجه شده بود و از سویی شکست قیام های دیگر را می دید، نزد محمد دیباج آمد و به او پیشنهاد خلافت کرد تا از محبوبیت او استفاده کند. محمد در آغاز نپذیرفت تااینکه به اصرار فرزندش و حسین افطس به این کار راضی شد.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج8، ص 537-539؛ ابن خلدون، تاریخ، ج 3، ص 306</ref> به گفته مسعودی محمد دیباج در ابتدا پیرو ابن طباطبا بود و برای او دعوت می کرد و پس از مرگ ابن طبا طبا ادعای خلافت کرد و امیرالمومنین خوانده شد.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج3، ص 439</ref>


یک علوی دیگر به نام [[حسین بن حسن افطس]] در [[سال 200 هجری قمری]] در مکه قدرت را به دست گرفت. بنابر برخی گزارش ها حسین بن افطس که با نارضایتی مردم مواجه شده بود و از سویی شکست قیام های دیگر را می دید، نزد محمد دیباج آمد و به او پیشنهاد خلافت کرد تا از محبوبیت او استفاده کند. محمد در آغاز نپذیرفت تااینکه به اصرار فرزندش و حسین افطس به این کار راضی شد.<ref> طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج8، ص 537-539؛ ابن خلدون، تاریخ، ج 3، ص 306</ref> به گفته مسعودی محمد دیباج در ابتدا پیرو ابن طباطبا بود و برای او دعوت می کرد و پس از مرگ ابن طبا طبا ادعای خلافت کرد و امیرالمومنین خوانده شد.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ج3، ص 439</ref>
==حضور محمد نزد مامون==
[[عیسی جلودی]] فرمانده سپاهیانی که از سوی مامون مامور جنگ با دیباج شده بودند, پس از چند درگیری در حجاز و نواحی شهر مکه، یاران محمد را شکست داده و او را  اسیر کرد. او بعد از دستگیری در مکه در میان مردم سخن گفت و  اظهار پشیمانی کرد و گفت به من خبر دادند که مامون مرده و من به این دلیل خلافت را پذیرفتم.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج 8، ص 540؛ ابن خلدون، ج3، ص306</ref>  


==حضور محمد نزد مامون==
عیسی جلودی، محمد را به خراسان فرستاد. با رسیدن به خراسان، مأمون او را گرامی داشت و نزدیک خود نشانید و وی را صله داد و او نزد مأمون در [[خراسان]] ماند. بر اساس برخی گزارش ها هنگامی که [[امام رضا]](ع) به شهادت رسید، محمد بن جعفر در [[خراسان]] بود و مامون یک روز پس از شهادت آن حضرت محمد بن جعفر و دیگر سادات را فراخواند و از این واقعه باخبر کرد.<ref>مفید، الارشاد، ج2، ص 271</ref>
[[عیسی جلودی]] محمد را اسیر کرد و پیش مأمون فرستاد. او بعد از دستگیری در مکه در میان مردم سخن گفت و از اظهار پشیمانی کرد و گفت به من خبر دادند که مامون مرده و من به این دلیل خلافت را پذیرفتم.<ref>طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج 8، ص 540؛ ابن خلدون، ج3،  ص306</ref> مأمون او را گرامی داشت و نزدیک خود نشانید و وی را صله داد و او نزد مأمون در [[خراسان]] ماند. بر اساس برخی گزارش ها هنگامی که امام رضا(ع) به شهادت رسید، محمد بن جعفر در خراسان بود و مامون یک روز پس از شهادت آن حضرت محمد بن جعفر و دیگر سادات را از این واقعه باخبر کرد.<ref>مفید، الارشاد، ج2، ص 271</ref>
[[پرونده:امامزاده دیباج در دامغان.jpg|thumb|مقبره منسوب به محمد دیباج در شهر دیباج دامغان]]
[[پرونده:امامزاده دیباج در دامغان.jpg|thumb|مقبره منسوب به محمد دیباج در شهر دیباج دامغان]]


== درگذشت ==
== درگذشت ==
محمد در  سال 203 در [[خراسان]] و در شهر گرگان درگذشت<ref>ابن الاثیر، الکامل فی التاریخ، ج6، ص 356</ref> و [[مأمون]] در [[تشییع جنازه]] وی شرکت کرد و بر وی [[نماز میت|نماز]] گذارد.<ref>المفید، ۱۳۸۰ه.ش. صص ۵۵۵-۵۵۶.</ref>
محمد در  سال 203 در [[خراسان]] و در شهر [[گرگان]] درگذشت<ref>ابن الاثیر، الکامل فی التاریخ، ج6، ص 356</ref> و [[مأمون]] در [[تشییع جنازه]] وی شرکت کرد و بر وی [[نماز میت|نماز]] گذارد.<ref>المفید، ۱۳۸۰ه.ش. صص ۵۵۵-۵۵۶.</ref>


==مقبره های منسوب به او==
==مقبره های منسوب به او==
در ایران چند مقبره به محمد دیباج منسوب و به نام او شناخته شده است. از جمله مقبره منسوب به محمد دیباج در دامغان در شهر دیباج<ref>نک: [[http://shrines.blog.ir/post/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86|سایت مزارات ایران و جهان اسلام]]</ref>، دیگری در روستای شلیگان درگز<ref>نک: [[https://shrines.blog.ir/post/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B2| مزارات ایران و جهان اسلام]]</ref> و امامزاده آق امام در آزادشهر<ref>نک: [[https://shrines.blog.ir/post/%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B9| مزارات ایران و جهان اسلام]]</ref>. مقبره دیگری نیز منسوب به محمد دیباج در قزوین قرار دارد.
در [[ایران]] چند مقبره به محمد دیباج منسوب و به نام او شناخته شده است. از جمله مقبره منسوب به محمد دیباج در [[دامغان]] در شهر دیباج<ref>نک: [[http://shrines.blog.ir/post/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%A7%D9%85%D8%BA%D8%A7%D9%86|سایت مزارات ایران و جهان اسلام]]</ref>، دیگری در روستای شلیگان درگز<ref>نک: [[https://shrines.blog.ir/post/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%AF%D9%87-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC-%D8%AF%D8%B1%DA%AF%D8%B2| مزارات ایران و جهان اسلام]]</ref> و امامزاده آق امام در آزادشهر<ref>نک: [[https://shrines.blog.ir/post/%D9%85%D8%AA%D9%86-%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%B1%D8%B3%D8%A7%D9%84%D9%87-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC%DB%8C%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B4%D8%B1%D8%AD-%D8%AD%D8%A7%D9%84-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AF%DB%8C%D8%A8%D8%A7%D8%AC-%D9%81%D8%B1%D8%B2%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%82-%D8%B9| مزارات ایران و جهان اسلام]]</ref>. مقبره دیگری نیز منسوب به محمد دیباج در [[قزوین]] قرار دارد.


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۳۳: خط ۳۳:
* ابن الاثیر، عزالدین (م630)، الکامل فی التاریخ،  بيروت، دار صادر - دار بيروت، 1385/1965.
* ابن الاثیر، عزالدین (م630)، الکامل فی التاریخ،  بيروت، دار صادر - دار بيروت، 1385/1965.
* الطبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابو الفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، 1967
* الطبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، تحقیق محمد ابو الفضل ابراهیم، بیروت، دار التراث، 1967
* مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق اسعد داغر، قم، دار الهجره، 1409


[[en:Muhammad b. Ja'far al-Sadiq]]
[[en:Muhammad b. Ja'far al-Sadiq]]


[[رده:فرزندان امام صادق]]
[[رده:فرزندان امام صادق]]
کاربر ناشناس